Một thoáng mùi đời

Radio online: Một thoáng mùi đời

Thời bao cấp, mùi phố Hà Nội kém sang, bao trùm mùi chua chua của thợ thuyền, mùi hôi vì thiếu nước tắm và quần áo lâu giặt, mùi ẩm thực rất đơn điệu, quanh đi quẩn lại chỉ có mùi phở, buổi tối các con phố ngập tràn mùi khen khét của xà phòng Liên Xô 72%. Một Hà Nội vất vả, thiếu thốn có phần lam lũ.

Qua mùi ta biết quan niệm xã hội của các giai đoạn lịch sử, chẳng hạn một thời đàn bà con gái trước lúc ra đường xức chút nước hoa bị cho là có lối sống tư sản, một lối sống đáng phải loại bỏ khỏi xã hội mới. Cũng qua mùi ta biết được cơ chế, chẳng hạn mùi phở mậu dịch nhạt nhẽo hơn mùi phở quán tư nhân vì nhân viên ăn bớt xương và thịt bò. Nếu qua vùng nào nhiều mùi hôi thối, mùi hôi của nhiễm trùng do ghẻ lở, hắc lào… có thể hiểu là y tế ở đó có vấn đề.

Khi môi trường quá bẩn thỉu, ô nhiễm sẽ bốc mùi làm khổ cái mũi con người. Lúc đói ăn, mùi cơm, mùi cá kho tương dằn vặt cái dạ dày tham lam. Năm 1972, tôi học lớp 8 Trường cấp 3 Đoàn Kết trong ngõ Mai Hương. Lộ trình đi học quen thuộc của tôi là từ Phương Liệt đi bộ ra phố Vọng rẽ phố Đại La, qua ngã tư Mơ, tranh thủ lên tàu điện đến ngõ Mai Hương thì bổ xuống đi khoảng hơn một cây nữa mới đến trường. Mỹ đánh bom, trường tôi sơ tán về xã Ninh Sở, huyện Thường Tín. Rồi chính quyền Nixon phải ký Hiệp định Paris rút hết quân khỏi Việt Nam, trường tôi được lệnh trở về Hà Nội.

Không thể tả được nỗi vui mừng của người Hà Nội, nhưng từ đây cuộc sống vốn đã khó khăn lại khó khăn hơn. Không có thịt lợn tươi, mậu dịch bán thịt lợn ướp, mùi chất bảo quản hăng hắc rất khó chịu; thiếu gạo, thành phố thay bằng bánh mỳ. Ngày nào cũng trẹo quai hàm nhai miếng bánh khô khốc, vì thế ai cũng thèm rau thèm thịt, nhất là phở. Đầu đường Tàu Bay chạy qua làng tôi có quán phở bò của ông Đàm, nên tôi chuyển lộ trình đi học, ngày nào cũng qua quán, đứng lại vờ chờ bạn kín đáo hít no nê hơi phở rồi mới cuốc bộ đến trường. Lúc tan học về cũng thế. Đôi lần tôi bóng gió muốn ăn phở nhưng mẹ tôi lờ đi và thế là tôi cố tình rặn ra cơn ho, vờ khật khừ để được ăn phở…

×