Xanh hơn mỗi ngày, làng quê TP.HCM nâng chất lượng sống người dân

Thời gian qua, việc nâng cao chất lượng môi trường gắn với xây dựng cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên tại các xã xây dựng nông thôn mới trên địa bàn TP.HCM. Không chỉ dừng ở các phong trào mang tính thời điểm, nhiều địa phương đã từng bước hình thành nếp sống văn minh, thân thiện với môi trường ngay từ cộng đồng dân cư.

Những chuyển động xanh từ cơ sở

Thành phố đã ban hành nhiều chủ trương, trong đó có Cuộc vận động “Người dân Thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch”, tạo nền tảng quan trọng để các địa phương triển khai đồng loạt các giải pháp bảo vệ môi trường. Từ tuyên truyền, vận động đến kiểm tra, xử lý vi phạm, công tác giữ gìn vệ sinh môi trường được gắn chặt với mục tiêu nâng cao chất lượng sống của người dân nông thôn.

Sự vào cuộc đồng bộ của các sở, ngành, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể đã tạo nên những chuyển động tích cực. Nhiều tuyến đường nông thôn trước đây còn nhếch nhác, rác thải tồn đọng, nay đã được dọn dẹp sạch sẽ, trồng thêm hoa, cây xanh, trở thành không gian sinh hoạt chung khang trang, thoáng đãng.

Một trong những điểm nhấn rõ nét là công tác quản lý chất thải rắn tại các xã ngày càng được tổ chức chặt chẽ, bài bản hơn. Ngành nông nghiệp và môi trường phối hợp với các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp từ phân loại rác tại nguồn, thu gom, vận chuyển đến xử lý, từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn.

Giai đoạn 2021-2024, toàn thành phố đã rà soát, xử lý 237 trong tổng số 240 điểm ô nhiễm do rác thải tại các xã xây dựng nông thôn mới. Đáng chú ý, 16 điểm ô nhiễm được chuyển hóa thành các công trình phục vụ cộng đồng như vườn hoa, công viên nhỏ, sân chơi thể thao, vừa cải thiện môi trường vừa tạo không gian sinh hoạt cho người dân.

Cùng với đó, gần 28.600 thùng rác được trang bị bổ sung trên các tuyến đường, hẻm dân cư, góp phần hình thành thói quen bỏ rác đúng nơi quy định. Tất cả các xã đều triển khai hệ thống tiếp nhận và xử lý nhanh phản ánh của người dân về tình trạng xả rác ra đường và kênh rạch, đồng thời tổ chức đối thoại định kỳ để lắng nghe ý kiến, kiến nghị từ cơ sở.

Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực vệ sinh nơi công cộng cũng được tăng cường. Hàng ngàn trường hợp được nhắc nhở, khuyến cáo, trong đó có 484 trường hợp bị lập biên bản và xử phạt. Hệ thống camera an ninh được sử dụng để hỗ trợ giám sát, góp phần nâng cao tính răn đe và ý thức chấp hành của người dân.

Không chỉ trông chờ vào lực lượng chức năng, nhiều địa phương đã phát huy hiệu quả các mô hình bảo vệ môi trường dựa vào cộng đồng. Các câu lạc bộ, đội xung kích, tổ tự quản thu gom rác đường phố được hình thành, duy trì hoạt động đều đặn, tạo sự lan tỏa trong khu dân cư.

Song song đó, các phong trào trồng cây xanh, xanh hóa tường rào, xây dựng tuyến đường văn minh - mỹ quan được triển khai rộng khắp. Mô hình “ấp, khu phố không rác” được lồng ghép với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân.

Theo lãnh đạo một số địa phương, dù phải tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ phát triển khác nhau, việc duy trì vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp vẫn luôn được xác định là nhiệm vụ xuyên suốt, gắn trực tiếp với đời sống và sức khỏe của người dân.

Gắn môi trường với an toàn thực phẩm và nước sạch

Cùng với bảo vệ môi trường, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại các xã nông thôn mới cũng được chú trọng. Các cơ quan chức năng đã phối hợp triển khai tuyên truyền, tập huấn kiến thức; rà soát, thống kê các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm; thẩm định, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật.

Trong quá trình xem xét, phê duyệt các phương án đầu tư sản xuất, nội dung xử lý chất thải, nước thải luôn được đặt ra như một yêu cầu bắt buộc. Nhờ đó, ý thức giữ gìn vệ sinh trong và ngoài khuôn viên nhà, vệ sinh cộng đồng dân cư từng bước được nâng lên. Nhiều hội, đoàn thể, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ, đã chủ động trồng hoa, cây xanh ven đường, góp phần tạo nên diện mạo nông thôn tươi mới, gần gũi.

Đến nay, 100% hộ dân tại các xã xây dựng nông thôn mới được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung. Chất lượng nước được kiểm định thường xuyên, bảo đảm theo quy chuẩn của Bộ Y tế; việc cấp nước được duy trì ổn định, liên tục, không xảy ra tình trạng gián đoạn kéo dài, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Các cơ sở sản xuất - kinh doanh, nuôi trồng thủy sản trên địa bàn thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường. Chính quyền các xã thường xuyên kiểm tra, giám sát, nhắc nhở doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ môi trường theo quy định, không để phát sinh điểm nóng ô nhiễm. Các làng nghề truyền thống được quản lý, công nhận và phát triển theo đúng quy định của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn.

Từ những việc làm cụ thể, môi trường nông thôn tại TP.HCM đang có những chuyển biến rõ nét. Nhiều khu dân cư, tuyến đường được xanh hóa; các “điểm đen” rác thải dần được xóa bỏ; các tổ, nhóm tự quản môi trường phát huy hiệu quả. Quan trọng hơn, ý thức của người dân, doanh nghiệp trong chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm ngày càng được nâng cao.

Làng quê TP.HCM hôm nay không chỉ xanh hơn, sạch hơn mà còn đang từng bước trở thành không gian sống thân thiện, an toàn, nơi chất lượng sống của người dân được cải thiện từ chính những thay đổi bền bỉ, bắt đầu từ môi trường.

Tác giả Thái Quốc Dân, nguyên Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới TP.HCM, có nhiều năm tham gia công tác tham mưu, điều phối triển khai các tiêu chí nông thôn mới. Ông am hiểu thực tiễn nông thôn đô thị đặc thù của TP.HCM, có nhiều đóng góp trong kết nối quy hoạch, hạ tầng và phát triển sản xuất theo hướng bền vững.

×