Lê Thị Loan (Phòng nghiệp vụ/Cổng TTĐT Di tích Lam Kinh)
Thứ ba, ngày 03/09/2024 11:36 GMT+7
Bình luận
0
Mặc dù trải qua nhiều thăng trầm và bị gián đoạn nhưng triều đại nhà Hậu Lê đã khẳng định được vị thế quốc gia và tầm ảnh hưởng lớn trong khu vực. Trong bài viết này xin tổng hợp lại những cái nhất để phác họa phần nào hình ảnh về vương triều Hậu Lê.
Vua Lê Thái Tổ lên ngôi ngày 15 tháng 4 năm 1428 sáng lập nhà Hậu Lê và tồn tại đến năm 1789. Triều đại nhà Hậu Lê được chia làm 2 thời kỳ lịch sử là: Lê Sơ 99 năm (1428 - 1527) và Lê Trung Hưng 256 năm (1533 - 1789).
Như vậy nhà Hậu Lê tồn tại được 355 năm. So với các triều đại nhà Lý 215 năm (1010 - 1225), nhà Trần 175 năm (1225 - 1400), nhà Nguyễn 143 năm (1802 - 1945)…thì nhà Hậu Lê là triều đại tồn tại lâu nhất trong các triều đại phong kiến Việt Nam.
Đường vào Nghọ Môn di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh, vùng đất phát tích của vương triều nhà Hậu Lê, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
Triều đại Hậu Lê có 27 vị vua nối nhau trị vì đất nước, trong đó thời Lê Sơ có 11 vua, thời Lê Trung Hưng có 16 vua. Vị vua ở ngôi lâu nhất trong triều đại này là vua Lê Hiển Tông 46 năm (1740- 1786).
Vua Lê Nhân Tông sinh ngày 9 tháng 6 năm 1441 lên ngôi ngày 12 tháng 8 năm 1442, khi mới hơn 1 tuổi.
Vua Lê Nhân Tông là vị vua lên ngôi ít tuổi nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Ngoài ra triều đại này còn có một số vị vua khác lên ngôi khi còn rất trẻ là: Lê Thế Tông (6 tuổi), Lê Thái Tông (10 tuổi), Lê Chiêu Tông (10 tuổi), và Lê Gia Tông (10 tuổi).
Trong lịch sử khoa bảng thời phong kiến Việt Nam kéo dài 844 năm (1075- 1919), các triều đại đã tổ chức 185 khoa thi với 2.898 vị đại khoa.
Trong đó triều đại Hậu Lê mở 98 khoa thi (Lê Sơ: 28 khoa, Lê Trung Hưng: 70 khoa) và lấy đỗ 1732 người. Riêng thời vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497) có 12 khoa thi, 501 người đỗ Tiến sĩ.
Như vậy nhà Hậu Lê là triều đại có nhiều khoa thi và lựa chọn được nhiều nhân tài nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam.
Tính đến hiện nay thì số bia Tiến sĩ trên đất nước ta là 114 bia (Văn Miếu Thăng Long: 82 bia, Văn Miếu Huế: 32 bia). Trong đó triều đại Hậu Lê đã lập tới 81 bia để ghi lại thân thế của các nhà khoa bảng.
Trạng nguyên cao tuổi nhất đỗ tiến sĩ khi đã 50 tuổi gồm 3 vị là Vũ Tuấn Chiêu đỗ năm 1475, Nguyễn Đức Lượng đỗ năm 1514, Nguyễn Xuân Chính đỗ năm Đinh Sửu 1637.
Trong 46 năm ở ngôi vua Lê Hiển Tông (1740- 1786) chỉ sử dụng 1 niên hiệu là Cảnh Hưng và cho đúc đến 16 loại tiền gồm:
1. Cảnh Hưng Thông Bảo | 9. Cảnh Hưng Thuận Bảo |
2. Cảnh Hưng Trung Bảo | 10. Cảnh Hưng Chính Bảo |
3. Cảnh Hưng Chí Bảo | 11. Cảnh Hưng Nội Bảo |
4. Cảnh Hưng Vĩnh Bảo | 12. Cảnh Hưng Dụng Bảo |
5. Cảnh Hưng Thái Bảo | 13. Cảnh Hưng Lai Bảo |
6. Cảnh Hưng Cự Bảo | 14. Cảnh Hưng Thuần Bảo |
7. Cảnh Hưng Trọng Bảo | 15. Cảnh Hưng Đại Bảo |
8. Cảnh Hưng Tuyền Bảo | 16. Cảnh Hưng Đại Tiền |
Mặt trước và mặt sau tiền đồng Cảnh Hưng Thông Bảo thời vua Lê Hiển Tông nhà Hậu Lê.
