Đây là hạt gia vị chủ lực của Việt Nam được dự báo giá tăng lên 200.000 đồng/kg, sao nông dân "vẫn sợ lắm"?

Giá tiêu duy trì ở ngưỡng cao, doanh nghiệp xuất khẩu thuận lợi

Theo ghi nhận của PV Dân Việt, giá tiêu hôm nay tại thị trường trong nước dao động từ 157.000 - 159.000 đồng/kg. 

Trên thị trường thế giới, giá tiêu ngày 28/2 ổn định, trong đó giá tiêu đen Lampung tại Indonesia giữ mức 7.318 USD/tấn. Còn giá tiêu trắng Muntok duy trì ở ngưỡng 10.074 USD/tấn.

Giá hồ tiêu đen Kuching ASTA của Malaysia có mức 9.500 USD/tấn; còn hồ tiêu trắng ASTA của quốc gia này chạm giá 12.000 USD/tấn. Tại Brazil, giá hạt tiêu đen ASTA 570 giao dịch ở ngưỡng 6.850 USD/tấn.

Tại Việt Nam, giá tiêu đen xuất khẩu loại 500 g/l giao dịch ở mức 6.900 USD/tấn; còn loại 550 g/l có mức 7.100 USD/tấn. Tương tự, giá hồ tiêu trắng xuất khẩu đang ở mốc 9.900 USD/tấn.

So với mức gia tiêu nội địa vào cuối tháng 12/2023 chỉ ở mức 82.000 - 83.000 đồng/kg, thì hiện tại giá tiêu trong nước đã tăng tới 75.000 - 76.000 đồng/kg. 

Theo thông tin từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong 18 ngày đầu tháng 2/2025, Việt Nam đã xuất khẩu thành công 7.535 tấn hồ tiêu, với tổng kim ngạch đạt 51,5 triệu USD. 

Trong đó, Công ty CP Phúc Sinh là đơn vị đứng top 1 các doanh nghiệp xuất khẩu với sản lượng 912 tấn hồ tiêu, theo sau là Olam Việt Nam với 906 tấn và Nedspice Việt Nam đạt 850 tấn.

Việt Nam vẫn tiếp tục giữ vững vị trí là nước xuất khẩu hồ tiêu số 1 trên thế giới trong hơn 20 năm qua, chiếm 60% thị phần xuất khẩu toàn cầu. Năm 2024, nước ta xuất khẩu đạt 230.000 tấn hồ tiêu với kim ngạch đạt khoảng 1,3 tỷ USD.

Về thị trường xuất khẩu, Hoa Kì đang là thị trường tiêu thụ lớn nhất của hồ tiêu Việt Nam trong năm 2024 và cả những tháng đầu năm 2025. Trong đó, năm 2024 nước này đã tiêu thụ 72.311 tấn tiêu của Việt Nam chiếm 28,9% và tăng 33,2% so với năm 2023. 

Tiếp theo là các thị trường: UAE 16.391 tấn, tăng 35,1% chiếm 6,5%; Đức 14.580 tấn, tăng 58,2% chiếm 5,8%, Hà Lan 10.745 tấn, tăng 35,2% chiếm 4,3%; Ấn Độ 10.617 tấn, giảm 17,1%, chiếm 4,2%. Nhập khẩu tiêu của Trung Quốc đứng ở vị trí thứ 6, đạt 10.549 tấn, giảm 82,4% và chiếm 4,2% thị phần.

Ghi nhận tại Công ty CP Phúc Sinh, sản lượng tiêu xuất khẩu năm 2024 của đơn vị này đạt 22.293 tấn, chiếm 8,9% sản lượng tiêu xuất khẩu, tăng 41,1% so với năm 2023 dù có nhiều biến động trên thị trường quốc tế. 

Trong đó, doanh nghiệp này xuất khẩu mạnh hồ tiêu và cà phê sang châu Âu, Đức, Nhật Bản, các nước Trung Đông nhờ tận dụng ưu đãi thuế quan và nhu cầu cao đối với sản phẩm có chứng chỉ bền vững, chế biến sâu. 

Theo con số thống kê của VPSA, hiện cả nước có khoảng 200 doanh nghiệp chế biến, kinh doanh hồ tiêu. 

Trong đó, 15 doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu chiếm 70% sản lượng xuất khẩu cả nước. Toàn ngành hàng có 14 nhà máy chế biến sâu, trong đó có 5 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, chiếm gần 30% thị phần xuất khẩu.

Sản lượng toàn cầu giảm, nông dân vẫn "sợ" quay lại trồng tiêu

Hiệp hội Hạt tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) dự báo sản lượng hạt tiêu toàn cầu sẽ tiếp tục suy giảm trong năm 2025, trong khi nhu cầu tiêu thụ vẫn duy trì ổn định. Điều này mở ra cơ hội "vàng" cho xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam trong năm nay, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy ngành phát triển.

Tại “thủ phủ” hồ tiêu Chư Sê (tỉnh Gia Lai), diện tích loại cây được mệnh danh là “vàng đen” một thời hiện chỉ còn hơn 1.000ha. Phần lớn diện tích tiêu hiện nay được người dân trồng xen trong vườn cà phê hoặc trồng thuần có cây che bóng mát.

