Đặc sản nổi tiếng 3 tỉnh Đồng bằng Bắc bộ nay hội tụ tại một tỉnh mới-Ninh Bình sau sáp nhập Nam Định, Hà Nam

Dê tái chanh – đặc sản trứ danh của Ninh Bình

Mới đây, món dê tái chanh đã được chuyên trang ẩm thực toàn cầu Taste Atlas xếp vào danh sách những món thịt dê ngon nhất thế giới.

Món ăn được mô tả là “đặc sản truyền thống của Ninh Bình”, với cách chế biến đặc biệt: thịt dê thái mỏng, làm chín sơ bằng nước cốt chanh, kết hợp cùng ớt, tỏi, lá chanh, hạt tiêu và vừng. Dê tái chanh thường được ăn kèm sung, chuối xanh ngâm giấm và nước tương.

Theo đó, trang web thế giới TasteAtlas (trụ sở chính tại Croatia) chuyên khám phá các nguyên liệu tươi ngon, món ăn truyền thống và nhà hàng đã bình chọn thịt dê tái chanh Ninh Bình nằm trong top 36 món ăn từ dê ngon nhất thế giới. 

Trang web này viết: “Dê tái chanh là món ăn truyền thống và là đặc sản của Ninh Bình.

Món ăn được làm từ thịt dê luộc với nước chanh. Các thành phần phổ biến khác bao gồm ớt, lá chanh, tỏi, hạt tiêu và vừng. Thịt phải được thái mỏng, tươi để không mất đi vị ngọt.

Dê tái chanh thường được kèm với sung, chuối xanh ngâm giấm và nước tương để chấm kèm”.

Được biết các danh sách xếp hạng món ăn, đồ uống đều dựa trên ý kiến và đánh giá từ đông đảo du khách, chuyên gia, nhà phê bình ẩm thực.

Dê núi Ninh Bình được chăn thả tự nhiên, thịt có hương vị thơm ngon, săn chắc, ít mỡ. Ngoài món dê tái chanh, thịt dê còn được chế biến thành nhiều món khác như dê hấp, dê áp chảo, dê xào xả ớt, dê hầm thuốc bắc, nem dê…

Món ăn được mô tả là “đặc sản truyền thống của Ninh Bình”, với cách chế biến đặc biệt: thịt dê thái mỏng, làm chín sơ bằng nước cốt chanh, kết hợp cùng ớt, tỏi, lá chanh, hạt tiêu và vừng. Dê tái chanh thường được ăn kèm sung, chuối xanh ngâm giấm và nước tương.

Năm 2012, cùng với cơm cháy, món dê núi Ninh Bình có mặt trong “Top 50 món ăn đặc sản người Việt Nam” do Trung tâm kỷ lục Việt Nam xác lập.

Món ăn dùng để tiến vua

Theo Trung tâm Xúc tiến Du lịch Ninh Bình, nơi đây còn có nhiều món ăn độc lạ khiến du khách phải mê mẩn.

Trong đó phải kể đến nem nắm Giao Thủy (đất Nam Định trước sáp nhập) là một đặc sản, được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Theo ghi chép lịch sử, khi phủ Thiên Trường trở thành kinh đô thứ hai của nhà Trần, nhiều làng nghề truyền thống đã hình thành, các sản vật tinh túy từ khắp nơi hội tụ về đây để tiến vua.

Trong số đó, món nem nắm dân dã của người dân Giao Thủy đã được dâng lên đức vua, từ đó trở thành món ăn thân thuộc, gần gũi với người dân địa phương và nổi tiếng khắp vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Điều làm nên hương vị đặc biệt cho món nem nắm Giao Thủy chính là sự cầu kỳ, tinh tế trong khâu chọn nguyên liệu và chế biến.

Nguyên liệu chính là thịt heo và bì heo, trong đó bì phải được lựa chọn kỹ từ những con heo khỏe mạnh, phần bì thường lấy ở đầu, không quá dày và ít mỡ để khi làm không bị ngấy hay nhão.

Một thành phần không thể thiếu góp phần tạo nên hương vị đặc trưng của món nem nắm chính là thính gạo – được làm từ gạo tám thơm Hải Hậu. Gạo được ngâm qua đêm, để ráo nước rồi rang vàng, sau đó nghiền mịn thành thính thơm lừng. Thính sẽ được trộn đều với thịt và bì, sau đó nắm chặt thành từng quả nem, bọc trong lá sung và lá chuối tạo nên hình dáng giản dị nhưng hấp dẫn.

Nem nắm Giao Thủy không thể trọn vị nếu thiếu nước mắm Sa Châu. Nước mắm Sa Châu đậm vị, thơm nồng được dùng làm nước chấm, hòa quyện hoàn hảo với vị ngọt của thịt, giòn của bì và hương thơm của thính.

