Túi tiền của Ukraine đã cạn

Châu Âu dè dặt

Thách thức lớn nhất của Ukraine hiện nay là làm thế nào tránh cho đất nước rơi vào tình trạng “mất khả năng thanh toán”. Tổng thống tạm quyền Oleksandr Turchynov cho biết ngân sách nhà nước hiện nay gần như "trống rỗng". Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính tạm quyền Yuriy Kolobov cho biết Ukraine cần 35 tỷ USD để phục hồi trong năm nay và năm tới, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng châu Âu hoặc Mỹ sẽ giúp đỡ đất nước này trong vòng hai tuần tới.


Tuy nhiên, việc cứu trợ đất nước có 46 triệu dân này sẽ không dễ dàng, bởi chính Ukraine đã làm mất lòng tin của nhà cứu trợ tài chính toàn cầu quan trọng là Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) do nước này không tuân thủ đúng các điều khoản trong các gói cứu trợ từ năm 2008 và năm 2010.

Theo nhận định của báo La Croix, tình hình kinh tế Ukraine còn nhiều điểm yếu như xuất khẩu lệ thuộc quá nhiều vào nguyên nhiên liệu và nông nghiệp, đồng tiền bị giảm giá, tăng trưởng bằng số không. Trong bối cảnh đó, Ukraine không còn lựa chọn nào khác là dựa vào sự hỗ trợ từ bên ngoài. Dù tuyên bố đi đầu trợ giúp Ukraine, nhưng theo nhận định của tờ Les Echos, Liên minh châu Âu có vẻ khá dè dặt. Bỉ tỏ ra không mấy vội vã và tìm cách trì hoãn các khoản trợ giúp cho đến sau ngày bầu cử 25.5 tới.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia có quan điểm khá lạc quan cho rằng việc hỗ trợ cho Ukraine lại là một cơ hội, mang lại lợi ích cho châu Âu. Ít ra hình ảnh của châu Âu vẫn còn làm cho nhiều người mơ tưởng đến. Nhiều nhận định khác cũng cho rằng, EU không nên lỡ “cuộc hẹn tại Kiev”. Trong đó, có 3 thách thức mà EU cần phải vượt qua. Thứ nhất là tài chính. Bởi vì, nếu quốc gia này sụp đổ, Ukraine sẽ là một cái “ ổ dịch” bất ổn ngay trước cửa ngôi nhà chung châu Âu.

Thách thức thứ hai là châu Âu buộc phải tìm kiếm được một sự đồng thuận với Nga.

Thách thức thứ ba đó là sự trung thực. EU nhất thiết phải trung thực không nên gây ảo ảnh cho người dân Ukraine rằng, việc gia nhập vào EU cũng không tạo ra được một tương lai xán lạn nào.

Đã có hậu quả

Từ nay cho đến khi Ukraine có chính phủ mới, Kiev sẽ còn phải đối diện với rất nhiều khó khăn về tài chính và các khoản cứu trợ.

Theo giới phân tích, Ukraine cần khoảng 20-25 tỷ USD trong 2 năm 2014 và 2015, cụ thể là 15 tỷ USD trong năm nay và 10 tỷ USD trong năm 2015, để chi trả lương, lương hưu và trái phiếu đến hạn.

Hệ quả đầu tiên đã xuất hiện, đó là việc Trung Quốc đã kiện Ukraine vì vi phạm hợp đồng. Phó Chủ tịch Ủy ban chống tội phạm có tổ chức và tham nhũng trong Quốc hội Ukraine, Nghị sĩ Gennady Moskal tuyên bố Trung Quốc đã kiện Ukraine ra tòa do Kiev vi phạm hợp đồng bán lương thực trị giá 3 tỷ USD.

Đơn kiện ghi rằng Công ty Lương thực và ngũ cốc Trung Quốc đã chi 3 tỷ USD để mua lương thực của Ukraine và vận chuyển sang Trung Quốc. Thông tin này cũng được Hãng thông tấn RIA Novosti của Nga đăng tải với nội dung: Trung Quốc đã nộp đơn lên Tòa án Trọng tài quốc tế ở London (Anh) đòi Ukraine bồi thường số tiền trên.

Ngoài ra, một mối nguy khác nhìn thấy trước mắt là Ukriane có thể sẽ phải thanh toán các khoản tiền đã nợ Nga khi mua khí đốt. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra, bởi Matxcơva đã thể hiện thái độ không thừa nhận chính phủ Ukraine tạm thời, đồng thời tức giận khi chính phủ này có lệnh bắt cựu Tổng thống Yanukovych.

Ngoài ra, nhiều khả năng các nhà cứu trợ sẽ yêu cầu Ukraine phải tiến hành các cuộc cải cách đầy đau đớn, bao gồm cả việc tăng gấp đôi giá khí đốt, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân.

Ukraine có những khoản nợ lớn phải trả vào tháng 6 tới, song giới phân tích cho rằng nước này khó có khả năng trả nợ nếu không được trợ giúp. Viện Tài chính Quốc tế (IIF), một hiệp hội các ngân hàng và công ty tài chính có trụ sở tại Washington, cảnh báo rằng tình hình tài chính của Ukraine "đang bên bờ vực thẳm".