Tỷ phú công nghệ Mỹ đầu tư gần 1 tỷ USD để xây dựng thành phố của riêng mình

Một nhóm bao gồm nhà đầu tư mạo hiểm Michael Moritz, nhà từ thiện Laurene Powell Jobs, người sáng lập LinkedIn Reid Hoffman, nhà đầu tư mạo hiểm Marc Andreessen và Chris Dixon, nhà đầu tư Nat Friedman, và đồng sáng lập Stripe John và Patrick Collison đã chi 800 triệu USD mua đất ở Quận Solano - khu vực chủ yếu là nông thôn nằm giữa San Francisco và Sacramento. Theo trang tin SFGate, khu đất này sẽ được thiết kế để xây hàng chục nghìn ngôi nhà mới, một trang trại năng lượng mặt trời lớn, vườn cây ăn trái với hơn một triệu cây mới, và hơn 10.000 mẫu công viên mới với không gian mở. Tất cả đều được tài trợ bởi tư nhân.

Tầm nhìn này được đưa ra trong bối cảnh San Franciso - thành phố công nghệ cao hàng đầu thế giới của Mỹ - nhận về nhiều nhận xét tiêu cực như ổ tội phạm, ma túy, tình trạng vô gia cư. 

Trong số đó, tỷ phú Michael Moritz đã chỉ trích các vấn đề ma túy và chi phí nhà ở của thành phố, đồng thời chỉ trích "các chợ ma túy ngoài trời và các trại vô gia cư" trong một bài đăng trên Financial Times nhắm vào "trung tâm thành phố hoang vắng; sự tháo chạy của các doanh nghiệp vừa và lớn; tỷ lệ trống của văn phòng thương mại cao nhất so với bất kỳ thành phố lớn nào ở Mỹ", cũng như "chi phí nhà ở cực kỳ đắt đỏ đối với tất cả mọi người, trừ những người giàu có".

Nhà đầu tư Nat Friedman cũng từng tweet về các vấn đề tội phạm ở San Francisco, bao gồm cả vụ đột nhập vào nhà khiến anh phải chuyển đến vùng ngoại ô. "Chúng tôi đã chuyển từ San Francisco đến Menlo Park một năm trước sau khi bị hai kẻ nghiện ma túy đá đột nhập vào nhà và cướp tài sản", anh viết trên Twitter (hiện tại là X) vào tháng 4. Theo sở cảnh sát, có 7.300 vụ đột nhập trong thành phố vào năm ngoái, tăng từ khoảng 6.050 vào năm 2021.

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nổi tiếng khác cũng than phiền về sự sụp đổ của trung tâm thành phố San Francisco, trong đó có Giám đốc điều hành của quỹ tín thác đầu tư bất động sản tập trung vào khách sạn Park Hotels & Resorts. Ông đã ngừng thanh toán cho hai khách sạn ở trung tâm thành phố, và dự đoán thành phố sẽ mất 7 năm để phục hồi.

Tuy nhiên, thay vì cố gắng giải quyết các tình trạng ở San Francisco, giới tinh hoa công nghệ Mỹ quyết định từ bỏ thành phố này và xây dựng thành phố mới của riêng mình. 

"Thị trấn của tôi, luật của tôi"

Ví dụ, tỷ phú Elon Musk đã chuyển trụ sở chính của Tesla đến thành phố Austin thuộc bang Texas vào năm 2021, và hiện ông được cho là đang xây dựng một thị trấn mới ở phía đông thành phố này. Tờ Wall Street Journal đưa tin, các công ty liên quan đến Musk hoặc các Giám đốc điều hành công ty đã mua ít nhất 3.500 mẫu Anh ở Quận Bastrop của Texas, nhằm xây dựng một thành phố riêng nơi Musk có thể "đặt ra một số quy định" và tạo nhà ở giá rẻ cho nhân viên Tesla và SpaceX.

Việc xây dựng thành phố riêng cũng không bị giới hạn ở khía cạnh công nghệ. Vào những năm 1980, doanh nhân tỷ phú Les Wexner, người đứng sau đế chế Victoria's Secret, đã mua phần lớn đất đai ở thành phố New Albany, Ohio, biến vùng ngoại ô này thành một ốc đảo được quy hoạch tổng thể, hoàn chỉnh với những ngôi nhà phong cách kiến trúc Georgian đơn giản với giá bán trung bình là 900.000 USD, cao gấp ba lần so với thành phố lân cận.

Tuy nhiên, việc tư nhân hóa thành phố có thể gây ra những mặt trái nghiêm trọng. Trong số đó, vấn đề quan trọng nhất là các thị trấn như vậy thường có bộ máy lãnh đạo tư nhân hóa thay vì được bầu trong cộng đồng địa phương. Bằng cách tách mình ra khỏi môi trường xung quanh, những thị trấn này cũng làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng, tạo ra những khu vực dành cho người giàu trong khi làm giảm cơ sở thuế của khu vực xung quanh.