Chuyên gia khuyến cáo gì nếu The Merge thất bại?

The Merge Ethereum - sự kiện được chờ đợi nhất năm 2022 trong cộng đồng đam mê blockchain và crypto đang đến gần. Nhiều quan điểm trái chiều, những tranh luận sôi nổi trên cộng đồng về "The Merge" liên tục xuất hiện.

Những thắc mắc xung quanh vấn đề này đã được đưa ra thảo luận trong Talkshow 25 do Diễn đàn Phổ cập Blockchain tổ chức với chủ đề: "The Merge: Phép thử tâm lý hay bước ngoặt thị trường?"

The Merge và ảnh hưởng đối với thợ đào

Ông Trung Anh - Founder Thecoindesk cho rằng, định nghĩa đơn giản nhất về The Merge là hợp nhất mạng BeaconChain theo cơ chế Proof-of-Stake (PoS) và cơ chế đào ETH hiện tại bằng Proof-of-Work (PoW) lại với nhau và chạy trên một cơ chế đồng thuận PoS.

Về góc độ về hạ tầng, ông Thanh Đào - Founder Lauchzone nhận định The Merge là nền tảng quan trọng để các ứng dụng Web3 hay các ứng dụng phi tập trung mở rộng một cách tối ưu. Sự kiện này cũng được xem là nền móng để các model sharding của Ethereum và các blockchain layer 2 có thể triển khai một cách thuận lợi.

“Trong khi nhiều blockchain đã chạy trên cơ chế PoS thì với Ethereum, đội ngũ của họ đã mất nhiều năm cho quá trình chuyển đồi này nhằm đảm bảo khi The Merge xảy ra, yếu tố phi tập trung của mạng không bị giảm đi", ông Thanh lưu ý.

Đồng tình các quan điểm trên, ông Thuật Đỗ - Head of FPT Blockchain Labs bổ sung, mặc dù việc chuyển đổi không ảnh hưởng nhiều đến vấn đề vận hành, nhưng vẫn có những khó khăn ở phía trước.

Nhiều người cho rằng sau The Merge giao dịch trên Ethereum sẽ nhanh và phí giao dịch cũng rẻ hơn. Tuy nhiên Ethereum Foundation đã xác nhận, phí gas sẽ không rẻ hơn và giao dịch cũng chỉ nhanh hơn khoảng 10%, ở mức độ người dùng khó có thể cảm nhận sự thay đổi.

Tuy nhiên ông Lượng Lê - CTO AlphaTrue lại cho rằng sau The Merge, phí giao dịch và tốc độ mạng sẽ được cải thiện, điều này không rõ ràng ngay lập tức mà phải chờ đội ngũ Ethereum phát triển data sharding.

Bên cạnh sự hứng khởi đón chờ, trong cộng đồng vẫn tồn tại nhiều hoài nghi về thành công của The Merge. Tuy nhiên, trên góc nhìn cá nhân, ông Trung Anh đánh giá khả năng thất bại của The Merge gần như bằng 0.

The Merge xảy ra đương nhiên sẽ tạo ra sự hụt hẫng với nhưng thợ đào ETH lâu năm như anh Trung Anh, nhưng không vì thế mà đội ngũ thợ đào bỏ cuộc. Họ có thể chuyển qua đào một số đồng coin lớn khác như Ethereum Classic (ETC) hay RavenCoin RVN).

Đánh giá vấn đề này, ông Thuật Đỗ cho biết sự kiện The Merge đã thúc đẩy làn sóng thợ đào chuyển qua các nền tảng khác như ETC, điều này giúp các blockchain đang sử dụng cơ chế PoW được hưởng lợi, tăng cường tính phi tập trung.

Tuy nhiên, ông Lượng Lê nhận định các thợ đào ETH sẽ chọn giải pháp an toàn là tạm thời đóng máy.

Tác động đến thị trường chung và các blockchain khác

Để phát triển cho nền móng các ứng dụng phi tập trung, ETH gần như là dự án đầu tiên và luôn dẫn đầu. Hiện có hơn 300 blockchain fork của ETH.