Trong khi đó, ông Nguyễn Kim Anh - Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đak Đoa cho hay: Diện tích hồ tiêu toàn huyện đã giảm hơn 1.000ha so với trước và hiện chỉ còn khoảng 2.000ha. Mặc dù vậy, hồ tiêu vẫn là một trong những cây trồng chủ lực của địa phương.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Gia Lai cho biết: "Tôi mới đi khảo sát một số tỉnh trọng điểm trồng tiêu, tham khảo ý kiến của nhiều nông dân ở 6 tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. 

Qua đánh giá ở các vườn, sản lượng tiêu năm nay giảm khoảng 10 - 15%, đặc biệt tỉnh Đắk Lắk giảm nhiều do cây cà phê, cây sầu riêng lấn át dần các vườn tiêu. 

Tương tự, các tỉnh Đồng Nai, Bình Phước diện tích trồng tiêu cũng giảm đi nhiều. Tôi nói chuyện với một số đại lý kinh doanh tiêu ở Bình Phước thì người ta nói rằng, họ đang mua cả rễ tiêu để bán sang Trung Quốc làm thuốc và gia vị thực phẩm".

Riêng tỉnh Đắk Nông, ông Bính cho biết, một nửa diện tích hồ tiêu phía đông, dọc QL 14 thì được mùa, nhưng một nửa phía tây thì mất mùa. Các tỉnh khác, hầu hết cũng bị giảm sản lượng tiêu. Cộng với lượng tồn kho gần cạn thì sản lượng vụ tiêu năm nay sẽ giảm so với năm ngoái. 

"Sở dĩ tôi có thể khẳng định như vậy là vì 4 năm qua, ở Việt Nam gần như không có diện tích trồng tiêu mới. Từ năm 2018 đến hết năm 2022, không ai dám trồng tiêu nữa, thậm chí phá đi. Từ năm 2023 đến giờ mới bắt đầu có một số hộ trồng dặm, rất ít người trồng diện tích tiêu lớn. Với diện tích này, 4 năm nữa mới có sản lượng bổ sung.

Thêm vào đó, những diện tích trồng từ năm 2017 trở về trước thì đã có một số vườn tiêu già cỗi, do đó sản lượng sẽ ngày càng giảm" - ông Hoàng Phước Bính nói. 

Do đó, ông Bính cho rằng, về phía nông dân trồng tiêu, bà con nên tìm hiểu nắm rõ thị trường để có kế hoạch tính toán đối với vườn tiêu và lượng tiêu thu hoạch được. 

Hiện nay, cây cà phê, sầu riêng đang cho thu nhập rất hấp dẫn, trong đó cây sầu riêng nếu làm tốt có thể thu về cả tỷ bạc/ha sau khi trừ chi phí; cà phê 300-400 triệu đồng/ha là chuyện bình thường. Riêng với hạt tiêu, rất khó để thu được lợi nhuận như vậy.

"Tâm lí của nhiều nông dân mà tôi tham khảo, hiện nay bà con vẫn sợ quay lại trồng hồ tiêu. Thứ nhất, họ đang bị hấp dẫn bởi lợi nhuận quá cao từ cây sầu riêng, cà phê. 

Thứ hai, những năm 2000, khi giá tiêu xuống tới 30.000 đồng/kg, thì nhiều diện tích đã được thay thế bằng cà phê hoặc sầu riêng rồi, nên rất khó để có thể phát triển cây tiêu đại trà và nhanh chóng như chu kì trước. 

Thứ ba, lao động ngành tiêu hiện nay đa số là người lớn tuổi. Thứ tư, nếu ai muốn trồng tiêu sắp tới thì phải tự lực về vốn, rất khó để được hỗ trợ vốn vay từ ngân hàng" - ông Hoàng Phước Bính phân tích. 

Vì đang bước vào vụ thu hoạch chính, giá tiêu lại tăng cao nên nông dân tại Gia Lai đang tập trung thu hoạch, phơi tiêu. Ảnh: T.H.

Theo ông Bính, giai đoạn ngành tiêu lâm vào khủng hoảng trước kia, giá tiêu rớt xuống tận cùng, rất nhiều người vỡ nợ vì tiêu và ngân hàng bị nợ quá hạn, không thu hồi được vốn vay. 

"Vì thế một số ngân hàng cho biết, họ sẽ không thể cho vay vốn trồng tiêu trong giai đoạn sắp tới" – ông Bính nói.

Với những dữ liệu nói trên, ông Bính cho rằng giá tiêu sẽ bước vào thời kì đỉnh cao mới. "Giá tiêu nội địa có thể tăng trên 200.000 đồng/kg, thậm chí quay lại mốc son trước đây là 250.000 đồng/kg. Với giá hiện tại, người trồng hồ tiêu có lãi cao. 

Đây là điều kiện để bà con tiếp tục đầu tư sản xuất theo các tiêu chuẩn sạch, hữu cơ bền vững để nâng cao giá trị hạt tiêu" - ông Bính chia sẻ.

×