Điều làm nên hương vị đặc biệt cho món nem nắm Giao Thủy-đặc sản Nam Định (nay là đặc sản Ninh Bình) chính là sự cầu kỳ, tinh tế trong khâu chọn nguyên liệu và chế biến. Nguyên liệu chính là thịt heo và bì heo, trong đó bì phải được lựa chọn kỹ từ những con heo khỏe mạnh, phần bì thường lấy ở đầu, không quá dày và ít mỡ để khi làm không bị ngấy hay nhão.

Khi ăn, nem nắm thường được dùng kèm với lá sung, lá đinh lăng, tỏi, ớt, tạo nên sự cân bằng giữa vị ngọt, chua, chát, cay – khiến thực khách không khỏi xuýt xoa trước hương vị đậm đà, khó quên.

Bánh đa kẹp bánh cuốn

Đến với vùng đất Kiện Khê, tỉnh Hà Nam trước đây (nay là phường Châu Sơn, tỉnh Ninh Bình), du khách sẽ được trải nghiệm một món bánh cuốn độc đáo, hấp dẫn: bánh đa kẹp bánh cuốn.

Kiện Khê vốn nổi tiếng với hai làng nghề đặc trưng: làng nghề bánh đa và làng nghề bánh cuốn. Chính vì thế, người dân nơi đây đã kết hợp bánh đa với bánh cuốn, sáng tạo nên một món ăn mang đậm dấu ấn riêng biệt của vùng đất này.

Bánh đa Kiện Khê được làm từ loại gạo tẻ ngon, thêm chút vừng, lạc, dừa khô. Đặc biệt, người dân ở đây không sử dụng bột nở, nhờ vậy khi kẹp cùng bánh cuốn, bánh đa vẫn giữ được độ giòn tan, không hề bị mềm ỉu.

Gạo dùng để làm bánh cuốn được chọn lọc kỹ càng, sau đó đem ngâm nước và xay thành bột mịn. Khi khách đến, chủ quán mới bắt đầu khéo léo tráng từng chiếc bánh cuốn mỏng nhẹ, nóng hổi trên chiếc nồi hơi sôi sùng sục.

Món bánh đa kẹp bánh cuốn là sự kết hợp tinh tế của lớp bột bánh cuốn được tráng mỏng, rắc một lớp hành phi béo ngậy đặt trên một chiếc bánh đa giòn rụm. Sau đó, chủ quán sẽ nhanh tay gấp đôi chiếc bánh đa lại, dùng kéo cắt thành từng miếng nhỏ, bày ra đĩa để thực khách dễ dàng thưởng thức.

Không giống như bánh cuốn ở các vùng khác ăn với chả quế, bánh cuốn kẹp bánh đa ở đây được ăn kèm với chả nướng.

Chả làm từ thịt lợn ba chỉ thái mỏng, tẩm ướp gia vị rồi kẹp vào que tre, nướng trên than hoa đến khi cháy cạnh, tỏa hương thơm nức.

Kiện Khê (đất Hà Nam trước thời điểm sáp nhập) vốn nổi tiếng với hai làng nghề đặc trưng: làng nghề bánh đa và làng nghề bánh cuốn. Chính vì thế, người dân nơi đây đã kết hợp bánh đa với bánh cuốn, sáng tạo nên một món ăn mang đậm dấu ấn riêng biệt của vùng đất này.

Nước chấm được pha chế theo tỉ lệ hài hòa, bao gồm tỏi, ớt, đu đủ hoặc su hào...có vị chua chua ngọt ngọt, cay nhẹ, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo cho món ăn.

Cá kho Nhân Hậu

Làng Nhân Hậu từ lâu đã nổi danh là nơi lưu giữ nghề kho cá truyền thống. Theo các bậc cao niên trong làng, nghề kho cá được hình thành từ những ngày đầu người dân nơi đây tận dụng cá đồng tự nhiên để chế biến món ăn cho dịp Tết, lễ hội.

Một yếu tố quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng chính là niêu đất và nhiên liệu kho. Cá kho Nhân Hậu, đặc sản Hà Nam nay là đặc sản Ninh Bình được kho trong niêu đất dày, đặt trên bếp củi từ gỗ nhãn, gỗ vải – loại củi cho ngọn lửa đều và thơm, giúp cá chín nhừ suốt 12–14 tiếng.

Trải qua nhiều thế hệ, kinh nghiệm kho cá được truyền lại, đúc kết thành những bí quyết gia truyền đặc biệt, tạo nên món cá kho có hương vị đặc trưng, khác biệt hoàn toàn so với những nơi khác.

Một yếu tố quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng chính là niêu đất và nhiên liệu kho. Cá được kho trong niêu đất dày, đặt trên bếp củi từ gỗ nhãn, gỗ vải – loại củi cho ngọn lửa đều và thơm, giúp cá chín nhừ suốt 12–14 tiếng.

Cá kho Nhân Hậu đã trở thành sản phẩm OCOP tiêu biểu của tỉnh Ninh Bình, được công nhận là sản phẩm đạt chất lượng 4 sao.

Sản phẩm cá kho được đóng gói cẩn thận, có thể vận chuyển xa, phù hợp làm quà tặng, quà biếu cao cấp.

×