Trong dài hạn, sự kiện The Merge được ví như việc nâng cấp nền móng nhằm đảm bảo sự chắc chắn trong quá trình phát triển mạnh hơn của Ethereum, khi đó các blockchain layer 1 khó có thể vượt qua.

Trong ngắn hạn, ông Thanh Đào đánh giá The Merge thành công sẽ tác động tích cực lên thị trường, bởi khi giải quyết được vấn đề tốc độ mạng cũng như phí giao dịch, nhiều ứng dụng sẽ được xây dựng trên Ethereum.

“Các validator sẽ phải tích trữ ETH để vận hành mạng cũng như kiếm phần thưởng, điều này sẽ đẩy giá ETH tăng lên, bên cạnh đó có rất nhiều cặp thanh khoản gắn với ETH, điều này sẽ tạo hiệu ứng tốt cho sự tăng giá”, ông Thanh nói thêm.

Việc The Merge diễn ra thành công có thể chứng kiến sự cạnh tranh lớn của các blockchain layer 1 khác, đội ngũ phát triển của các dự án này cần tích cực nâng cấp phát triển mạng nhằm bắt kịp Ethereum, nếu không lượng người dùng đổ qua mạng ETH là điều khó tránh khỏi.

“Bên cạnh thúc đẩy cạnh tranh, có thể là sự thanh trừng đối với các blockchain layer 2”, ông Lượng nhấn mạnh.

Với các nhà phát triển Dapps, ông Lượng cho rằng sẽ không có sự tác động lớn, nếu có sẽ phải chờ đến lúc đội ngũ Ethereum phát triển data sharding.

Ông Thanh Đào chia sẻ khi xây dựng được nền móng, Ethereum sẽ thu hút được sự quan tâm của nhiều lĩnh vực khác khi nhắc tới blockchain, có thể các tập đoàn, công ty lớn sẽ xem xét áp dụng blockchain công việc kinh doanh và vận hành, từ đó các ngách như NFT, DeFi hay GameFi đều được hưởng lợi.

Với ông Thuật, The Merge sẽ giúp blockchain Ethereum trở nên thân thiện với môi trường khi cắt giảm được hơn 90% năng lượng để vận hành mạng lưới so với PoW. Từ đây các Dapps hay NFT được xây dựng và tạo ra trên ETH cũng trở nên thân thiện và đáp ứng được các yêu cầu về môi trường.

“Về dài hạn, Ít nhất là thông qua việc chuyển sang một phương thức khai thác mới tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường hơn rất nhiều, đã là điểm tích cực với Ethereum nói riêng, các nghành liên quan nói chung và cả với người dùng, các tổ chức tài chính, doanh nghiệp lớn và các nhà lập pháp”, ông Thuật nhấn mạnh.

Ảnh hưởng đến tính phân quyền, phi tập trung

Theo ông Thuật, yếu tố ảnh hưởng đến tính phân quyền và phi tập trung vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi, không chỉ với PoS mà ngay cả với PoW. Tuy nhiên, sẽ có sự cải thiện về mức độ linh hoạt trong cách thức vận hành của mạng lưới Ethereum.

Với ông Thanh Đào, đây là sự dịch chuyển từ dạng phi tập trung này sang dạng phi tập trung khác, và mức độ phi tập trung là ngang nhau. Các thợ đào nắm giữ lượng ETH lớn sẽ có power cao trong số node xác thực trên ETH 2.0.

“Về góc độ phát triển dự án lại có một số vấn đề. Khi không còn sử dụng cơ chế PoW để tính toán sẽ dễ tạo block hash, như vậy ở cơ chế PoS, các smart contract sẽ dễ bị tấn công. Bên cạnh đó quyền lực sẽ về tay các validator nhiều hơn, bảo mật ở các lớp có thể sẽ bị ảnh hưởng”, ông Thanh nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Thuật cho biết đội ngũ Ethereum đang đề xuất về mặt kỹ thuật là blockchain builder và validator.

“Block builder là những người lựa chọn và đóng gói các giao dịch vào block nhưng sẽ không có quyền thêm vào mạng lưới, còn validator là người nhặt các block có sẵn đó, ký xác nhận và có quyền thêm vào sổ cái chung của mạng và gửi đến các validator. Đây là một cách phân chia bớt quyền lực của validator", ông Thuật lưu ý.

