Bản này ở Sơn La làm du lịch kiểu gì mà du khách cứ tìm đến để “chữa lành”, bà con thoát nghèo, xây nhà khang trang?

Những ngôi nhà đẹp xây lên từ… nụ cười du khách

Theo chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm đến bản Lướt, bản có 100% dân số là đồng bào dân tộc Thái, một trong những bản “hút” khách du lịch nhất của miền quê cổ tích Ngọc Chiến.

Giữa tiết trời nắng dịu của một chiều đầu hè, bản Lướt đẹp an yên, hồn nhiên và trong trẻo. Rảo bước trên con đường trải bê tông sạch sẽ, dễ thấy những ngôi nhà sàn pơ mu ửng màu nâu đỏ, nối nhau bởi dãy hàng rào dựng lên từ đá và những tán cây xanh mướt, điểm thêm sắc màu hoa trái.

Giới thiệu với chúng tôi về bản Lướt, anh Lò Văn Hoàng, chủ homestay suối khoáng nóng Hoa Ban, người dân bản Lướt bảo: Suối khoáng nóng tại bản Lướt chúng tôi đã nổi tiếng lâu nay. Nhiều thập kỷ trước, người dân trong xã và các xã lân cận, có cả bên Trạm Tấu (Yên Bái) đã kéo về bản Lướt tắm khoáng nóng.

Hồi ấy, đời sống còn nhiều khó khăn, người dân chưa biết làm du lịch. Ban đầu, cả bản chỉ có lác đác mấy nhà làm suối khoáng nóng. Khách đến chỉ có tắm lộ thiên trong các bể quây bằng tường kè đá rồi về. Hầu như chẳng ai ở lại hay ăn uống gì.

Bà con trong bản ở 100% trong nhà sàn nhưng nhiều nhà đã xuống cấp, không có điện, không có nhà vệ sinh. Nhiều người vẫn giữ thói quen chăn nuôi gia súc, gia cầm dưới gầm sàn, gây mùi, ảnh hưởng đến sức khỏe...

Giới thiệu homestay mới xây của gia đình, anh Hoàng tự hào: “Nhưng đó là chuyện của quá khứ. Còn bây giờ, bản Lướt đã có hàng chục căn nhà sàn mới làm từ gỗ pơ mu, luôn sạch đẹp, tiện nghi, rộng mở đón chào du khách.

Ngày trước mình ở thế nào cũng được, còn giờ làm du lịch thì phải có nhà đẹp đón khách. Trong bản nhà nào đăng ký làm du lịch cũng xây mới hoặc chỉnh trang lại đàng hoàng. Như nhà tôi năm nay cũng đã đầu tư xây homestay, vừa “khánh thành” đầu năm nay, trước ngày hội Hoa sơn tra”.

Theo lời kể của anh Hoàng, để xây homestay, gia đình anh Hoàng đã dùng hết vốn tích cóp dành dụm cả 10 năm trời, vay thêm ông bà, bạn bè.

Mảnh đất vốn chỉ dùng làm ao nuôi cá cải thiện bữa ăn đã được gia đình anh chuyển đổi đất sang làm du lịch. Tổng vốn đầu tư, từ lợp gỗ pơ mu, lắp hệ thống điện, nước, wifi, xây phòng tắm khép kín… rồi học công thức nấu nướng, cả khu homestay suối khoáng nóng được gia đình anh phải hết hơn tỷ đồng.

“Nhiều hộ trong bản làm ăn tốt, có du khách về, tôi mới mạnh dạn đầu tư lớn. Vừa mở đã có khách trong tỉnh, ngoài tỉnh, khách Tây, khách ta về đủ cả nên tôi phấn khởi lắm”, anh Hoàng cười.

Làm du lịch cộng đồng, người trẻ có nghề, phụ nữ có việc

Chia sẻ về nghề làm du lịch tại bản Lướt, anh Lò Văn Quý, chủ homestay suối khoáng nóng Văn Thưởng, nguyên Bí thư Chi bộ bản Lướt bảo: Ngày xưa, nguồn thu chính của các hộ gia đình tại bản Lướt chủ yếu đến từ làm nương, làm ruộng, trồng ngô khoai, chăn nuôi gia súc, gia cầm, cả năm được mấy chục triệu đã khấm khá lắm.

