Yên Bái: "Cụ" chè tổ Suối Giàng hơn 400 tuổi đang chết dần

Xã Suối Giàng (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái) là vùng đất nổi tiếng với những cây chè Shan Tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Những cây chè cổ thụ trên 300 năm tuổi ở đây đã được xếp vào 1 trong 6 cây chè thủy tổ của thế giới.

Đặc biệt, cây chè cổ nhất ở Suối Giàng đã có tuổi thọ trên 400 năm tuổi, được người dân gọi là cây chè tổ. Tuy nhiên thời gian gần đây, cây chè tổ có hiện tượng bị khô cành và đang dần bị chết. Hiện tại một nửa số cành của "cụ" chè này này đã bị khô héo, trơ cành, khó có thể cứu chữa.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Lường Văn Tâm, Chủ tịch UBND xã Suối Giàng cho biết, hiện tượng các cây chè cổ thụ tại xã bị chết đã có từ nhiều năm nay. 

Vùng chè cổ thụ Suối Giàng không dùng các chất hóa học để chăm sóc và bảo tồn nên nhiều loại côn trùng xâm nhập, gây hại, trong đó chủ yếu là mối.

Ông Lường Văn Tâm cho biết, không chỉ riêng cây chè tổ có hiện tượng này mà cả vùng chè có nhiều cây khác cũng bị mối ăn, có cây đã bị chết. Ngoài ra, do các cây chè có tuổi đời cao, sức chống chọi với điều kiện tự nhiên không được tốt nên dẫn đến hiện tượng cây chè bị chết.

Hiện nay cây chè tổ vẫn chưa chết hẳn, chỉ một phần cành của cây bị khô do mối ăn, đây là hiện tượng vẫn xảy ra hằng năm ở vùng chè Suối Giàng, đặc biệt hơn là lần này xuất hiện trên cây chè tổ. 

Mỗi lần có hiện tượng mối xâm nhập cây chè, xã đều có báo cáo với huyện và mời cán bộ kỹ thuật đến để xử lý bằng chế phẩm sinh học.

"Thực ra cây chè tổ đã có hiện tượng yếu từ lâu, dùng chế phẩm sinh học cũng không lại được, bên cạnh đó việc người dân và du khách đi lại quanh gốc nhiều cũng khiến rễ cây bị ngẽn", Chủ tịch UBND xã Suối Giàng cho biết thêm.

Quần thể chè Shan Tuyết cổ thụ xã Suối Giàng mọc tự nhiên ở độ cao 1.300 – 1.800 mét so với mặt nước biển, quanh năm được bao bọc bởi mây mù, tuổi đời từ 100 đến 400 năm. Hiện xã Suối Giàng có trên 500ha chè Shan Tuyết, trong đó có 400 cây chè Shan Tuyết cổ thụ đã được công nhận là cây di sản Việt Nam.

Sản lượng chè búp tươi hàng năm của xã đạt 600 tấn. Năm 2013, sản phẩm chè Suối Giàng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận nhãn hiệu độc quyền.

Cây chè Shan Tuyết là nguồn sống, cũng là nét văn hóa gắn bó với đồng bào dân tộc Mông Suối Giàng. Vào tháng 10 hằng năm hoặc đầu xuân mới, xã Suối Giàng và huyện Văn Chấn đều tổ chức lễ tôn vinh cây chè tổ theo nghi lễ truyền thống của người Mông Suối Giàng để cảm tạ trời đất, cảm tạ cây chè Shan Tuyết.