Làm thế nào để nông dân Tây Ninh trồng thanh long tái lập giá?

Anh Võ Văn Khanh, một nông dân đi đầu trồng thanh long trên giàn chữ T ở xã Lương Hòa (tỉnh Tây Ninh), cho biết miền Nam và miền Trung có mùa mưa dài, độ ẩm cao, ánh sáng yếu trong mùa mưa dẫn đến hạn chế khô ráo tán cây, khiến gió mạnh làm gãy cành thanh long, tạo vết thương cho nấm, vi khuẩn xâm nhập phát sinh bệnh mạnh.

Việc trồng thanh long trong nhà kín, nhà lưới kết hợp với giàn chữ T là mô hình canh tác hiện đại, hướng tới nông nghiệp công nghệ cao thay cho trồng thanh long trên trụ dàn sắt, xi măng… theo kiểu truyền thống.

Mô hình trồng thanh long trong nhà kín, nhà lưới kết hợp với giàn chữ T mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với canh tác ngoài trời thông thường, giúp hạn chế dịch bệnh trên cây thanh long phát sinh và nâng cao chất lượng trái để xuất khẩu sang thị trường khó tính nâng cao thu nhập.

Những ngày này, về thăm các vườn trồng thanh long ở vùng nguyên liệu trồng thanh long của Long An (nay là tỉnh Tây Ninh), nhiều người thấy đáng lo ngại bởi không ít vườn thanh long xác xơ, xiêu vẹo bởi dịch bệnh trên cây thanh long bùng phát hoành hành thời gian qua.

Bên cạnh đó, giá thanh long được thương lái Trung Quốc thu mua khá thấp 2.500 đồng/kg.

Tuy nhiên, tại vườn thanh long của anh Khanh, thanh long đang phát triển khá tốt, xanh um. Theo anh Khanh, hiện anh đang trồng thanh long sạch trên giàn chữ T với gần 3ha để xuất khẩu sang thị trường khó tính châu Âu…

“Kỹ thuật trồng thanh long cho leo giàn chữ T là phương pháp mới nhằm tận dụng diện tích đất, thuận lợi trong chăm sóc, vệ sinh vườn, thu hoạch trái, tiết kiệm nước tưới, công lao động…”, anh Khanh chia sẻ.

Anh Khanh cho biết thêm, trồng thanh long trên giàn chữ T giúp hạn chế bệnh, bởi vườn thông thoáng hơn do tán cây được trải đều trên giàn, giảm ẩm độ, hạn chế nấm bệnh (như đốm nâu, thối cành). Do ánh sáng được phân bổ đều nên tia UV mặt trời diệt bào tử nấm, hạn chế rong rêu và tảo xanh bám. Việc nhánh thanh long ít tiếp xúc đất nên giảm lây lan nấm từ đất lên. Vườn thoát nước tốt nên hạn chế đọng nước mưa, yếu tố làm bệnh bùng phát.

Ngoài ra, trồng thanh long trên giàn chữ T còn thuận lợi chăm sóc, như dễ cắt tỉa cành bệnh, phun thuốc đều, bón phân hợp lý.

“Nói cách khác, trồng thanh long trên giàn chữ T chỉ là giải pháp giảm bệnh và tăng hiệu quả canh tác, chứ không loại bỏ hoàn toàn bệnh. Muốn kiểm soát tốt, cần kết hợp giống sạch bệnh, cắt tỉa vườn thông thoáng, vệ sinh vườn, quản lý nước tưới hợp lý (tránh úng) và luân phiên dùng thuốc sinh học hay hóa học đúng kỹ thuật”, anh Khanh chia sẻ.

Vì mục tiêu trồng thanh long sạch xuất sang thị trường châu Âu, một thị trường khó tính, nên anh Khanh sử dụng phân bón hữu cơ để trồng thanh long. Theo anh Khanh, từ khi dùng phân hữu cơ trồng thanh long đã giảm sâu bệnh rõ rệt. Dây thanh long cứng cáp, xanh tốt, trái cho chất lượng ngon, đẹp. Đặc biệt, năng suất thanh long ngang ngửa với dùng phân bón hóa học với 1,2-1,5 tấn/công.

Ngoài ra, theo anh Khanh, phân bón hữu cơ không chỉ cho chất lượng, năng suất thanh long tốt mà còn tiết kiệm chi phí nhiều hơn so với dùng phân bón hóa học. Cụ thể, dùng phân hữu cơ vỏ tràm có thể tiết kiệm được khoảng 30% chi phí so với phân hóa học.

Theo anh Khanh, thị trường châu Âu “ăn” thanh long liên tục trong năm, nhưng “ăn” nhiều nhất vào thời điểm cuối năm, nhất là dịp lễ Phục sinh, Giáng sinh. Hiện, cứ mỗi tháng, anh Khanh bán xuất thanh long 2 đợt cho một doanh nghiệp ở TP.HCM để công ty này xuất sang thị trường châu Âu.

Anh Khanh cho biết, trồng thanh long xuất sang thị trường châu Âu khác biệt so với xuất sang thị trường Trung Quốc. Thị trường châu Âu chủ yếu ăn thanh long có trọng lượng 300-400g/trái. Sau khi thu hoạch trái, anh Khanh cho phân loại, sơ chế rồi đóng vào hộp giấy 8 trái/hộp.

