Chi tiết lộ trình hạn chế xe xăng, dầu cũ tại khu vực trung tâm TP.HCM

Xe xăng ở khu vực trung tâm nội đô TP.HCM. Ảnh: CH

Theo Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông do đơn vị tư vấn xây dựng, từ năm 2026, TP.HCM sẽ thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ) tại trung tâm, hạn chế xe xăng, dầu không đủ chuẩn khí thải. Cần Giờ cũng nằm trong diện thí điểm, nhằm bảo vệ khu dự trữ sinh quyển và phát triển du lịch bền vững.

Vùng LEZ ban đầu sẽ bao gồm các quận cũ ở trung tâm như quận 1, 3, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú và Phú Nhuận. Khu vực này được đánh giá là thường xuyên có mức độ ô nhiễm không khí vượt ngưỡng và có hệ thống giao thông công cộng tương đối tốt.

Năm 2026: Hạn chế xe máy kinh doanh dịch vụ không đạt chuẩn Euro 2 và xe ô tô thương mại không đạt Euro 4. Xe tải nặng chạy dầu diesel sẽ bị cấm hoàn toàn.

Từ 2027: Quy định sẽ mở rộng áp dụng cho toàn bộ xe máy dưới chuẩn Euro 2 và ô tô dưới Euro 4.

Sau năm 2032: Tiêu chuẩn khí thải sẽ được nâng cao và vùng LEZ sẽ mở rộng ra Vành đai 1.

Để giám sát việc tuân thủ, thành phố dự kiến lắp đặt 58 camera nhận diện biển số (ANPR) từ năm 2026, sau đó mở rộng lên khoảng 200 camera sau năm 2032, tạo ra một hệ thống kiểm soát toàn diện.

Đề án không chỉ cấm mà còn đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ để khuyến khích người dân chuyển đổi: Chính sách cho xe máy, không cho đăng ký mới xe xăng trong vùng LEZ. Các xe xăng cũ sẽ có niên hạn sử dụng. Khi thanh lý xe, người dân được bồi hoàn 70% giá trị còn lại, và nếu mua xe máy điện mới sẽ được trợ cấp 10% giá trị (tối đa 5 triệu đồng), cùng với hỗ trợ giảm 50% phí đăng ký, biển số.

Chính sách cho ô tô điện, giảm 50% phí đăng ký, biển số, phí bảo trì đường bộ và hỗ trợ 10% lãi suất vay trong năm đầu.

Phát triển giao thông công cộng, đầu tư thêm 72 tuyến buýt mới với hơn 1.100 xe buýt điện, ít nhất 8.000 xe đạp công cộng và 750 - 1.338 trạm sạc công cộng.

Tổng kinh phí hỗ trợ dự kiến hơn 7.300 tỷ đồng trong giai đoạn 2025 - 2030, phần lớn dành cho việc chuyển đổi xe máy từ xăng sang điện. Nguồn vốn sẽ đến từ ngân sách nhà nước, kết hợp với xã hội hóa và huy động từ các nguồn khác.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp này được kỳ vọng sẽ giúp thành phố giảm đáng kể ô nhiễm không khí và ùn tắc giao thông. TP.HCM hiện có hơn 10 triệu xe máy và 1 triệu ô tô, giao thông đường bộ chiếm đến 88% lượng bụi mịn, gây thiệt hại kinh tế hơn 3.000 tỷ đồng mỗi năm.

Đến năm 2030, thành phố đặt mục tiêu toàn bộ xe buýt và taxi mới sẽ sử dụng năng lượng sạch, cùng với khoảng 900.000 đến 1,5 triệu xe máy điện và 13.000 đến 18.000 ô tô điện. Khi đó, ô nhiễm không khí từ giao thông đường bộ có thể giảm tới 90%, và hệ thống giao thông công cộng sẽ đáp ứng khoảng 25% nhu cầu đi lại của người dân.

×