Doanh thu từ 200 triệu/năm phải chịu thuế: Tiểu thương "khóc ròng", loay hoay tìm cách ứng phó

Kinh doanh sản phẩm mẹ và bé theo hình thức đại lý, tận dụng mặt bằng sẵn có, chị Nguyễn Oanh (xã Đan Phượng, TP.Hà Nội) mở thêm một sạp nhỏ bán đồ ăn vặt.

Theo chị, mỗi ngày cửa hàng đạt xấp xỉ 1 triệu đồng doanh thu, cộng thêm 200–300 nghìn đồng từ sạp đồ ăn vặt.

“Cửa hàng dù chỉ quy mô siêu nhỏ, nhưng tổng doanh thu hiện tại chắc chắn vượt xa mốc 200 triệu đồng mỗi năm. Vấn đề là biên lợi nhuận rất thấp, một hộp sữa bán ra 700 nghìn đồng, nhưng tôi chỉ lãi 30 - 40 nghìn đồng, nhiều mã hàng khác cũng tương tự”, chị Oanh chia sẻ.

Từ ngày 1/1/2026, đối với hộ kinh doanh, theo đề xuất mức doanh thu được miễn thuế chỉ áp dụng cho những hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng.

Với ngành bán hàng hóa như cửa hàng của chị Oanh, thuế GTGT được tính theo tỷ lệ 1% và thuế TNCN theo 0,5% doanh thu.

Theo chị Oanh tự tính toán, tổng thuế năm là 7,1 triệu đồng mỗi năm, tức 593 nghìn đồng mỗi tháng. Do lo ngại chênh lệch giữa doanh thu và lợi nhuận thực ngày càng giãn cách, chị cho biết đang tính toán để nhập sản phẩm kinh doanh phù hợp. Tuy vậy, với sản phẩm bán chạy nhất là sữa, bỉm, việc cắt giảm này là không hề đơn giản.

Câu chuyện doanh thu lớn nhưng lợi nhuận thực lại rất thấp cũng xảy ra với nhiều hộ kinh doanh tạp hóa khác. Chủ cửa hàng tạp hóa Trần Thêu (xã Anh Khánh, TP.Hà Nội) nêu ví dụ, một vỉ pin AA bán giá 20 nghìn đồng nhưng cửa hàng chỉ lãi 2 nghìn đồng; trong khi có hàng trăm mã hàng theo dạng ký gửi có mức lợi nhuận thấp tương tự, khiến cửa hàng thực tế đang “nhặt từng đồng lẻ”.

Doanh thu cao không phản ánh đúng hiệu quả thực tế, vì vậy theo họ, việc áp thuế dựa trên mốc doanh thu 200 triệu đồng là chưa hợp lý. Để hạn chế tác động khi quy định thuế mới có hiệu lực, chị Thêu cho biết có thể sẽ phải cắt giảm những mã hàng có giá bán cao nhưng không mang lại lợi nhuận.

Từ góc nhìn chuyên gia, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas Lê Văn Tuấn thẳng thắn cho rằng ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm phải đóng thuế sẽ thiếu cơ sở và thiếu cả sự công bằng với hộ kinh doanh vì mức doanh thu 200 triệu đồng/năm là không có lãi.

Đặc biệt đối với các mô hình như quán ăn, hàng nước, tạp hóa, dịch vụ nhỏ lẻ…, chi phí mặt bằng, nguyên liệu, điện nước và nhân công khiến lợi nhuận không tương xứng với doanh thu. Thói quen của không ít chủ hộ kinh doanh theo mô hình gia đình là không tính chi phí lao động, nhưng thực chất đây là khoản bào mòn khiến họ trở thành những lao động không công.

Theo tính toán của Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc, nếu lợi nhuận chỉ chiếm 16% doanh thu thì với doanh thu 200 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ lãi 32 triệu đồng/năm, tương đương khoảng 2,6 triệu đồng/tháng – mức thu nhập rất thấp so với chi phí sinh hoạt hiện nay.

Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh cho người làm công ăn lương đã được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Theo đó, để bảo đảm công bằng giữa các nhóm nộp thuế, ngưỡng miễn thuế cho hộ kinh doanh cũng cần được điều chỉnh tương xứng.

Ví dụ nếu nâng doanh thu miễn thuế lên 1 tỷ đồng/năm, với lợi nhuận 16%, thu nhập thực tế của hộ kinh doanh chỉ ở mức khoảng 13 triệu đồng/tháng, vẫn thấp hơn ngưỡng giảm trừ gia cảnh hiện hành của người làm công ăn lương. Vì vậy, hộ kinh doanh trong trường hợp này vẫn nên được miễn thuế.

Bên cạnh đó, một số ý kiến chuyên gia cho rằng việc thu thuế với doanh thu từ 200 triệu đồng/năm rõ ràng làm tăng gánh nặng chi phí tuân thủ của cả người nộp thuế và cơ quan thuế, từ đó tăng gánh nặng chi phí xã hội.

×