Để làm loại thanh long này, vào vụ xông đèn, anh Khanh để trái rất nhiều trên cây. Do cây nuôi trái nhiều nên trái thanh long không thể to lớn được mà chỉ tầm nắm tay. “Chủ yếu thanh long xuất sang thị trường châu Âu bằng đường hàng không. Cứ đủ 300 hộp vô 1 container “bay” xuất sang châu Âu”, anh Khanh cho biết.

Theo anh Khanh, hiện giá thanh long xuất khẩu sang thị trường châu Âu vẫn theo thời vụ. Đối tác xuất khẩu không thỏa thuận giá thanh long cả năm mà chỉ cho từng đợt xuất hàng. “Chính vì vậy, vẫn xảy ra tình trạng giá thanh long bị “đè”. Giá thanh long xuất khẩu “ăn theo” giá thanh long trong nước”, anh Khanh bộc bạch.

Hiện, ngoài việc xuất khẩu thanh long sang thị trường châu Âu, anh Khanh còn xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc và bán trên thị trường nội địa. Đối với thị trường nội địa, anh phân phối cho các hệ thống siêu thị, cửa hàng bán lẻ nông sản sạch…, chủ yếu là ở TP.HCM.

Vì bán từng đợt thanh long với số lượng ít, nên để có thanh long bán thường xuyên theo yêu cầu, anh Khanh chia vườn thanh long ra nhiều khu và xông đèn gối đầu. Cứ thu hoạch thanh long xong khu này, anh lại có khu khác thu hoạch tiếp.

“Giá thanh long không thể tốt như thời hoàng kim nhưng đảm bảo có lời trên thị trường trong nước cũng như xuất khẩu”, anh Khanh chia sẻ.

Anh Khanh nhận định, nghề trồng thanh long đã qua thời hoàng kim với giá thanh long cao ngất. Rất nhiều nông dân trồng thanh long trên địa bàn đã chuyển đổi sang cây trồng khác.

Hiện, bà con nông dân còn theo nghề xác định trồng thanh long có lời là mừng. Bà con chăm chút, trồng thanh long theo hướng công nghệ cao, chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu nước nhập khẩu.

“Bây giờ, doanh nghiệp thu mua thanh long xuất khẩu đặt yêu cầu cao lắm, nhà vườn phải có mã vùng trồng, thanh long không dư lượng hóa chất… Bản thân tôi cũng phải cố gắng rất nhiều để duy trì vườn thanh long”, anh Khanh tâm sự.

Ngoài anh Khanh, ở ấp Bình Sơn, xã Bình Quới (tỉnh Tây Ninh) có anh Phan Phúc Thiện đang mạnh dạn đầu tư vốn trồng thanh long trên giàn chữ T, trong nhà lưới, đây là mô hình trồng thanh long công nghệ cao mới nhất ở vùng này.

Anh Thiện cho biết hiện anh trồng thanh long ruột đỏ trên giàn chữ T 2.700m2 với kinh phí hơn 600 triệu đồng, Hiện nay, thanh long của anh đang phát triển rất tốt, không bị bệnh đốm nâu, nhờ có nhà lưới bảo vệ nên bên trong nhà lưới không có các loại côn trùng có hại tấn công thanh long.

Anh Thiện cho biết thêm: Hiện nay, anh đang canh tác thanh long theo quy trình hữu cơ, sản xuất thanh long sạch, không sử dụng phân hoặc phun thuốc hóa học.

“Áp dụng trồng thanh long trên giàn chữ T trong nhà lưới và sử dụng hệ thống tưới tiết kiệm tự động nhằm giảm chi phí công lao động, hạn chế sâu bệnh, giảm sử dụng phân, thuốc hóa học nhằm sản xuất sản phẩm theo hướng hữu cơ. Tổng kinh phí xây dựng mô hình hơn 600 triệu đồng. Mô hình trồng thanh long sạch trên giàn chữ T trong nhà lưới có giá 35.000-40.000 đồng/kg”, anh Thiện thổ lộ.

Theo Hội Nông dân xã Bình Quới (Tây Ninh), mô hình trồng thanh long trên giàn chữ T trong nhà lưới được Hội tổ chức nhân rộng thời gian qua ở địa phương nhằm góp phần tạo ra sản phẩm thanh long chất lượng cao, nâng cao thu nhập cho nông dân và bảo vệ môi trường. Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất nông nghiệp theo hướng sạch, hữu cơ và liên kết hợp tác được xác định là hướng đi đột phá trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương.

Việc trồng thanh long trong nhà kín kết hợp với giàn chữ T là một mô hình canh tác hiện đại, hướng tới nông nghiệp công nghệ cao. Mô hình này mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với canh tác ngoài trời thông thường.

Cụ thể, một số chuyên gia nông nghiệp cho rằng trồng thanh long trong nhà kín + giàn chữ T là mô hình tối ưu cho sản xuất thanh long sạch, trái vụ, chất lượng cao, hướng tới xuất khẩu và phát triển bền vững. Tuy nhiên, cần vốn đầu tư lớn và hiểu biết kỹ thuật để vận hành hiệu quả.

×