Đại biểu Quốc hội lo áp thuế 5% sẽ đánh thẳng vào mâm cơm của công nhân, người lao động nghèo

Chiều 9/12, tiếp tục chương trình kỳ họp, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Giảm thuế, bớt khó khăn cho nông sản Việt

Thay mặt Hiệp hội Hồ tiêu, Hiệp hội Sắn, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh cùng hàng chục ngàn doanh nghiệp trong các ngành hàng chủ lực, đại biểu Trần Hữu Hậu - Nguyên Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch UBND TP.Tây Ninh (cũ) đánh giá cao nội dung tờ trình của Chính phủ.

Theo đại biểu, việc bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 5 sẽ giúp các doanh nghiệp xuất khẩu giảm hàng chục ngàn tỷ đồng vốn bỏ ra để nộp thuế, phải trả lãi để rồi sau đó lại được Nhà nước hoàn lại.

Về số tiền thì có vẻ như doanh nghiệp không mất gì, nhưng về giá trị thì doanh nghiệp mất rất nhiều. Không chỉ là trả lãi cho khoản tiền vay để trả cho khoản nộp thuế trước, mà số tiền ấy nếu được đưa vào kinh doanh sẽ sinh thêm lợi nhuận.

Đại biểu nhấn mạnh, trong điều kiện khó khăn của nông sản Việt Nam khi cạnh tranh trên thương trường quốc tế, chỉ chút ít phần trăm lợi nhuận cũng giúp cho doanh nghiệp rất nhiều, vững vàng hơn trong cạnh tranh và phát triển.

"Nếu giữ những quy định cũ, hàng chục ngàn doanh nghiệp, hàng ngàn cán bộ thuế phải mất nhiều thời gian và công sức để làm thủ tục này, do đó không tránh khỏi những tiêu cực của cơ chế xin - cho", ông Hậu nêu quan điểm.

Đối với việc sửa đổi khoản 5 Điều 9, đại biểu Trần Hữu Hậu cho rằng, quy định mới không chỉ giúp cho các cơ sở chế biến thức ăn chăn nuôi giảm chi phí đầu vào, từ đó giảm giá bán thức ăn chăn nuôi, đồng thời bình đẳng giữa nguyên liệu và thức ăn chăn nuôi nhập khẩu như Chính phủ đã giải trình mà còn tạo điều kiện cho hàng chục ngàn cơ sở chế biến nông sản, thủy sản có thêm điều kiện tiêu thụ các chất thải ra như cám, bã rượu, bã bia, bã sắn, bã dứa, rỉ mật đường, vỏ tôm...

Điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả chế biến mà còn góp phần giúp doanh nghiệp giải quyết vấn nạn môi trường, thực hiện đúng chủ trương sản xuất xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn của nước ta.

Dẫn chứng từ thực tế ngành sắn, đại biểu cho biết mỗi năm ngành này chế biến hơn 20 triệu tấn sắn tươi, thải ra hơn 4 triệu tấn bã. Nếu lượng bã khổng lồ này được đưa vào diện không chịu thuế GTGT để làm thức ăn chăn nuôi, hiệu quả mang lại sẽ rất lớn.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng luật cần quy định chi tiết hoặc giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể để tránh tình trạng "mỗi nơi hiểu một kiểu".

Thực tế đã xảy ra trường hợp cùng một mặt hàng bã sắn nhưng cơ quan thuế tại ba thành phố lớn lại áp dụng ba mức thuế suất khác nhau: nơi coi là thức ăn chăn nuôi (không chịu thuế), nơi xem là nông sản sơ chế (thuế 5%), nơi lại xếp vào phế liệu (thuế 10%).

Do đó, sự thống nhất trong văn bản hướng dẫn là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, đại biểu cũng kiến nghị xem xét đưa vỏ lụa và gốc sắn – hiện đang bị coi là phế liệu chịu thuế – vào diện không chịu thuế để khuyến khích sản xuất phân bón hữu cơ, giảm thiểu gánh nặng tiêu hủy gây ô nhiễm.

Cần xem xét lại mức thuế đối với phân bón

Đồng tình với những phân tích của đại biểu Trần Hữu Hậu, đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) cho rằng, các đề xuất sửa đổi lần này đã giải quyết đúng những điểm nghẽn mà người dân và doanh nghiệp mong chờ, từ đơn giản hóa thủ tục đến chống gian lận thuế.

Tuy nhiên, ông Lâm cũng chỉ ra sự thiếu nhất quán trong chính sách thuế giữa hai mặt hàng đầu vào quan trọng của nông nghiệp là thức ăn chăn nuôi và phân bón.

Trong khi thức ăn chăn nuôi được đề xuất thuộc diện không chịu thuế nhưng vẫn được khấu trừ đầu vào, thì phân bón lại từng được quyết định chịu thuế 5% để đạt mục đích tương tự, gây lo ngại tăng chi phí cho nông dân.

Từ thực tế này, đại biểu Lâm kiến nghị cần có sự công bằng trong cách ứng xử thuế để hỗ trợ tối đa cho người làm nông nghiệp.

"Tôi đề nghị Quốc hội và Chính phủ cùng với việc điều chỉnh chính sách thuế VAT lần này cần xem xét giải quyết triệt để bất cập trên, đó là chuyển phân bón về lại đối tượng không chịu thuế VAT", ông Lâm nói.

Ngoài ra, ông cũng lưu ý về sự bất bình đẳng khi hộ kinh doanh cá thể phải nộp thuế khoán 1% trên doanh thu, mức mà ông tính toán là cao gấp nhiều lần so với mức thuế bình quân của nền kinh tế, gây thiệt thòi cho nhóm đối tượng yếu thế.

Cùng tham gia thảo luận, đại biểu Tạ Văn Hạ (Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá và Xã hội) ủng hộ quan điểm cần xem xét lại mức thuế đối với mặt hàng phân bón.

Ông phản biện lại lập luận cho rằng tăng thuế để giảm giá bán là thiếu thuyết phục, bởi thuế giá trị gia tăng bản chất là đánh vào người tiêu dùng cuối cùng. "Không có sản phẩm nào lại đi tăng thuế để giảm giá cả", ông Hạ thẳng thắn.

Nêu việc có những ý kiến lo lắng cho vài nghìn lao động trong ngành sản xuất phân bón, nhưng theo ông Hạ, "nếu cứ tăng thuế như vậy thì ảnh hưởng trực tiếp đến mâm cơm của 100 triệu người dân"

"Người lao động gom góp chắt chiu từng đồng lương, nay thuế lại đánh vào sản phẩm, vào rau, vào thực phẩm thì họ biết xoay xở ra sao? Câu hỏi là 5% thuế đó sẽ đi đâu? Nó đi thẳng vào mâm cơm của người dân, đặc biệt là những công nhân, người lao động với những đồng lương ít ỏi", ông Hạ nhấn mạnh,

Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Văn Hạ cũng chia sẻ những khó khăn thực tế của doanh nghiệp nhỏ trong vấn đề hoàn thuế phải vay lãi để nộp thuế trước trong khi quy trình hoàn thuế lại kéo dài và phức tạp.

"Có những việc từ năm 2021 đến bây giờ vẫn còn chưa được hoàn thuế, doanh nghiệp phải vay đưa vào để nộp, phải chịu lãi suất, rất khó khăn và vất vả", ông Hạ nêu bất cập từ thực tiễn.

×