Xóm nông thôn mới kiểu mẫu này ở Thái Nguyên, dân nuôi con đặc sản này mà "rinh" sao OCOP

Gần 50 năm tiếp nối nghề nuôi ngựa truyền thống, tạo ra la liệt món đặc sản ngon, có sản phẩm 4 sao OCOP

“Thủ phủ ngựa bạch đất Bắc" - xóm Phẩm, xã Kha Sơn, tỉnh Thái Nguyên (trước sáp nhập thuộc xã Dương Thành, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên), vốn nổi danh với nghề buôn ngựa, nuôi ngựa, ngựa bạch.

Theo lời kể của ông Dương Văn Ban, người đã có thâm niên lâu năm trong nghề buôn ngựa, nghề nuôi ngựa đã bắt đầu phát triển tại xóm Phẩm 2 (xã Kha Sơn, tỉnh Thái Nguyên) từ những năm cuối thập niên 70 của thế kỷ trước.

Từ thời ấy, người dân đã “băng núi, vượt đèo”, đi hàng trăm cây số lên huyện Trùng Khánh (cũ), tỉnh Cao Bằng để chọn ngựa khỏe về nuôi, bán cho người dân quanh vùng.

Mới đầu, chỉ có vài người trong làng theo nghề này để “lấy lãi đôi đồng đóng nồi gạo”. Nhưng dần dần, thấy con ngựa cho kinh tế ổn định, nhà này bảo nhà kia, nghề nuôi ngựa, buôn ngựa tại xóm Phẩm phát triển mạnh mẽ, trở thành nghề truyền thống đem lại thu nhập cao cho người dân.

Qua nhiều thế hệ, đến nay, do nhu cầu mua ngựa làm phương tiện vận chuyển không còn như xưa, nhiều người đã chuyển sang chế biến các sản phẩm từ thịt ngựa như cao ngựa bạch, phổi ngựa ngâm mật ong, xúc xích ngựa, giò ngựa…

Các sản phẩm cao ngựa bạch rất được ưa chuộng trên thị trường, trong đó, có cao ngựa bạch Trường Nguyên được chứng nhận OCOP 4 sao.

Chia sẻ “bí quyết” tạo sản phẩm OCOP 4 sao, anh Dương Xuân Trường, Giám đốc HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm, nông dân tỷ phú tỉnh Thái Nguyên cho biết: Tại HTX, các sản phẩm cao ngựa đều được chế biến theo đúng quy trình.

Xương ngựa sau khi được sơ chế sẽ được chặt, đánh, luộc, bóc, chải sạch gân, thịt. Sau đó, xương ngựa được đưa vào ninh trong 7-8 ngày đêm để ra nước cốt nguyên chất, cô đặc dần thành cao. Đấy là cách làm truyền thống, còn nay có nồi áp suất, người làm chỉ cần 48 tiếng đồng hồ để ra mẻ cao chất lượng.

“Từ xưa, cao ngựa bạch đã được các cụ dùng để bồi bổ sức khỏe cho người già, và cải thiện tình trạng các bệnh về xương khớp. Khi đưa vào kiểm nghiệm, sản phẩm cao ngựa bạch Trường Nguyên của HTX chứa 17 thành phần axit amin và có hàm lượng canxi cao.

Chúng tôi đánh giá đây là sản phẩm chủ lực, chất lượng nên luôn đầu tư về chất lượng, bao bì nhãn mác. Nhờ vậy, từ năm 2020, cao ngựa bạch Trường Nguyên của HTX đã được công nhận đạt 4 sao OCOP. Chúng tôi vẫn tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng, đầu tư vào hình ảnh sản phẩm”, anh Trường cho biết.

Từ cao ngựa bạch, HTX đã phát triển thêm sản phẩm cao phổi ngựa bạch, cao gân ngựa bạch, viên nén cao ngựa bạch. Ngoài ra, HTX còn sản xuất nhiều món đặc sản khác từ ngựa như phổi ngựa ngâm mật ong, xúc xích ngựa, giò ngựa…

Về hướng phát triển sản phẩm OCOP trong tương lai, anh Trường “bật mí”: “Tôi vừa đầu tư xây dựng gian hàng giới thiệu các sản phẩm từ ngựa bạch, các món ngon từ ngựa bạch của HTX. Trong thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục phát triển thêm ở mảng du lịch, “ra mắt” dịch vụ thuê ngựa du lịch và nhiều hoạt động du lịch trải nghiệm cho du khách.”

