Khai thác “mỏ vàng” sản phẩm OCOP ở nông thôn - Bài 2: Những nông dân mới và bí quyết “3T”

Làm OCOP xanh, bền vững

Từ đầu năm đến nay, anh Phan Minh Tiến - Giám đốc Công ty Phát triển Dừa nước Việt Nam (Vietnipa) tại huyện Cần Giờ, TP.HCM, liên tục đón nhiều đoàn khách, doanh nghiệp nước ngoài và cả các chuyên gia đến tìm hiểu sản phẩm mật dừa nước đã được công nhận OCOP 4 sao.

Dừa nước mọc tự nhiên, là loại cây phổ biến ở Cần Giờ, chỉ sau đước.

Trước đây, dân Cần Giờ thường dùng lá dừa nước lợp nhà, cơm dừa để ăn chơi và bán cho du khách. Nhưng hiện nay, xuất hiện một nghề mới, bắt nguồn từ chàng trai trẻ Phan Minh Tiến, đó là nghề lấy mật dừa. Mật dừa nước tiết ra từ phần cuống của buồng dừa, chúng có vị ngọt đậm xen chút mặn mà của vùng biển Cần Giờ.

“Mỗi cuống dừa nước có thể thu mật liên tục trong 30 ngày được khoảng 30 lít. Sau đó, mật được mang về nhà máy cô đặc bằng phương pháp cô đặc chân không để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng, tạo ra dòng mật và đường dừa nước ăn kiêng. Sản phẩm này rất phù hợp người tiểu đường, người có chế độ dinh dưỡng thuần chay”, anh Tiến nói.

Là kỹ sư tốt nghiệp Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, và kinh nghiệm của các quốc gia khác để thu hoạch và lên đời mật dừa đối với anh Tiến không quá khó khăn.

Cùng với tình yêu quê hương Cần Giờ, anh đã khai phá “mỏ vàng” tài nguyên bản địa bấy lâu nay không ai để ý, tạo ra nhiều việc làm cho người dân địa phương. Giá trị kinh tế của mật dừa nước rất cao, mỗi sản phẩm bán tại các siêu thị hiện nay nhìn chung đa dạng mức giá, nhưng nhìn chung, hướng đến phân khúc khách hàng trung và cao cấp.

“Thực ra, không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế, cây dừa nước còn rất quan trọng đối với Cần Giờ trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay. Dừa nước giúp điều hòa khí hậu, giữ đất cho vùng đất duyên hải này. Chúng tôi đang vừa khai thác giá trị kinh tế vừa bảo tồn và nhân rộng rừng dừa theo hướng kinh tế xanh và bền vững. Đây là một hướng đi ngành nông nghiệp đang rất cần hiện nay”, anh Tiến nói.

Năm 2023, các sản phẩm mật dừa nước, đường dừa nước của chàng trai trẻ này đã đạt được chứng nhận hữu cơ quốc tế của Mỹ, Nhật, châu Âu, gồm USAD, JAS, EU, tiếp sức cho anh tiếp tục trên con đường khởi nghiệp nông nghiệp bền vững, mở rộng thị trường quốc tế.

Biến thứ bỏ đi thành hàng xuất khẩu

Một câu chuyện khác về sản phẩm OCOP được phát triển từ tài nguyên địa phương theo xu hướng xanh, bền vững, lọt vào mắt xanh của các nhà mua hàng quốc tế chính là sản phẩm xơ mướp của chàng trai Đỗ Đăng Khoa, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp.

Ý tưởng của anh là tận dụng xơ mướp, kết hợp các phụ phẩm nông nghiệp khác như vỏ bắp, hạt mè... biến thành những sản phẩm đa dạng như miếng chùi rửa nhà bếp, bông tắm, miếng rửa mặt, túi xách, đồ trang trí, đèn ngủ, miếng lót giày, hoa khô...

Nhờ thiết kế bắt mắt, bao bì hợp xu hướng, các sản phẩm này đều đã lên kệ các siêu thị trong nước và xuất khẩu đi nhiều nước như Nhật, Hàn, Mỹ, EU… với thương hiệu ấn tượng Mr Mướp.

