Estonia cảnh báo Ukraine "thiếu khôn ngoan" khi tấn công tàu Nga

Hai ngày trước, các drone biển của Ukraine đã tấn công hai tàu chở dầu Nga bị trừng phạt khi chúng đang trống hàng, gần bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ trên Biển Đen. Các nguồn tin nói với truyền thông Ukraine rằng những tàu này có thể đã vận chuyển lượng dầu trị giá 70 triệu USD và né tránh lệnh trừng phạt. Chúng đang trên đường tới cảng Novorossiysk của Nga để nhận hàng.

Khi được hỏi trên chương trình Vikerraadio của ERR hôm thứ Hai liệu Estonia có cảnh báo Ukraine không thực hiện các cuộc tấn công tương tự ở biển Baltic hay không, Ngoại trưởng Tsahkna nói: “Khoảng hơn 60% lượng dầu và khí đốt xuất khẩu của Nga đi qua Vịnh Phần Lan, và đó là một khối lượng khổng lồ, nhất là trong một hành lang chỉ rộng khoảng sáu hải lý. Chúng tôi không nói rằng ‘đừng đến đây’, nhưng tốt hơn là không nên, vì điều đó thực sự có thể làm leo thang tình hình ở biển Baltic” - ông trả lời.

Ông cho rằng Ukraine có quyền phá hủy các mục tiêu quân sự và chiến lược ngay cả trên lãnh thổ Nga, nhưng "vùng biển quốc tế lại là vấn đề khác".

Ông lưu ý Thổ Nhĩ Kỳ đã phản ứng rất mạnh khi hai tàu chở dầu đó bị tấn công - đặc biệt vì vụ việc xảy ra trong vùng kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ, thậm chí không hoàn toàn nằm trong vùng biển quốc tế.

Raimond Kaljulaid, thành viên Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Estonia (Riigikogu) và cũng là khách mời trong chương trình “Välistund” hôm thứ Hai, cho rằng thật là một “phép màu nhỏ” khi đến nay châu Âu vẫn chưa xảy ra sự cố gây thương vong lớn hoặc thiệt hại môi trường nặng nề. Ông nói điều này nhờ vào hiệu quả của các cơ quan tình báo.

Không có câu trả lời rạch ròi

Theo các chuyên gia pháp lý, những cuộc tấn công như vậy có thể không hợp pháp, nhưng câu trả lời không hoàn toàn rành mạch.

Giáo sư Veli-Pekka Tynkkynen của Đại học Helsinki nói với đài Yle của Phần Lan rằng những cuộc tấn công như vậy rõ ràng không hợp pháp theo nghĩa thông thường. Việc tấn công tàu chở hàng vi phạm nguyên tắc tự do lưu thông trên vùng biển quốc tế.

“Nhưng nếu đặt trong bối cảnh chiến tranh, Ukraine đang cố gắng thực hiện những biện pháp phục vụ mục tiêu của họ,” ông nói. Ông bổ sung rằng Ukraine có quyền tự vệ.

Alexander Lott, giáo sư nghiên cứu tại Trung tâm Luật Biển Na Uy và giảng viên Đại học Tartu, cũng cho rằng câu trả lời không phải rõ ràng đen trắng.

“Từ góc độ luật pháp quốc tế, cần nhớ rằng các cuộc tấn công chỉ hợp pháp khi nhằm vào mục tiêu quân sự, không phải mục tiêu dân sự. Câu hỏi then chốt là liệu các tàu thương mại treo cờ quốc gia trung lập có thể được coi là mục tiêu quân sự hay không” - Lott nói.

Ông cáo buộc rằng trong chiến tranh, Nga đã nhiều lần tấn công các mục tiêu dân sự ở Ukraine và những nơi khác, trong đó có tàu hàng thuộc sở hữu của một công ty Estonia khiến con tàu bị chìm.

Ông cho biết mặc dù luật biển yêu cầu các quốc gia bảo vệ môi trường biển, nhưng trong chiến tranh hải quân, tình huống lại khác, và có thể tiến hành các hoạt động quân sự trên vùng biển quốc tế.

Tuy nhiên, các quốc gia bất đồng về việc liệu có thể tấn công tàu thương mại của nước trung lập hay không. Một số cho rằng các đối tượng hỗ trợ hoạt động quân sự cũng có thể trở thành mục tiêu, song châu Âu nhìn chung không coi điều này là hợp pháp.

Ngoài ra, mọi đánh giá đều phải tính đến mức độ thiệt hại môi trường. Các thỏa thuận quốc tế cấm sử dụng phương thức chiến tranh gây hại môi trường trên diện rộng và lâu dài. Trong trường hợp này, mục tiêu của Ukraine là các tàu không có hàng.

“Đây là một trường hợp khá phức tạp, và thật không may, không có câu trả lời rạch ròi" - Lott kết luận.

Các tàu thuộc “hạm đội bóng tối” cũng hoạt động trên biển Baltic. Cả hai chuyên gia đều cho rằng không thể loại trừ khả năng xảy ra tấn công ở vùng biển này. Lott nói Estonia trước hết phải chuẩn bị ứng phó với thiệt hại môi trường.

×