"Điểm huyệt" cải thiện hệ thống bảo hiểm xã hội

Ngày 13/7, Ủy ban Xã hội của Quốc hội và Quỹ dân số Liên Hiệp Quốc tổ chức hội thảo khu vực phía Nam lấy ý kiến về dự án luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) và những vấn đề về lớn về dân số cần quan tâm tại TP.HCM.

Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm xã hội còn thấp

Phát biểu tại hội thảo, bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc, Trưởng đại diện Quỹ dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho biết, vài thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng về kinh tế, xã hội. Trong đó, chỉ số nghèo đa chiều của Việt Nam đã giảm từ mức 9% vào năm 2016 xuống mức 3,6% vào năm 2022.

Việt Nam cũng đạt được bước tiến đáng kể về công tác bảo trợ, an sinh xã hội, bao gồm bảo hiểm xã hội. Trong năm 2023, có khoảng 17,5 triệu người lao động Việt Nam đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội (con số này năm 2016 là gần 13 triệu người). 

Tuy nhiên, bà Pauline Tamesis cho rằng, Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với những thác thức lớn. Trong đó, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm xã hội hiện nay chỉ chiếm 37% lực lượng lao động, thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu mà Nghị quyết 28 của Đảng thông qua vào năm 2018 (đạt tỷ lệ bao phủ 60% vào năm 2030);

Tại Việt Nam, chỉ có 30% phụ nữ tham gia lực lượng lao động được hưởng bảo hiểm thai sản. Con số này sẽ còn thấp hơn vì không phải tất cả phụ nữ đều tham gia vào lực lượng lao động. Chế độ và phúc lợi thai sản tại Việt Nam đang có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm phụ nữ tùy thuộc vào tình hình thị trường lao động của từng nhóm. Điều tra quốc gia về người khuyết tật Việt Nam năm 2016 cho thấy, 10,1% người cao tuổi (khoảng 1,2 triệu người) cần được chăm sóc, trong đó nhóm người cao tuổi khuyết tật chiếm một tỷ lệ cao đáng kể...

"Nhìn chung, bảo trợ xã hội đóng một vai trò quan trọng và vai trò này cần được tăng cường hơn nữa để hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030 và trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Điều này cũng sẽ tạo nền tảng vững chắc giúp Việt Nam đối phó với những thách thức ngày càng lớn đến từ những thay đổi về nhân khẩu học, phát triển công nghệ, biển đổi khí hậu và sự bất ổn kinh tế ngày càng gia tăng", bà Pauline Tamesis nói.

Cải thiện hệ thống bảo hiểm xã hội

Bà Pauline Tamesis nhận định, điều đáng mừng là Việt Nam đã củng cố và mở rộng các chính sách bảo trợ xã hội, đặc biệt là hệ thống bảo hiểm xã hội, trong đó có nội dung sửa đổi luật bảo hiểm. Bà cũng đưa ra một số lựa chọn và đầu tư để tăng cường, cải thiện hệ thống bảo hiểm xã hội.

Đầu tiên là cách tiếp cận bao trùm toàn bộ hệ thống xã hội, nhấn mạnh vai trò của Chính phủ trong việc phát triển, tích hợp hệ thống bảo hiểm và bảo trợ xã hội. Thứ hai là cần mở rộng phạm vi bao phủ (đặc biệt là tới các nhóm dân số dễ bị tổn thương) .

Thứ ba, bà Pauline Tamesis cho rằng, nỗ lực mở rộng chế độ thai sản cho cả nam giới và nữ giới trong tương lai sẽ có ý nghĩa quan trọng cả về góc độ bảo hiểm xã hội và trợ giúp xã hội.

×