Doanh nghiệp khai sai tên hàng để trốn thuế: Do buông lỏng công tác "tiền kiểm"?

Doanh nghiệp khai sai tên hàng để trốn thuế

Thời gian qua, lực lượng hải quan đã phát hiện nhiều doanh nghiệp cố tình khai báo sai tên hàng hóa để trốn thuế và chuyển hồ sơ cho công an điều tra mở rộng.

Cụ thể, theo Cục Hải quan TP. HCM cho biết, cơ quan này đã phát hiện Công ty TNHH Dịch vụ và Xây dựng Lê Vũ (phường Long Thạnh Mỹ, quận 9, TPHCM) mở 2 tờ khai hải quan xuất khẩu hàng hóa, trong đó, doanh nghiệp khai báo hàng hóa là hơn 52 tấn tấm nhựa EVA, dài 25m, rộng 1m, sản xuất tại Việt Nam, mới 100%, thuế suất thuế xuất khẩu 0%. Trị giá hàng hóa theo khai báo của 2 tờ khai trên 441 triệu đồng.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 (Cục Hải quan TPHCM) phát hiện hàng hóa không phải là tấm nhựa như khai báo của doanh nghiệp mà là 53 tấn than củi được chứa trong gần 2.000 bao nhựa. Thuế suất thuế xuất khẩu của than củi là 10%.

Trước đó, Đội Kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan TP. HCM phối hợp cơ quan chuyên trách kiểm tra lô hàng nhập khẩu của Công ty K.T (TP. HCM), phát hiện gần 150 bộ đàn không khai báo và khai báo sai. Hải quan TP cũng phát hiện doanh nghiệp này không khai báo hải quan 34 bộ đàn piano các loại. Thời điểm hiện tại, có 3 container hàng nhập khẩu của doanh nghiệp được Đội Kiểm soát Hải quan phối hợp kiểm tra, làm rõ.

Một trường hợp khác, Công ty P.N (TP. HCM), khai báo sai mã số hàng hóa, thuế suất, thâm hụt trên 400 triệu đồng tiền thuế. Qua thực tế kiểm tra, công ty khai báo nhập khẩu máy móc thiết bị nông nghiệp, mã số hàng hóa 84351010, thuế suất thuế nhập khẩu 0%. Nhưng qua đối chiếu, hải quan phát hiện mã số hàng hóa đúng với hàng thực nhập của Công ty P.N phải là 84361010, thuế suất thuế nhập khẩu phải 20%. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã truy thu số tiền bị thiếu hụt, đồng thời xử phạt doanh nghiệp số tiền bằng 20% chênh lệch thuế khai thiếu.

Phụ thuộc nhiều vào tính tự giác của doanh nghiệp

Trao đổi với Dân Việt liên quan đến vấn đề này, Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho biết, việc áp mã hàng để tính thuế là vấn đề rất quan trọng trong thời buổi hội nhập hiện nay. Do vậy, cơ quan Hải quan và nhà nước luôn cố gắng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có cơ chế dễ dàng nhất trong quá trình thực hiện.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện nhiều doanh nghiệp có kê khai không đúng với mã hàng để từ đó lợi dụng trục lợi nhằm trốn thuế, gây ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan quản lý, thất thu ngân sách. Trong khi đó, cơ chế hiện tại của các doanh nghiệp là tự kê khai danh mục sản phẩm để tính thuế.

Mặt khác, việc kiểm tra không hề đơn giản, khi có rất nhiều hàng hóa, nhiều mã. Lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra theo mẫu có sẵn, không đủ thời gian, nguồn lực để xác minh tất cả. Vì vậy, ở đây, phụ thuộc nhiều vào tính tự giác của doanh nghiệp.

"Tình trạng khai man, gian lận thế này không chỉ gây ảnh hưởng đến mặt hàng của doanh nghiệp đó, mà còn ảnh hưởng đến các doanh nghiệp khác trong nền kinh tế thị trường. Thậm chí, gây thiệt hại lớn về hình ảnh quốc gia. Vì thế đã đến lúc lúc chúng ta cần xiết chặt các chủ thể, xử phạt thật nặng những doanh nghiệp vi phạm để làm gương cho những công ty khác", ông Thịnh cho hay.

Tương tự, Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định, việc các doanh nghiệp cố tình khai sai tên các loại hàng hóa để trốn tránh nghĩa vụ thuế đã có từ rất lâu. Nguyên nhân chủ yếu nằm ở việc, trước đây cơ quan chức năng vẫn chủ yếu tập trung vào công tác hậu kiểm. Lợi dụng sơ hở này, doanh nghiệp có chiêu trò để lách luật khi khai tên các loại hàng hóa.

"Ví dụ như trường hợp Công ty TNHH Dịch vụ và Xây dựng Lê Vũ đã nêu ở trên, khai báo hàng hóa thuộc danh mục có thuế suất thuế xuất khẩu 0% để hưởng lợi, trong khi đó, thực tế lô hàng công ty này vận chuyển lại có thuế xuất khẩu của than củi là 10%", ông Long cho biết.

Theo Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, đó là lỗ hổng mà lực lượng chức năng cần "vá gấp". Ngoài việc tin tưởng vào tờ kê khai của doanh nghiệp, cơ quan hải quan phải có trách nhiệm, theo dõi chặt chẽ đối với tờ khai, tăng cường công tác tiền kiểm, đặc biệt với các lô hàng có thuế xuất 0%.

Trên thực tế, doanh nghiệp được trao quyền tự khai và tự chịu trách nhiệm đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (theo Luật Hải quan). Đây cũng là kẽ hở, yêu cầu các cơ quan chuyên trách chống buôn lậu, gian lận thương cần tăng cường hậu kiểm, giảm bớt tình trạng thất thu thuế ngân sách, gây bất ổn thị trường…

×