Bình luận
0
Dòng sông Vân là một huyền thoại vẫn ngày đêm chảy, là mặt gương dài soi giữa lòng thành phố. Núi Thúy - Sông Vân từ lâu đã trở thành biểu tượng gắn với lịch sử và văn hóa của vùng đất Ninh Bình sơn thanh thủy tú.
Từ xa xưa trước thế kỷ thứ X, tại ngã ba sông Đáy bên phía Tây núi Non Nước có một dòng sông như một dải lụa trắng vắt dọc qua vùng đất này (nay là thành phố Hoa Lư) êm đềm chảy xuôi về phía Nam đến ngã ba Vũng Trắm, sông rẽ về phía Tây rồi chảy qua ngã ba Ba Vuông (phía Đông sông đoạn đó có thôn Ba Vuông nên lấy tên thôn đặt tên cho ngã ba - Ngày nay thôn Ba Vuông là thôn An Hòa, xã Ninh Phong, thành phố Hoa Lư), chảy tiếp về phía Đông Nam nhập vào sông Trinh Nữ. Một nhánh còn chảy qua thôn Hạ Trạm, xã Ninh Thắng, thành phố Hoa Lư.
Nhánh sông chảy về phía Đông Nam nhập vào sông Trinh Nữ (Yên Mô), rồi theo một số sông chảy đến cửa biển Thần Phù ra biển Đông. Thời ấy sông chưa có tên.
Năm 981 (Tân Tỵ), quân Tống (Trung Quốc) sang xâm lược nước ta. Hầu Nhân Bảo và Tôn Toàn Hưng đến Lạng Sơn. Trần Khâm Tộ đến Tây Kết, Lưu Trừng đến sông Bạch Đằng. Vua Lê Đại Hành (Lê Hoàn) thân chinh đem quân đi đánh giặc Tống ở phương Bắc.
Ông sai quân sĩ đóng cọc ở sông Bạch Đằng, đánh quân Tống, chúng phải rút lui. Sau đó, ông tiến đến Ải Chi Lăng, cho quân sĩ giả hàng, đặt phục binh chém được đầu Hầu Nhân Bảo.
Vua Lê Đại Hành sai các tướng hợp binh đuổi theo đánh quân của Trần Khâm Tộ thua to, chết đến quá nửa, thây chết đầy đồng. Trần Khâm Tộ bèn rút quân về nước.
Đất nước trở lại thái bình. Vua Lê Đại Hành và quân sĩ rất vui mừng phấn khởi trở về Kinh đô Hoa Lư (xã Trường Yên, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình ngày nay), đi thuyền về đến cửa biển Thần Phù (xã Yên Lâm, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình ngày nay), vào sông Hổ, sông Trinh Nữ đến Ngã ba Cầu Yên, từ đó ngược lên phía Bắc theo dòng sông chảy từ ngã ba núi Non Nước về.
Nghe được tin vua Lê Đại Hành thắng trận trở về, Hoàng hậu Dương Vân Nga ngự thuyền từ sông Sào Khê ở Kinh đô Hoa Lư ra sông Hoàng Long xuôi về sông Đáy, đến ngã ba ở chân núi Non Nước có một dòng sông bắt nguồn từ sông Đáy chảy dọc qua thành phố Hoa Lư ngày nay xuôi về phía Nam.
Theo dòng sông đó, Hoàng hậu Dương Vân Nga ngồi thuyền đón đợi thuyền của vua Lê Đại Hành trở về.
Thế là thuyền rồng của vua Lê Đại Hành gặp thuyền rồng của Hoàng hậu Dương Vân Nga ở giữa dòng sông trong tiếng reo hò vang dội của ba quân và trăm họ đón mừng chiến thắng lớn.
Tương truyền, vua Lê Đại Hành bước sang thuyền rồng của Hoàng hậu Dương Vân Nga. Trong thuyền của Hoàng hậu có đặt một cái giường rồng.
Mặt trời về chiều, hoàng hôn ập đến, chưa kịp tắt nắng, thì trên dòng sông đó bỗng đùn đùn mây ngũ sắc phủ kín cả hai thuyền rồng và phủ kín cả khúc sông. Cuộc giao loan của Nhà vua và Hoàng hậu đã diễn ra trong mây nước của dòng sông.
Từ đó, nhân dân mới gọi dòng sông này là Vân Sàng, nghĩa là Giường Mây, quen gọi là Sông Vân.