Vua Lê Hiển Tông cũng chính là vị vua có đến 3 người con rể đều làm vua đó là: Nguyễn Huệ lấy công chúa Ngọc Hân, Nguyễn Quang Toản lấy công chúa Ngọc Bình và vua Gia Long lấy lại công chúa Ngọc Bình.
Vua Lê Thần Tông lên ngôi 2 lần với tổng thời gian trị vì là 37 năm. Vua lên ngôi lần thứ nhất từ năm 1619 đến năm 1643, sau đó nhường ngôi cho con là Lê Chân Tông để làm Thái Thượng Hoàng.
6 năm sau vua Chân Tông băng hà, triều đình mời vua Lê Thần Tông lên ngôi lần thứ hai trong thời gian từ 1649 đến 1662.
Vua Lê Thần Tông được ghi nhận là bậc quân vương đầu tiên trong lịch sử Việt Nam kết hôn với người Phương Tây.
Đó là bà Orona, con gái Phó toàn quyền Hà Lan tại Đài Loan. Năm 1630, trong chuyến theo thương đoàn Hà Lan sang Việt Nam, bà Orona đã được gặp vua Lê Thần Tông ở Thăng Long, bà đã ở lại làm vương phi của nhà vua.
Trong trời gian trị vì đất nước, với mục đích xây dựng nền pháp luật quy chuẩn, Triều đại Hậu Lê đã cho ban hành nhiều bộ luật như: Luật thư (1442), Quốc triều luật lệnh (1442), Lê triều quan chế (1471), Quốc triều hình luật (1483), Thiên Nam dư hạ tập (1483), Hồng Đức thiện chính thư (1497), Quốc triều điều luật (1777), Khánh tụng điều lệ (1777)…
Trong số các luật này thì Quốc triều hình luật (còn gọi Luật Hồng Đức) là đỉnh cao của nền pháp luật phong kiến Việt Nam.
Nước Đại Việt thời Hậu Lê đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ, phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, những điều đặc biệt nêu trên đã phần nào thể hiện được những đóng góp của triều đại này đối với lịch sử dân tộc./.
Tài liệu tham khảo:
1. Ngô Sĩ Liên và Quốc sử quán triều Lê, Đại Việt sử ký thoàn thư, tập 2,3, Nxb Khoa học xã hội, 2009.
2. Quỳnh Cư, Đỗ Quốc Hùng, Các triều đại Việt Nam, Nxb Văn hóa thông tin, 2009.
3. Trần Hồng Đức, Các vị Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa qua các triều đại phong kiến Việt Nam, Nxb Hồng Đức, 2018.
Ngày 10/12, Quân khu 2 (Bộ Quốc phòng) tổ chức bàn giao 60 căn nhà thuộc Dự án ổn định dân cư thôn Mà Mù Sử 1, xã Dền Sáng, tỉnh Lào Cai, cho người dân bị ảnh hưởng bởi mưa lũ.
Chia sẻ
Nền văn minh, văn hóa lớn và rực rỡ Óc Eo thuộc Ba Thê, xã Óc Eo (địa phận huyện Thoại Sơn trước đây) từng hiện diện từ thế kỷ thứ I-VII và nhiều nhất ở tỉnh An Giang với vô số dấu tích của các loại hình di tích, di vật, cổ vật. Khối lượng lớn di vật, cổ vật và di tích đã phát lộ trong các cuộc khai quật kéo dài, khẳng định Óc Eo từng là trung tâm đô thị sầm uất và phát triển bậc nhất của Vương quốc Phù Nam cổ đại...
Chia sẻ
Rồng là con vật trong tưởng tượng. Cả châu Âu, châu Á, người dân đều sáng tạo ra hình dáng của nó từ hàng nghìn năm trước. Tuy nhiên, ở các nước Á Đông, rồng lại được coi là biểu tượng của quyền lực, của vương mệnh, hình ảnh rồng tượng trưng cho vua, cho hoàng đế.
Chia sẻ
Cây chè ở xã Sính Phình, tỉnh Điện Biên được trồng từ mấy chục năm trước. Thế nhưng, vì cuộc sống khó khăn và thiếu người hướng dẫn cách chăm sóc, nhiều nương chè bị bà con bỏ quên, mọc cằn cỗi. Chỉ đến khi giá trị của chè Shan tuyết được nhìn nhận lại, người dân mới bắt đầu quay về với những gốc chè cũ, mong một ngày cây lại xanh tốt để đem lại nguồn thu cho gia đình.
