"Hốt tiền" nhờ nghề cho thượng khách thử tài nặn gốm ở Bát Tràng

Du khách hào hứng với trò nặn gốm 

Dù đã bước vào những ngày hè oi ả, nhưng tại làng gốm truyền thống Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) lúc nào cũng tấp nập khách khứa. Đông nhất là vào các ngày cuối tuần.

Tại căn nhà rộng chừng 70m2, chị Nguyễn Thị Hải Yến (43 tuổi) cùng chồng đon đả đón khách. Mới 8 giờ sáng mà quán chị đã có chục khách hàng ghé qua. Có người thì mua tượng về bán cho khách tô màu, có những người tới du lịch trải nghiệm, thử sức với trò chơi nặn gốm.

Chị Nguyễn Thị Lương cùng con gái và bạn tới trải nghiệm trò nặn gốm cho biết: "Con vừa bế giảng, tôi đã nghĩ ngay tới việc phải tìm các địa điểm cho con đi trải nghiệm hè. Đây là địa điểm tôi ghé tới đầu tiên trong số 10 địa điểm 2 mẹ con phấn đấu sẽ đi tại Hà Nội dịp hè này".

Tới đây, con chị Lương không chỉ được trải nghiệm công đoạn nặn gốm mà còn được trải nghiệm các công đoạn vẽ, nung và xem cả lịch sử hình thành làng gốm Bát Tràng.

Không chỉ các khách nhí trải nghiệm, nhiều cô cậu sinh viên, đi theo đoàn cũng ghé Bát Tràng để trải nghiệm và mang về những sản phẩm gốm tự tay vẽ làm quà.

Nguyễn Văn Nam (Sinh viên trường ĐH Ngoại Thương) cùng bạn gái ghé Bát Tràng với mong muốn cùng nhau tạo ra một sản phẩm để kỷ niệm ngày yêu nhau. Hai người khá hài lòng về trải nghiệm khá thú vị này. Đôi này cũng cho biết sẽ giới thiệu tới nhiều bạn bè về dịch vụ này hơn.

Chơi vuốt, nặn, vẽ gốm giá 80 nghìn đồng/1 lượt 

Chị Nguyễn Thị Hải Yến - chủ cửa hàng cho thuê dịch vụ nặn gốm cho biết, mỗi khách trải nghiệm dịch vụ nặn gốm sẽ phải trả phí là 80 nghìn. Sau nặn khách hàng có thể vẽ, chế tác cho nung. Nếu nung sản phẩm vừa làm thì sẽ mất tổng là 100.000 đồng, sản phẩm sau đó sẽ được cơ sở gửi tới tận nơi ở của khách.

Chị Yến cho biết thêm, các ngày bình thường, mỗi ngày gia đình chị chỉ tiếp từ 5-10 lượt khách vào trải nghiệm nhưng những ngày cuối tuần đông hơn nhiều. Có ngày phải có tới 30-50 người vào trải nghiệm nặn gốm.

Với lượng khách ổn định như vậy, trung bình một ngày gia đình chị có thể thu về từ 1 triệu tới 1,5 triệu đồng. Một tháng cũng thu được khoảng 30-40 triệu đồng, trừ chi phí điện, nước, mỗi tháng gia đình chị có thể thu lãi được 30 triệu đồng.

Tuy nhiên, đây chỉ là tiền thu được từ việc cho thuê dịch vụ nặn gốm. Ngoài công việc trên, gia đình chị Hải Yến còn đúc tượng thạch cao, bán lẻ cho khách du lịch thích tô tượng hoặc bán sỉ cho các cửa hàng.

Thu nhập khá, nhưng công việc này đòi hỏi cũng cần phải biết nghề. Khách tới là chị Yến phải nhào đất, hướng dẫn "cầm tay" chỉ cách nặn đất cho khách. Nhiều hôm nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại nhưng chị vẫn miệt mài cùng khách sáng tạo các sản phẩm gốm.

"Công việc nhìn qua có vẻ thú vị, cho thu nhập khá hơn là làm xưởng gốm (thu nhập chỉ chừng 10 triệu tháng) thế nhưng ngày nào tôi cũng đon đả, cười nói đón khách. Nhiều lúc mệt cũng không dám nghỉ ngơi. Chưa kể lúc nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại rồi đất cát bụi bặm bám đầy người, bay khắp nhà nhìn nhà cửa lúc nào cũng như công xưởng", chị Yến nói.

Cũng theo chị Yến, chị là dâu ở làng Bát Tràng nên phải mất hơn 1  năm để học nghề mới có thể thành thạo kỹ năng vuốt, nặn sản phẩm để hướng dẫn cho khách. Chị Yến chia sẻ những vật dụng tạo ra chỉ để trưng bày và giải trí, còn các sản phẩm tiêu dùng hằng ngày đều phải do thợ có tay nghề tầm 20 năm trở lên tạo ra. Việc tạo hình cho đồ vật không phải dễ dàng, thậm chí ban đầu người học việc phải mất khoảng 5 tháng để có thể làm quen với toàn bộ quá trình sản xuất.

Anh Nguyễn Vinh Quang, một cửa hàng cũng kinh doanh sản phẩm dịch vụ vuốt, nặn, vẽ gốm Bát Tràng cho biết thêm: “Nhà có xưởng chuyên sản xuất bình, lọ gốm, nhưng cửa hàng là nguồn thu không thể thiếu mỗi tháng. Khách chủ yếu là sinh viên, học sinh và người Việt mình, còn khách du lịch nước ngoài không mấy người muốn thử. Họ chủ yếu chỉ xem cách mình làm". 

Ông Quang cho biết thêm, du khách có thể sấy sản phẩm và vẽ tạo hình rồi sơn bóng để mang về bày trang trí, hoặc thêm tiền để cửa hàng đưa đến lò nung, tráng men, với mức phí mỗi sản phẩm dao động từ 30.000 đến 50.000 đồng. Đồ gốm sau khi tráng men sẽ bền, bóng và đẹp hơn, có thể dùng đựng nước chứ không như đồ chỉ qua công đoạn sấy.

Theo thống kê của làng sản xuất gốm Truyền thống Bát Tràng thì hiện, toàn làng mới có 12 gia đình phát triển dịch vụ cho khách thuê dụng cụ và vật liệu để tự nặn.

Đây hầu hết là những hộ có mặt bằng kinh doanh gần Chợ gốm Bát Tràng, khu vực bày bán chính các sản phẩm của cư dân nơi đây. Thu nhập từ dịch vụ "nghịch đất" của mỗi hộ trung bình trên 20 triệu đồng mỗi tháng và có thể vượt 30 triệu đồng vào mùa cao điểm cuối năm. Trong khi đó, tiền thu từ các lò, xưởng gốm cũng chỉ 9 đến 15 triệu mỗi tháng, tùy vào lượng hợp đồng và hàng bán.

Dịch vụ cho khách tự trải nghiệm cảm giác được nặn những sản phẩm từ đất đã xuất hiện ở làng gốm Bát Tràng khoảng gần 10 năm trở lại đây và hiện trở thành nguồn thu nhập của một số hộ gia đình tại Bát Tràng.