Sách Đại Nam nhất thống chí (Tập III - NXB KHXH-1971) có ghi:
“Tên sông “Vân Sàng”, tục truyền là cái giường mây nước giao hợp, vì Dương Hậu (Hậu phi của Đinh Tiên Hoàng) đặt giường ở trên sông để đón Lê Hoàn khi Lê Hoàn đến, có sắc mây hiển hiện nên gọi là “Vân Sàng””.
Thời xưa, người dân hai bên bờ sông qua lại phải đi thuyền, vì không có cầu. Đến thời Nguyễn, trên dòng sông Vân Sàng mới có cầu.
Theo “Bài ký bia “Cầu Phúc Đăng”“ do Bảng nhãn Vũ Duy Thanh soạn ngày 14 tháng 5 năm Tự Đức thứ 5 (1852), thì đến thời Nguyễn mới có một cây cầu bắc ngang qua sông Vân nằm gần núi Non Nước (núi Dục Thúy) làm bằng gỗ tạp gọi là cầu Non Nước. Vũ Duy Thanh viết: “Trước kia có cầu, gọi là cầu Non Nước vì nó ở gần núi Dục Thúy, cầu ấy không nằm trên đường quan. Ngày trước quan tỉnh thường dùng binh, tạm dùng gỗ tạp bắc cầu, không được 4, 5 năm thì mục nát. Khoảng năm Thiệu Trị (1841-1847), không tu lại”.
Như thế, cây cầu đầu tiên bắc qua sông Vân là cầu Non Nước nằm gần núi Non Nước làm bằng gỗ tạp, có thể xây dựng ở đời vua Minh Mạng (1820-1840). Sở dĩ phỏng đoán được điều này, vì trong bài thơ (không có đầu đề) của Tiến sĩ Ngô Thế Vinh vịnh núi Dục Thúy có 2 câu:
Phiên âm:
“Hoành chu thùy lộng địch,
Xuyên đặng khách thừa kiều”.
Dịch thơ:
“Đò ngang ai thổi sáo,
Chèo bậc khách qua cầu”.
Cầu ở đây là cầu Non Nước. Ngô Thế Vinh (1802-1856) sống và làm thơ ở đời vua Minh Mạng (1820-1840) đã nói đến cây cầu đó.
Vì làm bằng gỗ tạp nên sau 5 năm cầu đã hỏng. Sang đời vua Thiệu Trị không xây dựng lại cầu, qua sông Vân vẫn đi lại bằng thuyền.
Cây cầu thứ hai bắc qua sông Vân là cầu Kè (sau thay bằng gỗ lim), có thể được xây dựng vào đời vua Tự Đức (1848-1883). Sách “Đại Nam nhất thống chí” (Sđd) - Trang 254, ghi: “Cầu Phúc Đăng: Ở phía Tây tỉnh thành, chỗ đối ngạn hai xã Phúc Am và Đại Đăng, trước kia bắc bằng gỗ kè, tục gọi cầu Kè …”, cũng gọi là cầu Củ. Sách “Ninh Bình toàn tỉnh địa chí khảo biện” (NXB Chính trị Quốc gia - 2001) của Nguyễn Tử Mẫn - trang 148 viết: “Cầu Phúc Đăng: Tại hai xã Phúc Đăng và Đại Đăng ở phía tây thành của tỉnh, đối ngạn với cây giá Củ trước kia, cho nên tục gọi là cầu Củ”.
Có lẽ, cây cầu Kè cũng xuống cấp, nên “Tự Đức năm thứ 3 (1850), quan Tuần phủ họ Nguyễn Tôn Thất Tĩnh mới đến nhậm chức, khi rỗi việc công, ra ngoài thành, xét coi hình thế, ngoảnh nhìn sông chảy, cho rằng ở đấy nên có cầu để khỏi tình trạng bế tắc, mới bàn cùng Án sát sứ và quan Lãnh binh để làm lại” (Văn bia cầu Phúc Đăng).
Thế là tháng 10 năm Tự Đức thứ 4 (1851), Tuần Phủ tỉnh Ninh Bình họ Nguyễn Tôn Thất Tĩnh đã cho khởi công xây dựng lại cây cầu Kè, đến tháng 4 năm 1852 thì hoàn thành, cầu nằm về phía nam, sát đường quan (nay là Quốc lộ 1A - đường Trần Hưng Đạo) về phía đông. Cầu làm lại toàn bằng gỗ lim, có dựng nhà bằng gỗ lim, mái lợp ngói trên cầu để bảo vệ cầu, khi trời nắng bức hoặc mưa to, người dân trú ngụ trong cầu tránh nắng mưa, gọi là cầu Thiết Lâm (rừng lim), quen gọi là cầu Lim. Cầu làm xong có dựng bia gần cầu do Bảng nhãn Vũ Duy Thanh viết văn bia, tên bia là “Cầu Phúc Đăng”.
