Bản Lô Lô Chải dươ cột cờ Lũng Cú có nhiều nhà cổ trăm năm tuổi hút khách du lịch nước ngoài

Anh Sình Dỉ Gai - Trưởng thôn kiêm Chi hội trưởng Hội Nông dân thôn Lô Lô Chải cho biết, Lô Lô Chải là nơi sinh sống của đồng bào Lô Lô, một trong những dân tộc thiểu số rất ít người của Việt Nam. 

Bản Lô Lô Chải có hơn 100 hộ, trong đó có 10 hộ đồng bào Mông, còn lại là hộ người Lô Lô.

Anh Gai cho biết thêm, trong 54 dân tộc anh em, Lô Lô là một trong những tộc người có số dân ít nhất Việt Nam, nhưng vẫn gìn giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống. 

Vừa nói, anh Gai vừa đưa chúng tôi đi thăm ngôi nhà trình tường của gia đình để hiểu hơn về nét độc đáo trong kiến trúc nhà ở người Lô Lô. Nhìn từ bên ngoài, ngôi nhà không khác mấy so với nhà trình tường của các dân tộc khác, nhưng khi quan sát cách bài trí không gian bên trong mới thật sự cảm nhận được sự độc đáo. 

Anh Gai giới thiệu: Nhà trình tường của người Lô Lô có 3 gian. Gian bên phải là chỗ ở của ông bà, bố mẹ; gian trái là chỗ ở của con cái; gian ở giữa rộng nhất là để tiếp khách. Gian giữa cũng là nơi tổ chức việc cưới, việc tang và đặt bàn thờ tổ tiên. Không gian trên gác dành cho khách nghỉ lại và là nơi tích trữ lương thực như ngô, khoai, sắn… 

Nhà trình tường của người Lô Lô chủ yếu được xây bằng đất sét và đất thịt, mỗi bức tường dày 50 đến 60cm.

Ở trong ngôi nhà trình tường của người Lô Lô mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát cho nên còn được gọi là nhà "hai mùa". 

Thường sau khi gia cố móng bằng những tảng đá cuội, đồng bào Lô Lô ở Lũng Cú dựng khung gỗ làm khuôn rồi nện chặt các bức tường bằng đất, sau đó lợp mái bằng ngói âm dương. 

Hiện bản Lô Lô Chải, xã Lũng Cú (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) còn giữ được 37 nhà trình tường, trong đó có nhiều ngôi nhà đến nay đã hơn trăm tuổi. Giữa trập trùng đá núi, những ngôi nhà này không chỉ mang đến nét đẹp đặc trưng cho vùng cao nguyên đá Đồng Văn.