Làng nghề truyền thống thành xóm “triệu phú”, sớm về đích nông thôn mới kiểu mẫu, nông thôn mới thông minh

Qua hàng chục năm phát triển, đến nay, nghề nuôi ngựa bạch vẫn là con đường thoát nghèo, làm giàu, giúp nhiều hộ tại xóm Phẩm 2 vươn lên thành triệu phú, tỷ phú.

Theo anh Dương Văn Xuân, Trưởng xóm Phẩm 2 (xã Kha Sơn, tỉnh Thái Nguyên), xóm hiện có 164 hộ thì có khoảng hơn 30 hộ chăn nuôi ngựa. Thu nhập bình quân của xóm hiện đạt gần 80 triệu đồng/người/năm, đến nay cơ bản không còn hộ nghèo. Các hộ chăn nuôi ngựa có thu nhập bình quân tốt, một năm có thể đạt 400-500 triệu đồng/hộ, một số hộ còn thu tiền tỷ/năm.

Trong đó, anh Dương Xuân Trường, Giám đốc HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm, đã được Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên (cũ) tôn vinh là 1 trong 9 nông dân Thái Nguyên xuất sắc năm 2024. Từ chăn nuôi ngựa thịt và sản xuất các đặc sản từ ngựa, anh Trường đã tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động, 30 lao động thời vụ, doanh thu 18 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 2,2 tỷ đồng.

Anh Dương Văn Xuân, Trưởng xóm Phẩm 2 cho biết thêm: Không chỉ phát triển các mô hình kinh tế, xóm Phẩm 2 còn đẩy mạnh chuyển đổi số, phấn đấu xây dựng nông thôn mới thông minh.

Được biết, sau khi trở thành xóm nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2020, xóm Phẩm 2 tiếp tục được UBND xã Dương Thành lựa chọn triển khai xây dựng xóm NTM thông minh. Đến cuối năm 2024, xóm đã hoàn thành 3/3 tiêu chí xóm NTM thông minh.

Tính đến nay, xóm Phẩm 2 đã xây dựng hoàn thiện nhà văn hóa; có hạ tầng Internet cáp quang và thông tin di động 4G/5G bao phủ đến 100% hộ; có hệ thống wifi tốc độ cao miễn phí lắp đặt tại nhà văn hóa xóm; có hệ thống 8 mắt camera kết nối trực tiếp về tổ an ninh tại các điểm đầu trục đường chính và các điểm trọng yếu của xóm để đảm bảo an ninh trật tự…

Trong công tác chỉ đạo điều hành, Ban Công tác mặt trận xóm đã thành lập trang, nhóm thông tin của xóm và các tổ chức đoàn thể trên nền tảng mạng xã hội Zalo, giúp người dân nhanh chóng tiếp cận chủ trương, chính sách mới một cách thuận tiện, chính xác.

Tổ công nghệ số cộng đồng của xóm cũng tích cực hướng dẫn, khuyến khích người dân tiếp cận và sử dụng các nền tảng công nghệ số, kinh doanh, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm trên các nền tảng thương mại điện tử, chuyển đổi hình thức thanh toán từ truyền thống sang thanh toán trực tuyến.

Tính đến cuối năm 2024, xóm Phẩm 2 có 95,21% người trong độ tuổi lao động sử dụng điện thoại thông minh, được hướng dẫn, đào tạo các kỹ năng cài đặt sử dụng các phần mềm, nền tảng số như C-Thainguyen, Zalo, VssID, sổ sức khỏe điện tử...; 73,33% hộ sản xuất, kinh doanh được đào tạo, tập huấn, hướng dẫn kỹ năng quảng bá, giới thiệu, mua bán các sản phẩm trên sàn thương mại điện tử; gần 92% người có tài khoản thanh toán trực tuyến...

×