Đề xuất giảm tiền sử dụng đất, giảm bớt áp lực cho người dân

Thêm phương án mới, giảm tiền sử dụng đất cho người dân

Liên quan đến vấn đề quản lý đất đai, Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ lần 3 dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 103/2024. Trong đó, nội dung đang chú ý là Bộ này đưa ra 2 phương án, thay vì 3 phương án như trước đây. Với phương án mới, Bộ Tài chính bổ sung đề xuất thu 3,6%/năm tiền đất bổ sung thay vì 5,4%/năm như trước.

Cụ thể, các phương án Bộ Tài chính đưa ra như sau:

Phương án 1: Giảm mức thu từ 5,4%/năm xuống 3,6%/năm tính trên số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp.

Phương án 2: Giữ mức của khoản tiền thu bổ sung như quy định hiện hành là 5,4%. Với phương án 2 này, Bộ Tài chính cho biết, tổng hợp ý kiến báo cáo của các địa phương về tình hình triển khai Nghị định số 103/2024, có ý kiến của địa phương, doanh nghiệp cho rằng việc áp dụng mức thu 5,4%/năm là quá cao, trong khi việc xác định giá đất là của Nhà nước không phải lỗi của doanh nghiệp.

Thời gian qua, nhiều hồ sơ về đất đai còn vướng thủ tục pháp lý, không thuê được thẩm định giá, chính sách có sự thay đổi hoặc nhà đầu tư chưa hoặc chậm nộp hồ sơ đề nghị xác định nghĩa vụ tài chính về tiền thuê đất.

Vì vậy, để cân đối lợi ích giữa người sử dụng đất và nhà nước, một số địa phương, doanh nghiệp đề xuất điều chỉnh mức thu bổ sung theo hướng giảm mức thu bổ sung từ 5,4%/năm xuống còn 3,6%/năm.

Ngoài ra, mức thu 3,6% cũng là mức tỷ lệ trung bình cộng giữa 3 chỉ số tính trong giai đoạn luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành gồm: lãi suất tiền gửi trung bình kỳ hạn 1 - 6 tháng, CPI trung bình hằng năm, tỷ lệ lạm phát trung bình.

Bộ Tài chính cho biết do phù hợp với quy định tại khoản 2 điều 257 luật Đất đai 2024. Đồng thời mức thu này đã được Chính phủ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn quy định tại Nghị định số 103/2024, có tính đến yếu tố chia sẻ trách nhiệm giữa Nhà nước và người sử dụng đất trong bối cảnh thực tế các địa phương phản ánh khó xác định lỗi của việc chậm xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Đảm bảo đơn giản, rõ ràng trong thực hiện vì mức thu theo phương án này đã có sẵn trên hệ thống theo dõi của cơ quan thuế, người sử dụng đất cũng có thể tự tính được số tiền phải nộp.

Tuy nhiên, trong trường hợp này, do việc chậm quyết định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nên người sử dụng đất chưa phải nộp số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước.

Theo đó, người sử dụng đất được sử dụng số tiền đáng lẽ phải nộp cho Nhà nước trong khoảng thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để đầu tư vào dự án, công việc khác hoặc không phát sinh khoản lãi phải trả khi vay vốn.

Bộ Tài chính nhận định bản chất khoản tiền nộp bổ sung này không phải là khoản phạt chậm nộp do lỗi của bên nào mà là khoản tiền thu đối với người sử dụng đất vì được nộp tiền tại thời điểm hiện nay theo giá đất của thời điểm cũ.

Trước đó, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo đó, HoREA đề nghị sửa đổi khoản 2 Điều 50 và khoản 9 Điều 51 của Nghị định 103/2024/NĐ-CP. Cụ thể, giảm mức thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung từ 5,4%/năm xuống chỉ còn 0,5%/năm, tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, mức 5,4%/năm là quá cao, mang tính “hồi tố”, chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành và gây thêm áp lực tài chính cho doanh nghiệp và người dân.

Ông Châu lấy ví dụ dự án được giao đất từ năm 1995, nếu tính theo mức 5,4%/năm trong vòng 30 năm thì số tiền bổ sung phải nộp lên tới 162 tỷ đồng - cao hơn cả tiền sử dụng đất gốc. Trong khi đó, nếu áp dụng mức 0,5%/năm, số tiền này chỉ còn 15 tỷ đồng.

“Các trường hợp phải nộp bổ sung này hầu hết liên quan đến các quy định cũ trong Luật Đất đai 1993, 2003 và 2013, khi chưa có quy định về nghĩa vụ tài chính này. Do đó, việc áp dụng hồi tố là không phù hợp với nguyên tắc của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025”, ông Châu cho hay.

×