Việc điều tra, truy tố, xét xử Vũ "nhôm" sẽ theo luật mới

Cận cảnh Vũ 'nhôm' bị áp giải ở sân bay Nội Bài. (Nguồn: Zing.vn)

Ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm" - SN 1975, ngụ TP Đà Nẵng) bị Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khởi tố tội: "Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước" qui định tại điều 263 BLHS 1999 (sửa đổi 2009) có mức hình phạt ở khung cấu thành cơ bản cao nhất là 7 năm, tình tiết tăng nặng khoản 2 cao nhất là 10 năm, khung hình phạt cao nhất là 15 năm đối với tình tiết tăng nặng là gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

Tội này đã được sửa đổi theo hướng ít nghiêm khắc hơn và chi tiết hơn về tình tiết tăng nặng theo điều 337 BLHS năm 2015. Theo đó, khung hình phạt cơ bản là từ 2 đến 7 năm.

Ông Vũ "nhôm" lúc chưa bị bắt

Khung tăng nặng khoản 2 là từ 5 đến 10 năm nhưng phải thỏa mãn các tình tiết sau: i) Bí mật nhà nước thuộc độ tối mật; ii)Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; iii)Gây tổn hại về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa.

Khung tăng nặng khoản 2 là từ 10 đến 15 năm nhưng phải thỏa mãn có một trong các tình tiết sau:i) Có tổ chức; ii) Bí mật nhà nước thuộc độ tuyệt mật; iii) Phạm tội 2 lần trở lên.

Như vậy, mặc dù mức hình phạt không thay đổi nhưng điều 337 BLHS 2015 qui định theo hướng chặt chẽ hơn về các tình tiết tăng nặng. Vì vậy, sẽ có lợi hơn cho ông Vũ khi áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị can bị cáo khi áp dụng điều 7 BLHS về hiệu lực hồi tố của BLHS 2015.

Do đó, khi xem xét áp dụng khung hình phạt nào cho ông Vũ, tòa án phải viện dẫn các quy định của pháp luật về tài liệu nào là "mật", "tối mật" và "tuyệt mật".

Do đó, mặc dù bị khởi tố về hành vi làm lộ bí mật nhà nước theo điều 263 BLHS 1999 nhưng khi xét xử, Tòa án sẽ áp dụng điều 337 BLHS 2015 đối với ông Vũ, có lợi cho ông Vũ do luật mới yêu cầu các tình tiết định khung hình phạt rõ ràng và cụ thể hơn.

Về thẩm quyền truy tố, do Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công An khởi tố nên VKSND Tối cao sẽ ra cáo trạng truy tố và ủy quyền cho 1 Tòa an cấp tỉnh có thẩm quyền xét xử.

Về thẩm quyền tòa án, theo quy định của BLTTHS thì hành vi phạm tội xảy ra ở đâu, Tòa án cấp tỉnh ở đó sẽ có thẩm quyền. Hiện chưa có kết quả điều tra nên không thể xác định hành vi làm lộ bí mật của ông Vũ xảy ra ở đâu nên chưa thể xác định Tòa án TP Đà Nẵng hay Tòa án cấp tỉnh nào sẽ có thẩm quyền.

Xin nhấn mạnh thêm là hiện nay, Bộ luật Tố tụng hình sự mới đã có hiệu lực từ 01-01-2018 nên việc điều tra, truy tố, xét xử ông Vũ hoàn toàn theo luật mới, ông có quyền khai báo hoặc giữ im lặng cho đến khi có luật sư của ông hoặc gia đình thuê có mặt tham gia hỏi cung mà không bị cho rằng thiếu thành khẩn.

Trước đó, Cổng thông tin điện tử Bộ Công an đã ra thông báo ông Phan Văn Anh Vũ đã vi phạm pháp luật Việt Nam và bỏ trốn khỏi nơi cư trú.

Ngày 21-12-2017, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ra Quyết định truy nã đối với Phan Văn Anh Vũ; khi bỏ trốn Phan Văn Anh Vũ đã vi phạm Luật di trú của Singapore và bị trục xuất.

Ngày 4-1-2018, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã tiến hành tiếp nhận bắt bị can Phan Văn Anh Vũ và tiến hành điều tra theo quy định của pháp luật.