Điều ít biết về căn biệt thự nằm trên "đất vàng" ở phố cổ Hà Nội

Kiến trúc cổ trong căn biệt thự vẫn được giữ nguyên vẹn

Theo thống kê của Hà Nội, hiện nay trên địa bàn thành phố có hơn 1200 biệt thự, trong đó chỉ còn hơn 200 căn còn nguyên trạng, hơn 300 căn giữ được phong cách xưa và hơn 600 ngôi nhà bị pha tạp nhiều sau gần 100 năm phôi phai. 

Không nằm ngoài quy luật, tòa biệt thự số 49 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã bị hư hỏng phần nào và nằm trong dự án trùng tu kiểu mẫu cho các dự án khác tương tự đối với các công trình thời Pháp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Căn biệt thự đã hoàn thiện sau quá trình trùng tu, sửa chữa.

Theo tài liệu ghi chép tại căn biệt thự số 49 Trần Hưng Đạo, đây là biệt thự thuộc sở hữu của một gia đình bác sĩ người Pháp, được xây dựng vào cuối thế kỉ XIX. Vì vậy hiện nay không có quá nhiều tư liệu chi tiết về căn nhà, tất cả chỉ dựa vào thực nghiệm và một bức ảnh cũ in dưới dạng bưu thiếp.

Trước đây, ngôi biệt thự nổi tiếng đã trải qua một quãng thời gian khá dài của sự xuống cấp. Các tầng lớp sơn màu xưa cũ đã bong tróc, tái hiện hình ảnh của một công trình cổ kính nhưng đầy ẩm mốc. Các bức tường gạch cũ kỹ thời Pháp đã mất đi sự sang trọng, tinh tế và thay vào đó là những kẽ nứt và vết nứt sâu rộng, làm mất đi vẻ đẹp nguyên thủy của kiến trúc cổ điển.

Căn biệt thự trước khi trùng tu, sửa chữa bị bong tróc lớp vữa, vôi trên tường.

Ông Nguyễn Ngọc Quang, một du khách đến tham quan biệt thự cho hay, hiện nay, căn biệt thự vẫn giữ nguyên được nhiều giá trị kiến trúc thời Pháp. 

"Một điểm độc đáo tôi thấy được, là ban quản lý tòa nhà đã khôi phục lại các trụ sở, chức năng của ngôi biệt thự. Việc trùng tu đã giữ lại những đặc điểm nổi bật của các không gian này, vừa đảm bảo tính chất lịch sử, vừa đáp ứng nhu cầu đa dạng hiện nay", ông Quang chia sẻ.

Biệt thự cổ trở thành trung tâm giao lưu văn hóa Pháp

Đại diện Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội (đơn vị tổ chức trưng bày) cho biết, sau gần một năm tiến hành trùng tu với sự giúp đỡ của các chuyên gia Pháp, đến nay việc cải tạo biệt thự cơ bản đã hoàn thành. Ngoài hình ảnh còn có các hiện vật như cấu kiện gỗ cũ của biệt thự, găng tay của thợ... để du khách hiểu thêm về quá trình các kiến trúc sư, chuyên gia người Việt - Pháp trùng tu công trình.

Ngoài ra, căn biệt thự vẫn giữ được những nét nguyên bản, giữ được hồn xưa kiến trúc Pháp. Toàn bộ công trình được hoàn thiện bằng lớp vữa trát, là lớp vữa tam hợp gồm cát, vôi, xi măng. Đặc biệt, chất liệu và màu sắc của lớp sơn gốc cũng là chất vôi và màu sắc tương thích như ở hiện tại. 

Bên cạnh đó, cầu thang xoắn ốc bên trong biệt thự có 25 bậc đã được ốp gỗ như đúng nguyên bản.  Vị trí lắp đặt và chi tiết trang trí lò sưởi ngay tại phòng khách cũng đã tái hiện lại khung cảnh của những ngôi nhà Pháp cổ xưa kia.

Cầu thang 25 bậc trong căn biệt thự giống nguyên bản ban đầu.

Nhìn xa hơn, du khách không khó để nhận ra phần mái được lợp ngói đỏ trên phần xà sắt đen. Trước kia phần xà sắt được nhập khẩu từ Pháp. Sau khi được sửa chữa, dưới mái được thiết kế thêm trần để giữ thẩm mỹ và làm mát khi vào hè.

Quá trình này không chỉ là việc đơn thuần làm mới, mà còn là sự kết hợp tinh tế giữa việc bảo tồn giá trị lịch sử và áp dụng các công nghệ hiện đại. Các chuyên gia kiến trúc đã tỉ mỉ khám phá từng chi tiết của ngôi biệt thự, từ cửa sổ đến cánh cổng, từ sàn nhà đến mái vòm, với sự tôn trọng và duy trì văn hóa thời Pháp.

Hiện nay, Ban quản lý cũng đang xây dựng kế hoạch để đưa vào sử dụng ngôi biệt thự 1 cách hiệu quả với những hoạt động mang tính thường xuyên hơn, để địa chỉ này sớm thành một điểm tham quan, check in ưa thích của đông đảo người dân và du khách, đặc biệt là các bạn trẻ. 

Chị Kim Mai (ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: "Là một người yêu thích lịch sử, đam mê kiến trúc, mình rất háo hức khi được đến đây tham quan căn biệt thự. Nhìn sự đổi thay từ trước và sau khi trùng tu, mình nghĩ đây là một trong những thành công ban đầu của thành phố khi phục dựng được những công trình cổ".

Người dân check-in chụp ảnh cùng ban quản lý - kiến trúc sư.

Trong thời gian tới, căn biệt thự sẽ được đưa vào khai thác với chức năng là trung tâm giao lưu văn hóa Pháp của Hà Nội. Ngoài ra, được ví như một cánh cửa mở về quá khứ, biệt thự này sẽ cung cấp cho khách tham quan không chỉ cái nhìn về những di sản kiến trúc độc đáo, mà còn sự hiểu biết sâu sắc về cuộc sống trong khu vực trong giai đoạn nửa sau thế kỉ XIX.