Gập ghềnh xuất khẩu tôm năm 2023, khó giữ mức kim ngạch kỷ lục

Đó là thông tin được nêu tại hội nghị phát triển ngành tôm năm 2023, do Bộ NNPTNT phối hợp UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức ngày 3/3.

Năm 2022 là năm khó khăn chung của ngành nông nghiệp, đặc biệt là ngành tôm, nhưng Bộ NNPTNT cũng như các địa phương đã có sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, chỉ đạo bám sát thực tiễn, nắm bắt thời cơ, đặc biệt là trong quan trắc môi trường và cảnh báo dịch bệnh cho tôm nuôi. Vì vậy, mặc dù diện tích nuôi tôm không tăng nhưng sản lượng đã tăng 8,5% so với năm 2021; kim ngạch xuất khẩu đạt 4,3 tỷ USD, tăng hơn 11% so với năm 2021, đây là mức cao kỷ lục từ trước tới nay.

Tình hình xuất khẩu tôm năm 2023 dự báo gặp nhiều khó khăn. Trong ảnh: Ông Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ NNPTNT chủ trì hội nghị phát triển ngành tôm năm 2023. Ảnh: Chúc Ly.

Hội nghị ngành tôm năm 2023 với mục tiêu đánh giá công tác chỉ đạo điều hành, kết quả sản xuất, tiêu thụ tôm nước lợ năm 2022; bàn giải pháp triển khai nhiệm vụ phát triển sản xuất, tiêu thụ tôm năm 2023.

Theo Tổng cục Thủy sản, năm 2022, diện tích thả nuôi tôm nước lợ cả nước đạt 747 nghìn ha. Trong đó diện tích nuôi tôm sú 610 nghìn ha, tôm thẻ chân trắng hơn 117,3 nghìn ha, còn lại là tôm càng xanh và tôm khác. Sản lượng nuôi tôm các loại năm đạt 1.080,6 triệu tấn, trong đó sản lượng tôm sú đạt 271,4 nghìn tấn, tôm thẻ chân trắng đạt 743,5 nghìn tấn.

Mặc dù đạt được nhiều tín hiệu tích cực, nhưng các cơ quan chuyên môn và địa phương dự báo năm 2023, ngành tôm Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm năm 2022 đạt mức kỷ lục là nhờ vào đơn hàng gối từ năm 2021 do Covid-19 bị đình lại, giá tôm tăng, nỗ lực lớn của các doanh nghiệp trong bối cảnh nhiều khó khăn. Xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2022 sang 108 thị trường, thay vì 103 thị trường như năm 2021, trong đó xuất khẩu sang 9 thị trường chính chiếm hơn 97% tổng giá trị.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký VASEP thông tin: Xuất khẩu tôm năm 2023 của nước ta sẽ phải cạnh tranh mạnh hơn với tôm của Ecuador và Ấn Độ. Bên cạnh đó, giá tôm nhập khẩu trên thị trường thế giới giảm dần từ nửa cuối năm 2022 và dự kiến sẽ tiếp tục giảm khi nguồn cung toàn cầu tăng lên khoảng 6 triệu tấn. Trong khi đó, giá tôm nguyên liệu trong nước lại có xu hướng tăng dẫn đến khả năng huy động nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu rất khó khăn.

Ngoài ra, với tồn kho còn lớn, nhập khẩu tôm của Mỹ chưa thể phục hồi trong nửa đầu năm 2023. Nhu cầu vẫn sẽ tập trung nhiều hơn vào tôm size nhỏ, lợi thế nghiêng về Ecuador vì nguồn cung tôm dồi dào hơn và lợi thế về vị trí địa lý.

"Xuất khẩu tôm trong năm 2023 sẽ rất khó khăn bởi nguồn cung của thế giới đang tăng và có xu hướng giá giảm. Từ đó, dự báo nhu cầu thị trường sẽ hồi phục từ quý 2 năm 2023 trong xu hướng giá thấp hơn năm 2022", ông Hòe nhận định.

Theo ông Hòe, vấn đề nguồn nguyên liệu là yếu tố sống còn cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Các doanh nghiệp phải xem lại xu hướng thị trường để thay đổi cơ cấu sản phẩm. Bên cạnh đó, có thể thiết lập các vùng nuôi riêng để chủ động nguồn tôm và giá cả. 

Doanh nghiệp cũng cần tìm kiếm và xuất khẩu sản phẩm mang tính chất đặc thù của Việt Nam, như tôm rừng, tôm lúa, tôm quảng canh, sinh thái,…

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ NNPTNT, thông tin: Năm 2022 là một năm khó khăn nhưng ngành nông nghiệp đã kịp thời đưa ra kịch bản, đối sách tháo gỡ. Bước sang năm 2023, do khó khăn được dự báo còn kéo dài nên chúng ta đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt trên 4,3 tỷ USD.

Cũng theo thứ trưởng Phùng Đức Tiến, mặc dù những tháng đầu năm 2023, xuất khẩu bị sụt giảm, nhưng chúng ta đã chủ động dự báo tình hình, cân đối sản xuất, tiếp tục duy trì các thị trường truyền thống, không ngừng tiếp cận với các thị trường mới. 

Để duy trì ổn định, tạo đà bứt phá xuất khẩu khi cơ hội đến trong năm 2023, các doanh nghiệp cần đa dạng hóa các sản phẩm chế biến, nhất là chế biến sâu, chế biến sản phẩm giá trị gia tăng phù hợp với nhu cầu tiêu dùng trong tình hình mới.

"Bộ sẽ chỉ đạo Tổng cục Thủy sản thực hiện các giải pháp sát thực tiễn để đảm bảo duy trì được đà tăng trưởng và kim ngạch xuất khẩu năm 2023. Bên cạnh đó, chúng ta phải xác định 8 yếu tố liên quan đến vật tư đầu vào, trong đó vấn đề con giống là rất quan trọng để giảm giá thành, nâng cao giá trị nuôi tôm", ông Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

×