Do điều kiện khí hậu, Ngọc Chiến cả năm trồng được 1 vụ lúa. Hết vụ là thiếu việc làm, nhiều người trẻ, trai tráng cũng rủ nhau đi làm ăn xa. Nhà cửa, ruộng vườn chỉ có người già phụ nữ trông nom.

“Nhưng những năm gần đây, triển khai các chủ trương về kinh tế, phát triển du lịch cộng đồng, cán bộ trên xã đã về từng bản, gõ từng nhà để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn bà con làm du lịch cộng đồng.

Chúng tôi được tạo điều kiện để học hỏi, hỗ trợ vốn đầu tư phát triển du lịch. Từ người già đến người trẻ, đàn ông đến phụ nữ đều được dạy tỉ mỉ về cách trang trí, sắp xếp, dọn dẹp nhà cửa, cách nấu ăn rồi biểu diễn văn nghệ…

Nhờ vậy mà đến nay, bản Lướt đã có 15 hộ kinh doanh dịch vụ homestay, suối khoáng nóng, đem lại nguồn thu ổn định. Bà con nắm được các chủ trương, chính sách, pháp luật về du lịch, đất đai, phát triển kinh tế. Người trẻ có thêm việc tại quê nhà, người già, phụ nữ cũng có thể làm trụ cột gia đình, tham gia làm kinh tế”, anh Quý phấn khởi.

Như gia đình anh Quý, từ khi chuyển sang làm homestay suối khoáng nóng, tháng cao điểm có thể thu lại hàng chục triệu, nhiều hơn hẳn 1 năm trồng lúa, ngô, rau màu của gia đình.

Được tập huấn thường xuyên, các thành viên trong gia đình anh Quý đã làm quen với việc quản lý homestay, suối khoáng nóng. Con gái anh là bạn Lò Thị Thức (24 tuổi) có thể tự quán xuyến việc tiếp khách, nấu nướng, dọn dẹp, phục vụ, phụ giúp gia đình làm homestay.

Hơn 6 năm hoạt động, homestay suối khoáng nóng Văn Thưởng của gia đình nay đã có nguồn khách ổn định, là nguồn thu nhập bền vững cho gia đình anh Quý.

Từ 1 homestay nhỏ, tận dụng nhà ở gia đình, đến nay, homestay Văn Thưởng của gia đình anh Quý có 4 phòng ngủ, 1 phòng cộng đồng, 2 bể tắm ngoài trời, 15 phòng tắm khép kín. Sắp tới, anh Quý dự kiến làm thêm các bungalow, phát triển thêm các dịch vụ phục vụ đoàn khách gia đình.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Lường Văn Xiên, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ngọc Chiến cho biết: Năm 2019, bản Lướt có 4 hộ làm du lịch cộng đồng, homestay. Thông qua các mô hình tiên phong, nhân dân bản Lướt đã thấy được hiệu quả từ việc làm du lịch, chủ động tham gia hưởng ứng, đầu tư phát triển các dịch vụ lưu trú, tắm suối khoáng nóng.

Đến nay bản Lướt có 15 hộ làm homestay, đáp ứng nhu cầu ăn, uống, ngủ nghỉ, tắm khoáng cho hàng nghìn lượt khách/năm. Các homestay tạo công ăn việc làm cho 50 lao động với thu nhập trung bình từ 5-8 triệu/tháng/người, chủ yếu là do phụ nữ làm chủ.

Để phát triển du lịch cộng đồng tại bản Lướt nói riêng và xã Ngọc Chiến nói chung, hàng năm, chính quyền xã Ngọc Chiến đã phối hợp với các phòng ban, đơn vị, tổ chức mở từ 3-5 lớp tập huấn về các nội dung: Lớp nấu ăn, lớp bồi dưỡng kiến thức về du lịch; lớp hướng dẫn viên, lớp pha chế, các lớp về văn nghệ dân tộc dân gian...

Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giúp người dân nâng cao nhận thức, tiếp cận với các chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển du lịch, du lịch cộng đồng.

×