Có thể thấy, khi The Merge thành công, người nắm nhiều ETH sẽ nắm được nhiều quyền lực trong mạng lưới, do đó lợi ích kinh tế là rất lớn. Trên cơ chế Pow, ETH là hàng hoá, còn với PoS thì ETH đóng vai trò là cổ phần. Dường như đang có sự dịch chuyển ý nghĩa của đồng ETH và vai trò của validator.

“Ethereum không chỉ liên quan đến kỹ thuật mà cả về kinh tế. Nếu như PoW gian lận gây ảnh hưởng đến blockchain thì có thể dùng máy để đào đồng khác. Nhưng PoS phải đặt cọc một khoản tiền, nếu xảy ra gian lận có thể ảnh hưởng đến túi tiền của người tham gia”, ông Lượng chia sẻ.

Ngược lại, ông Trung Anh cho rằng việc chạy trên PoS sẽ làm giảm tính phi tập trung, vì trên góc độ kinh tế, tích lũy 1 lượng lớn ETH dễ hơn tích lũy 1 lượng lớn máy đào.

Trên góc độ tài chính, âm mưu về tấn công mạng lưới sẽ dễ hơn. Trên góc độ về giá, ETH sẽ tăng bởi khi stake ETH càng nhiều hoặc làm validator càng nhiều thì lượng lock ETH càng lớn, bên cạnh đó là tính giảm phát của ETH.

Ông Thuật chia sẻ khi chuyển qua PoS, bản chất đồng ETH đã thay đổi, tuy nhiên giá sẽ phụ thuộc vào lực cung cầu.

“Thuật toán đào là một trong những thuật toán ngẫu nhiên mà loài người phát minh. Không có hàm ngẫu nhiên nào tốt bằng thuật toán đào, tuy nhiên khi công nghệ thay đổi thì buộc các chức năng vận hành phải thay đổi như là một sự tất yếu để đáp ứng các nhu cầu mới”, ông Thuật nhấn mạnh.

Liệu có khả năng The Merge thất bại hay không?

Ông Lượng Lê nhận định The Merge Ethereum sẽ thành công. Trường hợp xấu nhất thất bại chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến thị trường.

“Khi The Merge diễn ra, sẽ duplicate các đồng ETH trên hai blockchain thuộc PoS và PoW, với số lượng trị giá hàng trăm tỷ USD việc xử lý sẽ rất khó khăn. Các hacker thì sẽ tận dụng cơ hội để khai thác, đây có thể xem là thảm họa về cả kinh tế và kỹ thuật”, ông Lượng lưu ý.

“Gần đây chúng ta đã chứng kiến ba The Merge thành công trên 3 testnet, điều đó tạo niềm tin lớn cho đội ngũ phát triển Ethereum và cộng đồng về sự thành công của The Merge trên mạng chính. Tuy nhiên hiện tại khả năng chia tách thành 2 chuỗi PoS và PoW là hiện hữu, và rất có thể sẽ xuất hiện một nhánh ETHPoW mới cho cộng đồng thợ đào”, ông Thuật nêu quan điểm.

Ông Thanh Đào cho rằng The Merge sẽ thành công, tệ nhất là có vài sự cố kỹ thuật nhưng sẽ nhanh chóng được khắc phục. Ông đánh giá cao khả năng chuyên môn và sự chuẩn bị lâu dài của Ethereum Foundation.

Hiện tại các tổ chức lớn trong ngành như Binance, Tether hay Circle đang ủng hộ cơ chế đồng thuận PoS, nhưng nhiều cộng đồng và một số sàn giao dịch khác vẫn ủng hộ cơ chế PoW. Nếu không cẩn trọng sẽ dẫn đến việc đồng ETH có giá trị nhưng các đồng khác như USDT trên chain PoW lại vô giá trị.

“Điều xấu nhất xảy ra có thể kéo giá trị Ethereum xuống nhanh chóng, người dùng không nên FOMO giá ETH trên PoW vào thời điểm này”, ông Thanh kết luận.