Đề xuất nhập 37 toa tàu cũ của Nhật Bản: "Tâm lý tiêu dùng con nhà nghèo"

Trong đề xuất, các lý do đưa ra để bảo vệ quan điểm nên mua 37 toa tàu cũ đó như sau: Nó 0 đồng. Tức là người ta cho, không mất tiền mua, chỉ phải chở về và sửa thôi; Nếu đầu tư làm mới 37 toa tàu đó sẽ hết 1.100 tỷ chứ không phải 140 tỷ; Những toa tàu đó còn đang sử dụng tốt; Tuy đã 40 năm, nhưng công nghệ vẫn hiện đại với so với Việt Nam, nên việc tiếp cận với công nghệ đó sẽ giúp tăng cường năng lực cho cơ khí ĐSVN; Nếu mình không lấy thì người khác cũng lấy mất, nhiều nước sẵn sàng nhận 37 toa tàu đó

Với những lý do trên, đề xuất mua trở nên hấp dẫn. Nhất là với người dân một đất nước vốn có trải nghiệm, có tâm lý tin cậy vào hàng bãi Nhật Bản nhiều năm qua và có tâm lý tiêu dùng của "con nhà nghèo".

Nhưng có một yếu tố cực kỳ quan trọng, yếu tố đầu tiên phát sinh ra nhu cầu mua, lại không được nêu ra, đó là nhu cầu sử dụng 37 toa tàu đó. Nếu ĐSVN đang quá đông khách, thiếu toa tàu để phục vụ, không có những toa tàu kia thì sẽ phải bỏ ra 1.100 tỷ để đóng 37 toa tàu mới, thì việc bỏ 140 tỷ để mua là nên xem xét. Nhưng chắc chắn là không phải vậy. Lý do là tình hình kinh doanh của ĐSVN rất ảm đạm trong thời gian kéo dài, hành khách đi tàu không đông. 

Điều nữa, đó là nếu thực sự có nhu cầu tăng số lượng thiết bị để phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao của hành khách, chắc chắn người ta đã không quên đưa yếu tố đó vào bản đề xuất, bên cạnh cái lý do rất buồn cười là ngành ĐSVN có thể học tập công nghệ mới từ những sản phẩm được sản xuất đã 40 năm này. Ta sẽ không mang 37 toa tàu cũ còn dùng được để về thay thế cho 37 toa tàu cũ khác vẫn đang dùng, với 1 số tiền khổng lồ. 

Chắc chắn, việc đưa vào trang bị 37 toa tàu cũ kia không làm thay đổi về căn bản chất lượng phục vụ của ngành, không làm tăng số lượng hành khách đi tàu trên toàn quốc. Hay nói cánh khác, không có 37 toa tàu dó, ĐSVN vẫn kinh doanh bình thường, không ảnh hưởng gì cả.

Nhưng 140 tỷ là 1 số tiền khổng lồ. Để thấy 140 tỷ khổng lồ thế nào với ĐSVN, ta so sánh với con số 13,9 tỷ, là lợi nhuận sau thuế cả năm 2019 của toàn Ngành ĐSVN với hơn 3 vạn cán bộ công nhân viên, khi còn chưa bị ảnh hưởng bởi dịch Covid.

Dựa trên yếu tố nhu cầu sử dụng, rất dễ để đánh giá và đưa ra kết luận, đó là không mua những toa tàu cũ đó.

Tổng Công ty ĐSVN đang giống như một bà nội trợ nghèo, thấy siêu thị khuyến mãi cái nồi, giảm giá sâu, là muốn ôm về dù ở nhà có mấy cái rồi. Cứ tưởng món hời khi chỉ nhìn thấy số tiền chênh lệch giữa có và không có giảm giá, mà không nhìn thấy rằng không biết bao giờ dùng đến nó, mà để dùng nó thì lại phải bỏ một cái nồi cũ khác đang dùng được đi.