Trong bài “Ký bia cầu Phúc Đăng”, Bảng nhãn Vũ Duy Thanh viết: “Nếu núi Thúy, sông Vân danh thắng của nghìn thu, tuy không phải nhờ có cái cầu mới được truyền tụng, nhưng mà cầu ấy làm xong, lại thêm một vẻ đẹp nữa cho cảnh danh thắng”. Như thế cầu Lim không chỉ phục vụ giao thông đi lại của con người, mà là nhịp cầu nối những bờ vui, là danh thắng, làm cho dòng sông Vân thêm đẹp, thơ mộng, in hình cây cầu.
Cầu Phúc Đăng không chỉ được Bảng nhãn Vũ Duy Thanh viết văn bia, mà Tuần phủ Ninh Bình Mai viên Đoàn Triển sống ở đời vua Thành Thái (1889-1907), trong bài thơ vịnh núi Dục Thúy (không có đầu đề) có 2 câu đã nói về cầu Phúc Đăng.
Phiên âm:
“Thành phục sơn nhưng trĩ
Kiều hoành thủy tự lưu”.
Dịch thơ:
“Thành kề núi vẫn cao,
Cầu ngang sông vẫn chảy”.
Điều đó thể hiện cầu Phúc Đăng đã có chỗ đứng vững chãi trong văn thơ.
Cầu Lim trước đây có tên là cầu Kè được xây dựng ở đời vua Tự Đức, còn có tên là cầu Phúc Đăng, vì phía tây cầu là xã Phúc Am, phía đông cầu là xã Đại Đăng cũ, lấy hai chữ ở tên 2 xã ghép thành tên cầu. Cầu Lim tồn tại đến sau này, nhưng nhà lim mái ngói không còn, đến năm 1980 được tu sửa nâng cấp. Mãi đến năm 2000, cầu Lim được xây dựng lại bằng bê tông cốt thép kiến cố và hoàn thành vào năm 2001. Cầu dài 39,25m, rộng 25m. Mặc dù xây dựng lại bằng bê tông, cầu vẫn gọi là cầu Lim.
Đó là cây cầu được bắc lại qua sông Vân từ đời vua Tự Đức. Hiện nay, cầu nối Quốc lộ 1A (đường Trần Hưng Đạo) rẽ phải là đường Quốc lộ 1A và đi thẳng vào Quốc lộ 10 xuống huyện Kim Sơn.
Còn cầu Vân Giang trước đây có tên là cầu Xi Măng. Cầu Xi Măng được xây dựng từ thời Pháp thuộc vào khoảng sau năm 1883 khi thực dân Pháp đánh chiếm Ninh Bình, dùng xi măng và sắt nhưng còn nhỏ hẹp, đến năm 2008 cầu Xi Măng được xây dựng lại bằng bê tông cốt thép to đẹp và vững chãi hơn, gọi là cầu Vân Giang. Hiện nay cầu Vân Giang nằm cuối tuyến đường Lê Hồng Phong, trên địa bàn phường Vân Giang, có hai làn cầu rộng, 2 bên có 2 đường dành cho người đi bộ, lan can cầu bằng đá. Cầu có kích thước gần như cầu Lim ngày nay.
Dòng sông Vân là một huyền thoại vẫn ngày đêm chảy, là mặt gương dài soi giữa lòng thành phố với cây cầu Lim, gọi là cầu Phúc Đăng in bóng xuống dòng sông. Đó là một kỷ niệm gắn với lịch sử của thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, một công trình phục vụ giao thông đi lại, góp phần vào chiến thắng của dân tộc trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng, đổi mới đất nước.
Trong ký ức của các thế hệ người dân Ninh Bình, đó còn là nhịp cầu nối những bờ vui, là nơi hẹn hò của trai thanh nữ tú, là nơi tiễn người đi xa, là nơi gặp gỡ và đoàn tụ của người trở về, làm cho sông Vân Sàng nên thơ và đẹp đẽ. Núi Thúy - Sông Vân từ lâu đã trở thành biểu tượng gắn với lịch sử và văn hóa của vùng đất Ninh Bình sơn thanh thủy tú.
Chấp nhận sự không hoàn hảo của con chính là đỉnh cao của sự thông thái trong làm cha mẹ.
