Vụ thu hồi đất làm dự án du lịch ở Phú Quốc: UBND xã Bãi Thơm sẽ xác định lại nguồn gốc đất

UBND xã sẽ là cầu nối "để dân không thua thiệt"

Ngày 13/5, báo Dân Việt đã đăng bài: "Phú Quốc: Thu hồi đất làm dự án du lịch sinh thái, người dân không đồng tình". Nội dung bài báo phản ánh tình trạng bồi thường, giải phóng mặt bằng tại dự án Khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm chưa nhận được sự đồng tình của người dân, do mức giá bồi thường quá thấp.

Nhằm thông tin đa chiều, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trọng Thưởng – Chủ tịch UBND xã Bãi Thơm, TP Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Trong vụ việc này, UBND xã Bãi Thơm có trách nhiệm trực tiếp tham gia công tác tiếp xúc dân, bồi thường, giải phóng mặt bằng và xử lý khiếu nại của các hộ dân trong giai đoạn tiền dự án Khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm.

Ông Nguyễn Trọng Thưởng – Chủ tịch UBND xã Bãi Thơm - cho biết: "Tôi đã mời các hộ dân làm việc và nắm bắt được việc các hộ dân không đồng thuận về giá bồi thường. Họ cho rằng giá bồi thường không sát với thực tế".

Theo ông Thưởng, việc người dân khiếu nại được pháp luật cho phép. Chính quyền địa phương cũng công khai lịch tiếp dân; một tuần tiếp dân một lần để lắng nghe khiếu nại của người dân.

"Ngay sau khi nắm bắt được tâm tư của người dân, tôi đã báo cáo lên Chủ tịch UBND TP Phú Quốc. Chủ tịch TP nói với tôi, người dân đăng ký gặp lãnh đạo đối thoại, đồng chí Chủ tịch sẵn sàng tiếp dân; có thể tiếp dân ngay tại địa phương xã Bãi Thơm, mà không cần lên TP. Gặp công khai, minh bạch, nghe dân để rà soát… Cái nào đúng thì trả lời đúng; cái nào chưa đúng mình phải điều chỉnh thôi.

Nhưng, trong việc bồi thường tại dự án này, thì quyết định bồi thường thuộc thẩm quyền của UBND TP Phú Quốc. Về thu hồi đất, theo quy định của pháp luật thì cũng thuộc thẩm quyền UBND TP Phú Quốc.

Một số hộ dân hiện đang thắc mắc về phương án bồi thường chưa thỏa đáng. Trách nhiệm của UBND xã chúng tôi là phải xác định nguồn gốc đất và quá trình sử dụng đất của người dân. Tôi nhận trách nhiệm tổ chức đoàn xuống kiểm tra.

Với tư cách là Chủ tịch xã, tôi sẽ giải quyết, làm cầu nối, tiếp nhận đơn khiếu nại và chuyển các vụ việc, kiến nghị của dân lên chính quyền TP" – ông Thưởng nói.

Cần làm rõ quy định, tránh nhập nhèm để người dân không thua thiệt

Theo Điều 62, Luật Đất đai năm 2013, việc thu hồi đất vì mục đích "phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng" được quy định như sau:

"Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong các trường hợp sau đây:

…2. Thực hiện các dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư mà phải thu hồi đất, bao gồm:

a) Dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế; khu đô thị mới, dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)".

Theo khoản 2, điều 6 - Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch số 35/2018/QH14 về sửa đổi, bổ sung Khoản 1, Điều 151 - Luật Đất đai nêu: "…Đất sử dụng cho khu kinh tế là diện tích đất sử dụng cho các khu chức năng gồm: khu phi thuế quan, khu bảo thuế, khu chế xuất, khu công nghiệp, khu giải trí, khu du lịch, khu đô thị, khu dân cư…".

Khu kinh tế Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang được Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập tại Quyết định số 31/2013/QĐ-TTg ngày 22/5/2013, ranh giới bao gồm toàn bộ huyện đảo Phú Quốc, với diện tích 58.923 ha.

Có thể thấy, dự án Khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm thuộc Khu kinh tế Phú Quốc. Do đó, UBND TP Phú Quốc thu hồi đất để phát triển các dự án khu du lịch, khu đô thị, khu dân cư… trên địa bàn huyện nói chung và dự án Khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm nói riêng, theo Mục a, Khoản 2, Điều 62 - Luật Đất đai là phù hợp quy định pháp luật (?!).

Tuy nhiên, luật sư Đặng Anh Đức (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: "Có sự nhập nhèm giữa Khu kinh tế Phú Quốc (do Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định thành lập) với một dự án thành phần là dự án Khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm.

Không thể lấy Quyết định thành lập một Khu kinh tế vĩ mô như thế, để vin vào đó xem dự án tư nhân (trong hàng ngàn dự án thuộc Khu kinh tế) của mình nằm trong phạm vi Thủ tướng chấp thuận, quyết định đầu tư, thuộc diện "phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng"; từ đó, nhà nước đứng ra thu hồi đất của dân với giá thấp".

Còn Luật sư Lê Ngô Trung - Giám đốc Công ty luật TNHH Trung Lê và Cộng sự - nói: "Trên thực tế một số dự án đơn thuần phát triển kinh tế, vì lợi ích của doanh nghiệp. 

Nhưng nhà đầu tư không muốn thỏa thuận mua lại đất của người sử dụng đất, nên thường lợi dụng quy định chưa rõ ràng của pháp luật để vận dụng cơ chế nhà nước thu hồi đất.

Trong trường hợp này không có sự hài hòa giữa lợi ích nhà nước, lợi ích nhà đầu tư và của người đang sử dụng đất".

Luật sư Lê Ngô Trung kiến nghị: Nhà nước cần ban hành quy định xác định rõ những vấn đề, lĩnh vực nào là "lợi ích quốc gia, công cộng" ở Việt Nam và các tổ chức, cá nhân phải tôn trọng, ưu tiên những vấn đề, trường hợp đó.

Cần ban hành văn bản giải thích về các thuật ngữ chưa rõ nghĩa, nội hàm tại Điều 62 - Luật Đất đai năm 2013, để thống nhất cách hiểu và áp dụng giữa các địa phương trên cả nước.

Quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng trong Luật Đất đai là một trong những chế định quan trọng, hướng tới giải quyết mối quan hệ về lợi ích giữa nhà nước, người dân và nhà đầu tư.

Theo luật sư Trung, các chế định này theo Luật Đất đai năm 2013 vẫn chưa dự liệu được hết các tình huống bảo đảm sự hài hòa lợi ích của các bên. Vì vậy, vấn đề thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng cần được tiếp tục quan tâm, nghiên cứu chuyên sâu để bảo đảm tính toàn diện và đầy đủ hơn.