Chia sẻ
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đứng trước sức ép đổi mới mô hình tăng trưởng, yêu cầu truy xuất nguồn gốc quốc tế, sự bùng nổ công nghệ và thách thức về nguồn lực, việc xây dựng đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, hiện đại gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Chia sẻ
Lực lượng Đặc nhiệm (SOF) Ukraine vừa thực hiện một cuộc tấn công vào ban đêm được phối hợp chặt chẽ đánh trúng kho UAV của Nga tại Donetsk và kho nhiên liệu quy mô lớn tại Lugansk.
Chia sẻ
Dù đối mặt với những diễn biến thời tiết phức tạp và dịch bệnh, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tại xã Dũng Tiến, tỉnh Phú Thọ trong năm 2025 vẫn cho thấy sự linh hoạt, chủ động và đạt nhiều kết quả khả quan, góp phần quan trọng vào sự ổn định kinh tế địa phương.
Chia sẻ
Trong bối cảnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp đang diễn ra mạnh mẽ, người nông dân không chỉ cần kiến thức về mùa vụ mà còn "khát" thông tin về thị trường lao động. Hai hội nghị tư vấn vừa được Hội Nông dân tỉnh Tuyên Quang tổ chức không chỉ dừng lại ở con số 240 hội viên được tiếp cận cơ hội, mà còn khẳng định vai trò kiến tạo của tổ chức Hội trong việc đảm bảo an sinh xã hội bền vững.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định sẽ bước vào trận đấu cuối cùng trên sân nhà tại vòng bảng AFC Champions League 2025/2026 với quyết tâm cao nhất. HLV Mauro Jeronimo tuyên bố sẽ cho đội nhà chơi tấn công ngay từ đầu, trong khi trung vệ Lucas Alves khẳng định mục tiêu duy nhất là giành chiến thắng trước khi nghĩ đến các yếu tố khác.
Chia sẻ
Bé trai sơ sinh khoảng 3 ngày tuổi được phát hiện bị bỏ rơi trong đêm tại khuôn viên một niệm phật đường trên địa bàn TP.Huế và chính quyền phát thông báo tìm thân nhân.
Chia sẻ
Đối với kinh doanh Tết 2026, bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hiệp hội Hàng Việt Nam Chất lượng cao, Giám đốc Trung tâm BSA cho biết, thị trường đang có những biến động, đôi khi khó đoán, nhưng nhìn chung là sức mua giảm. Doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ gặp nhiều khó khăn. Đối với các hộ kinh doanh, tiểu thương thì còn khó khăn hơn.
Chia sẻ
Tại Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân 2025, trả lời câu hỏi của nông dân về triển khai bán nông sản trên các sàn thương mại điện tử, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh: "Chính những người nông dân sẽ là chiến thần livestream, vì chính chúng ta có thể trở thành người trực tiếp tham gia, có thể chia sẻ câu chuyện, kinh nghiệm thực tế".
Chia sẻ
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi không gian kinh tế Hải Phòng mở rộng gấp đôi sau sáp nhập. Tại Tọa đàm “Tích tụ ruộng đất để phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung - cú hích để nông nghiệp TP. Hải Phòng cất cánh” do Báo NTNN/điện tử Dân Việt tổ chức, các nhà quản lý và doanh nghiệp đã cùng ngồi lại để giải bài toán: Làm thế nào biến lợi thế đất đai này thành những vùng nông nghiệp hàng hóa tỷ đô?
Chia sẻ
Kế hoạch hòa bình của Tổng thống Donald Trump rõ ràng đang đứng bên bờ sụp đổ sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định Ukraine không có nghĩa vụ phải nhượng lãnh thổ cho Nga, theo Telegraph.
Chia sẻ
Kéo co - Môn chơi dân gian quen thuộc từng xuất hiện tại Olympic đầu thế kỷ 20 nay đã trở lại. Không đơn thuần là dùng sức, kéo co tại SEA Games 33 đòi hỏi sự đồng lòng và nhịp điệu phối hợp tuyệt đối của cả tập thể.
Chia sẻ
Sự cộng hưởng giữa lactoferrin và IgG trong sữa non 24h cùng công thức FDI tạo nên sản phẩm Nutifood GrowPLUS+ Colostrum Lactoferrin, “chìa khóa” tạo phức hợp hỗ trợ tăng đề kháng, xây dựng “lá chắn” miễn dịch cho trẻ.