Chia sẻ
Ở phía phủ chúa, Huy quận công Hoàng Tố Lý nổi lên như một nhân vật then chốt. Y ngày đêm túc trực bên giường bệnh của Trịnh Sâm, cùng Tuyên phi Đặng Thị Huệ bàn bạc mọi việc lớn nhỏ. Theo những lời truyền tụng trong phủ, mối quan hệ giữa Huy quận công và Tuyên phi không chỉ dừng ở sự cấu kết chính trị mà còn là quan hệ tình ái bí mật.
Chia sẻ
Tối 21/12, tại Sân vận động tỉnh Thái Nguyên, UBND tỉnh Thái Nguyên đã long trọng tổ chức Lễ khai mạc Giải bóng đá Tứ hùng – Thái Nguyên 2025, chính thức mở màn giải đấu quy tụ các đội bóng giàu truyền thống, đồng thời đánh dấu Sân vận động tỉnh đi vào hoạt động, tạo dấu mốc mới cho thể thao địa phương.
Chia sẻ
Hán Thiếu Đế Lưu Biện là một trong những hoàng đế có số phận bi kịch nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị hoàng đế áp chót của nhà Hán, tại vị trong một giai đoạn cực kỳ hỗn loạn, khi quyền lực thực sự đã rơi hoàn toàn vào tay ngoại thích, hoạn quan và sau đó là quyền thần Đổng Trác.
Chia sẻ
Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard cho biết các cơ quan tình báo Mỹ không tin rằng Moscow có đủ năng lực để chiếm đóng Ukraine, qua đó mâu thuẫn trực tiếp với các đánh giá của châu Âu và Ukraine lẫn NATO về tham vọng của Nga, theo Kyiv Post.
Chia sẻ
Chiều 21/12, Thượng úy Trần Bích Ngọc đã ra mắt dự án âm nhạc “Ý Đảng – Lòng dân”. Đây là dự án âm nhạc duy nhất cho đến thời điểm hiện tại ra mắt chào đón Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đất nước, dân tộc.
Chia sẻ
Theo nhận định của Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC), U23 Việt Nam tiếp tục được đánh giá là một trong những đội tuyển giàu kinh nghiệm và có bản sắc rõ nét tại VCK U23 châu Á 2026, trước thềm giải đấu tổ chức tại Saudi Arabia.
Chia sẻ
Trong định hướng phát triển nông thôn mới, TP.HCM xác định du lịch nông thôn là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nối dài chuỗi giá trị trong ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân và tạo nên những vùng quê đáng sống.
Chia sẻ
Trong bối cảnh hoạt động mại dâm ngày càng diễn biến phức tạp, có xu hướng dịch chuyển sang môi trường mạng và các hình thức trá hình tinh vi, Hà Nội và TP.HCM – hai đô thị lớn của cả nước – đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt và nhân văn.
Chia sẻ
Bất ngờ về điều khoản hợp đồng giữa HLV Kim Sang-sik và VFF; Nguyễn Đình Bắc có hành động ý nghĩa; Hé lộ thời điểm bốc thăm chia bảng ASEAN Cup 2026; Arsenal gặp “điềm gở” trước Giáng sinh; HLV Amorim bác bỏ khả năng M.U mua cầu thủ ồ ạt; Messi kiếm gần 10 triệu USD khi đến Ấn Độ.
Chia sẻ
"Ngày nay, máy bay không người lái (drone) đóng vai trò then chốt trên toàn bộ chiến tuyến, quyết định sự thành bại của các đơn vị xung kích trong nhiều tình huống khác nhau”, Tổng biên tập tạp chí National Defense, ông Igor Korotchenko nhận định và nhấn mạnh rằng, lực lượng phi công drone đang trở thành lực lượng tinh nhuệ nhất của quân đội Nga.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk vừa triệt phá đường dây lập dự án tiền điện tử "ảo" KAYPLE, lừa đảo hơn 4.000 nhà đầu tư, chiếm đoạt tổng số tiền trên 51 triệu USDT, tương đương gần 1.300 tỷ đồng.
Chia sẻ
Sau 7 ngày Công an TP Hà Nội đưa vào vận hành Trung tâm điều khiển giao thông ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tình hình giao thông tại nhiều nút giao trọng điểm trên địa bàn Thủ đô ghi nhận những chuyển biến tích cực.
Chia sẻ
Châu Âu là khu vực duy nhất còn lại để Nga phô trương sức mạnh vì trong mắt Moscow, lục địa này đã suy yếu, nhu nhược, yếu đuối và thiếu quyết đoán - người đứng đầu Cục Tình báo Quân đội Ukraine (HUR) Kyrylo Budanov cảnh báo, tờ Euromaidanpress đưa tin.
