Vô nhà một người Cà Mau, bất ngờ thấy treo vô số thứ "đồ cổ" kỳ lạ, à, mà trông quen quen!

Anh Giang Chí Lăng, ngụ thị trấn Trần Văn Thời, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau sưu tầm bộ sưu tập nông cụ "đồ cổ kỳ lạ" này với mong muốn thế hệ trẻ, con cháu sau này hiểu hơn về đời sống sản xuất nông nghiệp của ông cha ta một thời.

Anh Lăng cho biết, cơ duyên đến với việc sưu tầm của anh bắt đầu từ năm 2021, trong những chuyến đi công tác ở các xã trên địa bàn tỉnh Cà Mau, anh thấy nông dân có vòng gặt, nọc cấy vứt bỏ nên hỏi mua đem về trưng bày.

“Hỏi mua nhưng bà con không bán, họ chỉ tặng mình làm kỷ niệm, đổi lại mình cũng mua các nhu yếu phẩm gửi biếu lại bà con", anh Lăng nói và cho biết, số nông cụ sưu tầm được, anh mang về trưng bày trong nhà để cho con cháu, bạn bè trong và ngoài tỉnh xem, để hiểu về nghề sản xuất lúa nước một thời.

Hiện tại bộ sưu tập của anh Lăng có hơn trăm món, trong đó có hơn 30 vòng gặt, 15 nọc cấy và một số hiện vật khác như: Cối đá, máy xay bột, phảng, cù nèo, cân đồng xưa, hộp đựng đạn, bàn ủi con gà…

Anh Giang Chí Lăng ở huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau đang sưu tầm, sở hữu vô số "đồ cổ kỳ lạ" là hàng trăm nông cụ xưa như: Nọc cấy, vòng gặt, cù nèo, phảng...Ảnh: Vũ Lịnh

Nọc cấy là một trong những nông cụ truyền thống gắn liền với nghề trồng lúa nước ở miền Tây nói riêng, và đời sống người dân Nam Bộ vào những năm đầu đi khai phá đất hoang nói chung.

Phảng, cù nèo là nông cụ dùng để phát cỏ trên đồng ruộng sau khi mùa mưa đến ở miền Tây. Sau công đoạn phát cỏ thì mới dùng nọc cấy để cấy lúa. Ảnh: Vũ Lịnh

Khi phát cỏ xong trên ruộng là đến công đoạn cấy mạ xuống đất. Tuy nhiên, trong đất lúc đó còn gốc cỏ, rễ cây nên ngón tay bằng da bằng thịt không thể thọc xuống đất được, chỉ có nọc cấy làm thay.

Để phù hợp với từng vùng đất, cha ông xưa tùy theo đặc điểm vùng đất mà chế tác ra nọc cấy khác nhau cho phù hợp.

Cây nọc cấy hay vòng gặt ở Nam Bộ thường được làm chủ yếu là từ cây quao, tràm hay trâm bầu vừa gọn trong lòng bàn tay, lại có thanh ngang tựa vào để nhẹ nhàng ghim xuống đất, vừa thuận tay vừa dễ sử dụng.

Nọc cấy có nhiều kiểu dáng và kích cỡ khác nhau, dài từ 1 tấc cho tới 5 tấc trở lên. Loại 1 tấc dùng cho ruộng cạn, loại 2 - 3 tấc thì dùng cho ruộng nước nông, còn loại 4 - 5 tấc trở lên sử dụng cho ruộng sâu.

Ngày nay, phương pháp gieo sạ hiện đại đã dần xóa nhòa hình ảnh những người thợ cấy ngày xưa, giăng hàng ngang trên thửa ruộng dệt nên những luống mạ xanh rì.

Thế nên việc lưu giữ các nông cụ xưa của anh Lăng không chỉ để bảo tồn những hiện vật mà còn gìn giữ một phần văn hoá, ký ức lao động nông nghiệp của ông cha ta thời khai hoang mở cõi.

×