Chuyện chưa kể về Bác Hồ qua những kỷ vật của Người tại căn nhà ở Phú Gia - Hà Nội

"Đây là ngôi nhà của cụ Chánh tổng Công Ngọc Lâm, trong gia đình có hai người tham gia hoạt động Cách mạng là vợ của cụ - bà Nguyễn Thị An và con trai - ông Nguyễn Ngọc Kha. Từ những năm 1941, ngôi nhà này cũng là nơi tiếp tế, trú ẩn, đưa thư từ liên lạc giao liên của các đồng chí hoạt động tiền khởi nghĩa. Trong suốt khoảng thời gian 5 năm đó không để xảy ra trường hợp mất tài liệu, không đồng chí nào bị giặc Pháp bắt. Chính vì vậy, ngôi nhà này được Trung Ương chọn là nơi đón đoàn cán bộ từ chiến khu Việt Bắc trở về", ông Công Ngọc Dũng thuyết minh.

Những hình ảnh cũ về mặt trước và sau của cổng căn nhà.

Toàn cảnh căn nhà nhìn từ ngoài sân, trước cửa có bốn chữ Hán 风清月明 (tức Trăng thanh gió mát). Hai bên có hai dòng chữ nhỏ 保大四年 - 新造冬成 (tức Nhà xây vào năm thứ tư thời vua Bảo Đại - khánh thành vào mùa Đông).

Bên trái của gian nhà là bể nước Bác Hồ đã dùng trong 2 lần đến thăm vào năm 1945 và 1946. 

Chiếc chậu thau đồng Bác thường dùng để rửa mặt khi xưa. 

"Gian chính của ngôi nhà là ban thờ Hồ Chủ tịch, lúc nào trên ban thờ của Người cũng có bình sen gỗ 2 bên, gợi nhớ về Làng Sen quê Bác. Lúc còn sống bố tôi đã luôn có ý định để ngôi nhà này là nơi thờ Bác Hồ. Từ năm 1969 khi Bác mất, bố tôi dựng gian chính của ngôi nhà này thành phòng thờ. Nhưng khi đó còn khó khăn nên chưa thể hoàn thành được, nhưng đến thế hệ chúng tôi, đất nước thay đổi nhiều nên chúng tôi đã thực hiện được nguyện vọng của ông", ông Công Ngọc Dũng cho biết.

Chính giữa căn nhà đặt chiếc sập gỗ Bác từng nằm nghỉ trong những ngày ở tại căn nhà (23/08/1945 - 25/08/1945). 

Năm 1945, đồng chí Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp,Nguyễn Lương Bằng, Trần Đăng Ninh về đây để báo cáo với Chủ tịch Hồ Chí Minh về kết quả tổng khởi nghĩa tháng Tám trong cả nước tại bộ tràng kỷ góc trái căn nhà. 

Gian nhỏ bên phải của căn nhà lưu giữ nhiều ảnh, tư liệu và hiện vật ông Dũng cất công sưu tầm và lưu giữ. 

Khi ở tại căn nhà này, Bác có mang theo chiếc máy đánh chữ từ chiến khu Việt Bắc để làm việc. Khi rời nhà, Bác vẫn luôn cầm theo. Sau này, khi đưa ngôi nhà thành địa chỉ lưu niệm của Bác và phục vụ tham quan, chiếc máy đánh chữ ấy được trở về nơi thân thuộc xưa. 

Chiếc vali làm bằng mây được Bác mang về từ Chiến khu Việt Bắc về Hà Nội.

Gian nhỏ bên phải là ảnh của những vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước tới thăm căn nhà. Đây cũng gian đồng chí Hoàng Tùng ở 1 năm (từ cuối năm 1944 cho đến hết năm 1945) trong vai trò là người thầy cúng để hoạt động cách mạng bí mật.

Căn nhà và gia đình cụ Nguyễn Thị An vinh dự nhiều lần đón tiếp các vị lãnh đạo qua các thời kỳ về thăm hỏi như: Tổng Bí thư Trường Chinh, Tổng Bí thư Đỗ Mười, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ... Ông Dũng có mặt trong mỗi bức ảnh từ khi còn là cậu thanh niên cho đến khi đã bạc mái đầu.

Nhiều tư liệu viết về di tích nhà cụ Nguyễn Thị An được sưu tầm và lưu giữ cẩn thận. 

"Tất cả các hiện vật ở đây đều đã qua giám định, ai là người trong cuộc, là người biết sẽ đứng ra xác nhận, đây cũng là một vấn đề về sự kiện lịch sử nên không thể thay đổi", ông Công Ngọc Dũng nói thêm.

Cuộc hội tụ của những người từng chứng kiến sự kiện Bác thăm căn nhà 2 lần và gia đình ông Công Ngọc Dũng.