Chia sẻ
Văn phòng Chính phủ có Thông báo kết luận hội nghị "3 trong 1" về triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, cải cách hành chính và Đề án 06.
Chia sẻ
Công an TP Hà Nội đã lập danh sách 2.102 học sinh vi phạm, gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội để phối hợp chấn chỉnh, giáo dục.
Chia sẻ
Một vụ án về an toàn thực phẩm vừa chính thức được Viện KSND TP. HCM hoàn tất cáo trạng, hé lộ những tình tiết kinh hoàng về đường dây nhập lậu thịt động vật quy mô "khủng" từ các quốc gia bị cấm ở Châu Âu.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, 3 con giáp đột phá sau Đông hí, năm 2026 sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu, sự nghiệp phát triển, của cải đầy tay.
Chia sẻ
Các nhà khoa học đã giải mã được những đoạn văn mới của bản thảo Qumran, một hiện vật đã mãi mãi chia rẽ giới học giả Kinh Thánh thành hai trường phái trước và sau. Trong gần một thế kỷ, các chuyên gia trên khắp thế giới đã tranh luận sôi nổi về bản thảo này. Nhưng chìa khóa để hiểu chúng nằm ở một từ duy nhất.
Chia sẻ
Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam gặp lãnh đạo Cao Bằng, đề xuất giải pháp xử lý sạt lở và phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho tỉnh.
Chia sẻ
Tại phường Hà Huy Tập, tỉnh Hà Tĩnh diện tích trồng rau gia vị (rau thơm) được nhân rộng qua từng năm. Hiện có hơn 2,5 ha các loại rau gia vị các loại, phổ biến như rau kinh giới, rau tía tô, húng quế… được trồng theo hướng hữu cơ, tập trung nhiều trong các hộ gia đình và vùng trồng rau tập trung ở tổ dân phố La Xá.
Chia sẻ
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam gọi tác giả Peter Pho là người đi qua đời sống này với bản chất và tinh thần của nước và gió.
Chia sẻ
Xã Mường Đun cũ, nay là xã Sáng Nhè (tỉnh Điện Biên) từ lâu đã được biết đến là vùng đất có nhiều tiềm năng phát triển chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi gia cầm bản địa. Trong đó, giống vịt bầu cổ ngắn không chỉ gắn bó với đời sống sản xuất của người dân, mà còn từng bước khẳng định giá trị thương hiệu trên thị trường.
Chia sẻ
Phòng An ninh kinh tế Công an tỉnh Ninh Bình vừa chủ trì phối hợp kiểm tra, phát hiện và xử lý hai hộ kinh doanh lưu trữ hơn 1,2 tấn thực phẩm đông lạnh gồm nội tạng lợn, chân gà, thịt bò...không rõ nguồn gốc và đã quá hạn sử dụng.
Chia sẻ
Tân Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trên cương vị mới sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến chỉ đạo, không ngừng rèn luyện, phấn đấu, khiêm tốn học hỏi để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.
Chia sẻ
Đô vật Cấn Tất Dự được xem là “vô đối” ở đấu trường SEA Games. Suốt 6 kì Đại hội, anh đã 6 lần lên đỉnh SEA Games tạo kỷ lục khó vượt qua với bất kỳ đô vật nào.
Chia sẻ
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Đà Nẵng đang lấy ý kiến đối với dự thảo Quyết định quy định điều kiện, trình tự, thủ tục thẩm định giao đất ở không đấu giá quyền sử dụng đất cho cá nhân, trong đó làm rõ đối tượng, tiêu chí xét duyệt và thứ tự ưu tiên.
Chia sẻ
Mục tiêu chính của Mỹ là giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine và khôi phục sự ổn định chiến lược trong quan hệ với Nga, cựu chuyên gia phân tích của CIA, Ray McGovern nhận định.
Chia sẻ
Mới đây, những video và hình ảnh về đồi hoa hướng dương ở Nghệ An trở nên viral khắp mạng xã hội với số lượt xem lên tới hàng chục nghìn. Thậm chí, có người xuýt xoa rằng khung cảnh chẳng khác gì được tạo nên từ AI (trí tuệ nhân tạo), hoặc từ thiên đường bước ra.
Chia sẻ
Chỉ sau hai ngày "Avatar 3: Lửa và tro tàn" đã nhanh chóng tiến sát mốc 100 tỷ đồng doanh thu, bao gồm cả suất chiếu sớm và lượng vé đặt trước.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lã Đăng Bật