Anh Khoa không giấu được niềm vui khi kể về sản phẩm xuất khẩu đầu tiên, đó là miếng xơ mướp làm đồ chơi cho thú cưng. Chính các nhà mua hàng Nhật Bản đã đặt vấn đề, họ có nhu cầu mua xơ mướp với số lượng lớn để phục vụ ngành công nghiệp thú cưng ở Nhật Bản.

“Xơ mướp an toàn, hỗ trợ làm sạch răng cho thú cưng trong quá trình gặm nhấm đồ chơi, vì vậy, được người Nhật rất thích. Mỗi miếng xơ mướp như vậy khi biến thành sản phẩm đồ chơi dành cho chó mèo có thể mang về hơn 21.000 đồng (tương đương 100 yen Nhật) khi xuất sang thị trường Nhật Bản. Đây là sản phẩm chủ lực và xuất khẩu đều đặn, ổn định đi Nhật từ năm 2014 đến nay”, anh Khoa nói.

Ngay cả chính người dân Đồng Tháp cũng khó có thể tưởng tượng miếng xơ mướp hay dùng để cọ xoong nồi nay có thể làm được nhiều thứ đến như vậy, được khách quốc tế ưa chuộng, kiếm về được nhiều tiền.

Từ tài nguyên bản địa, cùng với tình yêu quê hương, trí tuệ và sự sáng tạo của tuổi trẻ, anh Khoa đã làm được. Chưa kể, nhờ liên tục phát triển, anh đã liên kết với nông dân tại Đồng Tháp, An Giang, Bình Phước, Đồng Nai mở rộng diện tích trồng mướp lên đến khoảng 50ha để bán trong nước và xuất khẩu.

Quà quê phải chuẩn, phải ngon, phải hay

Cũng tại vùng đất của các dự án khởi nghiệp nông nghiệp Đồng Tháp, tại huyện Lai Vung, gần đây, nổi lên thương hiệu trái cây cuộn Tư Bông.

Điểm nổi bật của Tư Bông chính là có bao bì, mẫu mã được đánh giá “rất đẹp”, lại kể được câu chuyện văn hóa ghe xuồng đậm chất Nam Bộ. Bên trong lớp bao bì đẹp mắt, câu chuyện hay đó là những loại trái cây Đồng Tháp nói riêng và miền Tây sông nước nói chung, được gói ghém thành thức quà tinh tế trao tặng nhau.

Chị Nguyễn Thị Các Thủy - giám đốc Tư Bông, kể sau hai lần khởi nghiệp thất bại, chị tìm về với những đặc sản, nếp sống của gia đình - một gia đình đặc trưng miền Tây: Đông con, làm nghề đóng ghe xuồng phục vụ vận chuyển hàng hóa, trái cây của bà con nông dân. Các hình ảnh đó được chị tái hiện trong sản phẩm và kể câu chuyện của Tư Bông.

Bánh phồng cuộn trái cây là đặc sản truyền thống, hầu như tất cả đều làm thủ công. Nhưng để “làm ăn lớn” thì buộc phải thay đổi, chuẩn hóa từng khâu để đạt các tiêu chuẩn chất lượng. Chị Thủy đã liên tục mày mò, cắp sách đi học nhiều nơi, chủ yếu là các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp để quyết “làm ăn lớn” chuyến này.

Chị Thủy mừng vì lần khởi nghiệp thứ ba được mọi người đón nhận.

“Chúng tôi đã luôn cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm. Danh mục hàng hiện nay của chúng tôi khá nhiều, gồm các loại trái cây cuộn từ chuối, sầu riêng, hạt điều, dứa, củ sen… Tết năm ngoái là sự cải tiến nhiều nhất, lần đầu tiên chúng tôi đưa hộp quà tặng với bao bì đậm chất sông nước. Khách trong và ngoài nước đều rất thích”, chị Thủy mừng nói.

Nhờ những cú hích lớn làm gia tăng trải nghiệm cho khách hàng, kể một câu chuyện đặc biệt, độc đáo gắn với miền Tây sông nước đúng với tinh thần của Chương trình OCOP, sản phẩm trái cây cuộn của chị Thủy được khách yêu thích, lọt vào mắt xanh của hầu hết các hệ thống phân phối và xuất khẩu lớn ở TP.HCM.

Đón đọc: Khai thác “mỏ vàng” sản phẩm OCOP ở nông thôn - Bài 3: Cần làm gì để phát triển bền vững?

×