Chia sẻ
Ngày 10/12/2025, Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam (LPBank) công bố quyết định bổ nhiệm bà Nguyễn Thị Kiều Anh giữ chức Phó Tổng Giám đốc phụ trách Văn phòng Quản trị (VPQT). Quyết định quan trọng này được đưa ra trên cơ sở ghi nhận năng lực quản trị xuất sắc, kinh nghiệm sâu rộng cùng những đóng góp nổi bật của bà Kiều Anh, nhằm củng cố đội ngũ lãnh đạo chủ chốt và đáp ứng chiến lược phát triển bền vững của Ngân hàng trong giai đoạn mới.
Chia sẻ
Sáng nay (10/12) tại trụ sở Chính phủ, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành tổ chức Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam lần thứ 7 năm 2025. Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt là đơn vị được giao tổ chức thực hiện.
Chia sẻ
Ngày 10/12/2025, ông Trần Văn Thuận – Giám đốc PC Đắk Lắk đã trực tiếp đến thăm, động viên và thừa ủy quyền của EVNCPC khen thưởng cho cá nhân anh Phạm Trung – Nhân viên thuộc Đội quản lý điện Đồng Xuân, PC Đắk Lắk về hành động dũng cảm, cứu 6 người trong cơn lũ lịch sử vào cuối tháng 11 vừa qua.
Chia sẻ
Không chỉ đạt danh hiệu Nhà giáo Nhân dân, PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh còn là một chuyên gia trong lĩnh vực dinh dưỡng, sức khỏe, thể dục thể thao. Đặc biệt, ông là một chuyên gia hàng đầu trong tư vấn chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng giúp trẻ phát triển toàn diện.
Chia sẻ
Xây dựng mới nhà ở cấp 4 đến nhà dưới 7 tầng ở một số khu vực quy định, sửa chữa nhà ở trong một số trường hợp sẽ được miễn giấy phép xây dựng thời gian tới.
Chia sẻ
Một nhóm khoa học gia đã đem lên từ lớp trầm tích kỷ băng hà 8 quái vật khổng lồ đã biến mất khỏi địa cầu trong một đợt tuyệt chủng hàng loạt khó hiểu 12.900 năm trước ở khu vực ngày nay là Nam California - Mỹ.
Chia sẻ
Ukraine đã mở chiến dịch phản công để giành lại một phần Pokrovsk sau giai đoạn hồi đầu mùa thu không còn binh sĩ nào trong thành phố, Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine, tướng Oleksandr Syrskyi cho biết trong buổi họp báo ngày 9/12.
Chia sẻ
Công an tỉnh Thanh Hóa đang điều tra nguyên nhân vụ hỏa hoạn xảy ra ở làng Lúng, xã Như Xuân, khiến 1 người đàn ông tử vong tại nhà riêng.
Chia sẻ
Tháng 11/2025 đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ của BHXH cơ sở Nậm Hàng. Không chỉ hoàn thành vượt mức chỉ tiêu bao phủ BHXH bắt buộc giữa muôn vàn khó khăn vùng cao, đơn vị này còn đang tiên phong trong cuộc "cách mạng" thay đổi thói quen nhận chế độ của người dân “Từ tiền mặt sang tài khoản số” biến chính sách an sinh thành điểm tựa hiện đại và minh bạch.
Chia sẻ
Với chủ đề "Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số", Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo ra những cú hích chính sách quan trọng. Trong bài phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn nhấn mạnh mong muốn của bà con về một nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn và các giải pháp căn cơ để ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.
Chia sẻ
Không phụ sự chờ đợi của người hâm mộ, ở chung kết Canoe thuyền đôi nữ 500m, cặp Nguyễn Thị Hương - Diệp Thị Hương xuất sắc cán đích đầu tiên, giành HCV. Đây cũng là tấm HCV đầu tiên của thể thao Việt Nam tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Lễ tang của diễn viên Thương Tín được gia đình tổ chức đơn giản, diễn ra tại nhà riêng ở Phan Rang (Khánh Hòa) trong hai ngày 9 – 10/12.
Chia sẻ
Luật Điều ước quốc tế vừa được Quốc hội thông qua quy định nguyên tắc: Thủ tướng Chính phủ kiến nghị Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng Chính phủ quyết định đàm phán, ký, sửa đổi, bổ sung điều ước quốc tế trong một số trường hợp, trong một khoảng thời gian nhất định và kèm theo các điều kiện cụ thể.
Chia sẻ
HLV Kim Sang-sik đã hết phép? Paul Scholes khuyên Mainoo đến Chelsea; Lãnh đạo đoàn thể thao Việt Nam thăm và động viên ĐT nữ Việt Nam trước trận đấu quyết định với Myanmar; Lamine Yamal bất bình ra mặt vì HLV Hansi Flick; Cầu thủ Đặng Văn Lắm cưới vợ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
