Doanh nghiệp logistics cần làm gì để tồn tại và nâng sức cạnh tranh?

Thế giới đã thực hiện xanh hóa logistics từ hơn 2 thập kỷ trước

Tại “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025” diễn ra vào ngày 11/7, các nhà quản lý, chuyên gia nhận định, chuyển đổi xanh không còn là một lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp logistics Việt Nam.

Ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) cho biết, thế giới đã thực hiện xanh hóa logistics từ hơn 2 thập kỷ trước. Với Việt Nam, vấn đề này mới thực sự trở thành tâm điểm sau cam kết Net Zero vào năm 2050 của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26).

Tuy nhiên, ông Khoa cho rằng, ngành logistics Việt Nam đã từng bước bắt đầu quá trình chuyển đổi này và đặc biệt trong giai đoạn gần đây, việc chuyển đổi 3 yếu tố: Công nghệ - số hóa - xanh hóa đang được các doanh nghiệp thực hiện một cách tích cực và đích thực.

"Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu chuyển sang sử dụng những năng lượng thân thiện môi trường và tái tạo, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch", ông Khoa cho biết.

Theo ông Khoa, trong lĩnh vực vận tải đường bộ, các doanh nghiệp đang áp dụng giải pháp tối ưu hóa lộ trình, giảm thiểu quãng đường rỗng, qua đó gián tiếp tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải. Việc đầu tư vào phương tiện và phương thức vận tải xanh cũng là một trong những giải pháp trọng tâm.

Ông Khoa lấy dẫn chứng các doanh nghiệp đã đầu tư vào đội tàu mới để thúc đẩy vận tải thủy nội địa, gia tăng thị phần vận tải thủy nhằm giảm thiểu vận tải đường bộ.

Về chi phí logistics, ông Khoa cho biết, với sự đầu tư mạnh mẽ của Chính phủ vào hạ tầng giao thông và việc doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ mới, chi phí logistics tại Việt Nam đang được cải thiện tích cực, hiện ở mức khoảng 16-18% GDP.

Cùng đó, việc đầu tư vào hạ tầng, công nghệ và ứng dụng chuyển đổi số đang giúp cắt giảm đáng kể chi phí vận hành, từ đó giảm chi phí logistics tổng thể.

Ông Khoa nhận định: "Ngành logistics Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là với đặc thù đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME). Ngành logistics cần có những bàn tay nối dài, đồng lòng để hỗ trợ những doanh nghiệp bắt đầu công cuộc chuyển đổi số".

Thông ông Khoa, Việt Nam chúng ta để nắm bắt được những công nghệ hay là những giải pháp mới và để làm ra chúng ta có thể chuyển đổi xanh nhanh chóng và mạnh mẽ nhất. Chuyển đổi xanh không chỉ là cam kết mà là một cuộc cách mạng trong ngành logistics Việt Nam.

Ngành logistics đang đón nhận cơ hội lớn

Trong khi đó, ông Trần Thanh Hải, Cục phó Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho rằng: "Logistics xanh là hoạt động hướng đến mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực".

Ông Hải phân tích, việc đầu tư vào các phương tiện vận tải tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng container thông minh, tối ưu hóa lộ trình và số hóa quản lý kho bãi không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí dài hạn.

Trong bối cảnh giá dầu và chi phí vận chuyển thường xuyên biến động, đây thực sự là một "lá chắn kinh tế" cần thiết. Hơn nữa, với xu hướng phát triển bền vững toàn cầu, logistics xanh đang dần trở thành tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu và là yêu cầu từ khách hàng.

Tại Việt Nam, ngành logistics đang nhận được nhiều điều kiện thuận lợi từ Nhà nước, đặc biệt là sự quan tâm đầu tư và mở rộng hạ tầng giao thông, với hệ thống đường cao tốc trọng điểm giúp doanh nghiệp vận tải tiết kiệm thời gian và chi phí.

Bên cạnh đó, ngành logistics cũng đang đón nhận cơ hội lớn từ sự bùng nổ của thương mại điện tử. Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam ước đạt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm trước.

Cũng tại diễn đàn, Chủ tịch Liên đoàn thương mại Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công nhấn mạnh, phát triển logistics xanh không còn là xu hướng mà dần trở thành yêu cầu tất yếu với các hoạt động xuyên suốt từ khâu mua nguyên vật liệu, sản xuất, phân phối, giao hàng, xử lý phế thải, với toàn bộ chu kỳ sống của sản phẩm.

Nghị quyết số 163/NQ-CP của Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam cũng đã xác định “phát triển logistics gắn với chuỗi cung ứng bền vững”.

Theo ông Công, trong bối cảnh đầy biến động của kinh tế thế giới, hàng rào thuế đối ứng từ thị trường lớn như Hoa Kỳ, sự dịch chuyển và tái cấu trúc thương mại toàn cầu, tác động từ xung đột địa chính trị giữa các quốc gia, biến động giá nhiên liệu, khủng hoảng container, cùng với đòi hỏi về tiêu chuẩn ESG, Net Zero và thuế biên giới carbon… đang dần trở thành hàng rào kỹ thuật mới, buộc doanh nghiệp logistics phải chuyển đổi để tồn tại và nâng sức cạnh tranh.

×