Học phí các trường đại học năm 2025: Tăng đồng loạt có gây khó cho sinh viên?

Nhiều trường đại học tăng học phí năm học 2025-2026

Năm học 2025-2026, nhiều trường đại học công bố mức học phí và nhiều sinh viên quan tâm khi mức phí mới tăng so với năm ngoái.

Đại học Kinh tế Quốc dân, một trong những trường hàng đầu có số lượng sinh viên lớn, đã điều chỉnh học phí chương trình chuẩn 16-22 triệu đồng/năm học 2024 lên 18-25 triệu đồng/năm học 2025-2026. Với mức học phí này, năm nay nhà trường đã tăng thêm 2-3 triệu đồng, tương đương 12,5-13,6%.

Học phí Trường Đại học Ngoại Thương năm 2025-2026 dự kiến 25,5 - 27,5 triệu đồng/năm (chương trình chuẩn), 49 - 51 triệu đồng (chương trình chất lượng cao), 49 - 65 triệu đồng (định hướng nghề nghiệp và phát triển quốc tế), 73 - 75 triệu đồng (chương trình tiên tiến Kinh tế đối ngoại, Quản trị Kinh doanh, Tài chính Ngân hàng), 85 triệu đồng (chương trình tiên tiến i-Hons Kinh doanh quốc tế và phân tích dữ liệu kinh doanh).

Như vậy, mức học phí này tăng từ 10-16% với chương trình chuẩn, tăng 6-9% chương trình chất lượng cao...

Học phí của Học viện Tài chính cũng điều chỉnh trong năm học này. Theo đó, mức học phí dự kiến với sinh viên chính quy như sau: Chương trình chuẩn từ 20 - 28 triệu đồng/sinh viên/năm học; Chương trình định hướng chứng chỉ quốc tế từ 50 - 55 triệu đồng/sinh viên/năm học; Diện tuyển sinh theo đặt hàng từ 42 - 45 triệu đồng/sinh viên/năm học.

Năm ngoái, học phí các ngành học theo chương trình chuẩn của trường là 25 triệu đồng/năm học. Chương trình định hướng chứng chỉ quốc tế có mức học phí là 50 triệu đồng/năm học. Còn với diện tuyển sinh theo đặt hàng, mức học phí là 43 triệu đồng/năm học.

Một số trường có học phí cao như ngành răng - hàm - mặt tại Trường Đại học Phenikaa có mức thu cao nhất, lên tới 160 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, sinh viên nhập học năm 2025 sẽ được giảm 20% học phí, cố định trong 6 năm học, còn 128 triệu đồng/năm.

Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, học phí dự kiến cao nhất là ngành kỹ thuật hàng không (định hướng kỹ thuật bảo dưỡng và B1/B2) với 125 triệu đồng/năm, và ngành kỹ thuật hàng không (định hướng kỹ thuật vận hành hoặc kỹ thuật bảo dưỡng) với 100 triệu đồng/năm.

Trường Đại học Mở TP.HCM công bố mức học phí dự kiến 24-49,5 triệu đồng/năm, tăng 1,5-2 triệu đồng so với năm ngoái. Học phí chương trình chuẩn 24-28,5 triệu đồng/năm, cao nhất là các ngành thuộc nhóm công nghệ, kỹ thuật. Các chương trình chất lượng cao hầu hết thu học phí 46,5 triệu đồng. Riêng các ngành khoa học máy tính, công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng, hệ thống thông tin quản lý, công nghệ thông tin có học phí lên đến 49,5 triệu đồng.

Trường Đại học Công Thương TP.HCM có học phí toàn khóa cho các ngành cử nhân tăng từ 105-112 triệu đồng của năm học 2024-2025 lên 110-116 triệu đồng trong năm nay. Các ngành kỹ sư tăng ở mức 135-140 triệu đồng năm trước lên 139-144 triệu đồng.

Việc tăng học phí trong bối cảnh tự chủ tài chính là xu hướng tất yếu

Hiện nay các trường đại học công lập thu học phí theo quy định của nghị định số 97/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Chia sẻ về lý do tăng học phí, PGS.TS Nguyễn Khắc Khiêm, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cho rằng: “Trong bối cảnh các trường đại học thực hiện tự chủ như hiện nay, nguồn thu chính vẫn phải “trông chờ” vào học phí, các nguồn thu còn lại không lớn. Đa số các trường tự chủ, học phí chiếm tới 70-80%, thậm chí lên tới 90% nguồn thu hoặc hơn. Khi nhà nước cắt giảm phần chi thường xuyên, chi đầu tư ít, các trường thực hiện tự chủ theo lộ trình, việc tăng học phí là điều chắc chắn cần có.

Nếu không có cơ chế nâng cao thu nhập, đời sống của cán bộ, giảng viên cũng như chất lượng cơ sở vật chất, hệ thống trường đại học công lập sẽ bị “yếu đuối dần” so với hệ thống ngoài công lập, dẫn tới hiện tượng một làn sóng nguồn nhân lực của khối công lập chuyển sang khối ngoài ngoài công lập.

Do vậy, hiện nay, việc cân đối thu chi trong các trường đại học rất khó khăn và cực kỳ căng thẳng. Không tăng nguồn thu thì thu - chi sẽ bị mất cân đối, tức là nguồn thu thấp hơn phần chi. Các nhà trường buộc phải có một lộ trình điều chỉnh học phí, cùng một số hoạt động sản xuất kinh doanh khác để làm sao cân đối thu – chi”.

Trao đổi với PV báo Dân Việt về tăng học phí đại học hiện nay, PGS. TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GDĐT cho rằng: “Việc so sánh học phí Việt Nam với các nước là không hợp lý vì giá cả khác nhau. Tăng học phí cao thì con em nhà nghèo khó có thể đi học vì giáo viên đủ, trường 'đủ' thì sinh viên lại 'thiếu'. Vì vậy học phí vừa phải để cân bằng cho 2 bên".

Theo PGS Trần Xuân Nhĩ, học phí thể hiện được mức độ phát triển kinh tế của một đất nước, có tầm ảnh hưởng lớn đến người dân, đặc biệt là người học.

Các trường đại học cần tính mức tăng học phí vừa phải, cân bằng giữa hoàn cảnh phát triển kinh tế của đất nước để người dân đi học được. Nếu như tăng học phí mà không tính toán hợp lý thì có thể gây mất công bằng trong tiếp cận giáo dục và hạn chế nguồn nhân lực chất lượng cho đất nước.

Việc tăng học phí trong bối cảnh tự chủ tài chính là xu hướng tất yếu nhưng các trường đại học cần có chiến lược rõ ràng, đảm bảo sự minh bạch trong quản lý nguồn thu và phân bổ hợp lý để nâng cao chất lượng đào tạo.

Về phía sinh viên, việc tìm hiểu kỹ về học phí, chương trình đào tạo và cơ hội việc làm trước khi lựa chọn trường cũng là điều quan trọng, để có thể đưa ra quyết định phù hợp với khả năng tài chính và định hướng tương lai.

Mức trần học phí các trường đại học công lập

Nói về hiện tượng một số trường tăng quy mô tuyển sinh ồ ạt và tăng học phí, Bộ trưởng GDĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay có hiện trượng này và nguyên nhân do vấn đề học phí.

“Nếu so với mặt bằng học phí các trường đại học khác trên thế giới, hiện nay trong khối các trường đại học công Việt Nam, mức học phí trung bình khoảng 25 triệu đồng/năm. Một số khối ngành còn thấp hơn, 15 - 20 triệu đồng/năm. Mức trung bình theo tính toán khoảng 25 triệu đồng, tương đương khoảng 1.000 USD/năm".

Theo Bộ trưởng Bộ GDĐT, nếu so với mức sống người dân, nhất là vùng khó khăn, mức học phí này "rất đáng kể". “Mức học phí 1.000 USD chỉ bằng 1/50 mức trung bình của các trường đại học Mỹ (mức học phí bình quân một năm từ 55.000 - 60.000 USD). Với số tiền đó, để đảm bảo vận hành trường đại học cũng như chi phí, các trường buộc có xu hướng tăng quy mô để lấy quy mô bù vào, có khoản thu vận hành", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Theo Bộ trưởng, cần tính đến việc các trường khối công vẫn cần hỗ trợ nhà nước, không thể chỉ trông chờ thuần túy vấn đề học phí; Cần hỗ trợ học sinh từ nguồn tín dụng, quỹ, hỗ trợ khác nhau.

Được biết, Bộ GDĐT đang lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Nghị định quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm, hỗ trợ học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.

Mức trần học phí đối với cơ sở giáo dục đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên từ năm học 2025 - 2026 trở đi như sau:

Từ năm học 2027 - 2028 trở đi, mức trần học phí được điều chỉnh phù hợp với khả năng chi trả của người dân, điều kiện kinh tế xã hội nhưng tối đa không vượt quá tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng tại thời điểm xác định mức học phí so với cùng kỳ năm trước do cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố.

Cơ sở giáo dục đại học công lập tự bảo đảm chi thường xuyên: Mức học phí được xác định tối đa bằng 2 lần mức trần học phí của cơ sở chưa tự bảo đảm chi thường xuyên.

Cơ sở giáo dục đại học công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư: Mức học phí được xác định tối đa bằng 2,5 lần mức trần học phí của cơ sở chưa tự bảo đảm chi thường xuyên.

Đối với chương trình đào tạo của cơ sở giáo dục đại học công lập đạt mức kiểm định chất lượng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định hoặc đạt mức kiểm định chất lượng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn nước ngoài hoặc tương đương, cơ sở giáo dục đại học căn cứ định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc định mức chi phí của từng ngành, nghề đào tạo do cơ sở giáo dục ban hành để tự quyết định mức thu học phí; thực hiện công khai với người học, xã hội.

×