Mỹ bí mật vận động hành lang các nước EU về tài sản Nga

Theo Bloomberg, các quan chức Mỹ lập luận với các nước thành viên rằng số tài sản này cần được dùng để hỗ trợ đạt được một thỏa thuận hòa bình giữa Kiev và Moscow, và không nên được sử dụng để kéo dài chiến tranh, các nhà ngoại giao cho biết với điều kiện ẩn danh.

Tuần này, EU đã đưa ra đề xuất sử dụng số tài sản bị phong tỏa để bảo đảm cho khoản vay 90 tỷ euro (105 tỷ USD) nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế và quân sự của Ukraine trong 2 năm tới. Hiện có khoảng 210 tỷ euro tài sản Nga bị đóng băng trên lãnh thổ EU.

Cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh nhạy cảm đối với Ukraine, khi Mỹ gây sức ép để Kiev chấp nhận một thỏa thuận hòa bình có thể mang tính bất cân xứng với Nga. Đặc phái viên tổng thống Mỹ Steve Witkoff và con rể Tổng thống Donald Trump, Jared Kushner, dự kiến gặp lại Cố vấn An ninh Quốc gia Ukraine Rustem Umerov tại Florida ngày 5/12 theo giờ Mỹ, theo một quan chức Nhà Trắng. Ukraine có nguy cơ cạn tiền vào đầu năm tới và chính quyền Trump đã cắt phần lớn viện trợ Mỹ, đặt gánh nặng lên châu Âu.

EU cũng phải đối mặt với sự phản đối từ chính trong khối đối với kế hoạch trên, đặc biệt từ Bỉ, nơi nắm giữ phần lớn số tài sản. EU đang tìm kiếm sự chấp thuận cho đề xuất này tại cuộc họp các lãnh đạo khối vào cuối tháng này.

Washington cũng đang để mắt tới số tài sản Nga như một phần trong đề xuất thúc đẩy đàm phán hòa bình với Moscow, và từng gợi ý chúng có thể được dùng để tài trợ cho các khoản đầu tư tái thiết hậu chiến do Mỹ dẫn dắt.

Một kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ đã được điều chỉnh kể từ khi xuất hiện hồi tháng trước, nhưng tài sản Nga vẫn là một trong những điểm nghẽn then chốt, cũng như các điều kiện về tình trạng các vùng lãnh thổ Ukraine và việc cung cấp bảo đảm an ninh mạnh mẽ cho Kiev, theo một số nguồn tin.

Các lãnh đạo châu Âu kiên quyết rằng việc sử dụng số tài sản này là vấn đề nội bộ của châu Âu, bởi phần lớn tài sản bị đóng băng đang nằm ở đây.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nói hôm thứ Năm: “Không có khả năng số tiền mà chúng tôi huy động lại được chuyển cho Mỹ”. Ông nói: “Chính phủ Mỹ biết điều đó, và đây cũng là lập trường đàm phán của chính phủ Đức. Đây là đồng thuận ở cấp độ châu Âu. Tuyệt đối không có bất đồng về vấn đề này. Số tiền này phải chảy về Ukraine, phải giúp Ukraine.”

Ông Merz đến Brussels vào thứ Sáu để hội đàm với Thủ tướng Bỉ Bart De Wever và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen trong nỗ lực tháo gỡ sự phản đối của Bỉ đối với kế hoạch của EU.

Merz, người ủng hộ mạnh mẽ việc sử dụng tài sản Nga để hỗ trợ Ukraine, nói với báo giới rằng ông coi những lo ngại của Thủ tướng Bỉ là “rất nghiêm túc” và sẽ cố gắng giải quyết tại cuộc gặp ngày thứ Sáu.

Bỉ lập luận rằng họ chưa nhận được đủ đảm bảo rằng đất nước Bỉ sẽ không phải một mình gánh rủi ro tài chính trong trường hợp Moscow thắng bất kỳ yêu cầu pháp lý nào nhằm đòi lại tài sản. Bỉ cũng nói rằng việc sử dụng số tài sản bị đóng băng có thể khiến châu Âu và các doanh nghiệp của châu Âu trở thành mục tiêu trả đũa của Nga.

Ngân sách quốc gia của Bỉ đã thu hàng trăm triệu euro tiền thuế từ số tài sản bị phong tỏa, dù họ cho rằng khoản tiền này đang được dùng để hỗ trợ Ukraine.

EU đã đề xuất bảo đảm khoản vay bằng ngân sách khối hoặc thông qua các bảo lãnh song phương từ các nước thành viên. Số tài sản vẫn sẽ tiếp tục bị đóng băng, và Kyiv chỉ phải trả khoản vay nếu Nga đồng ý tài trợ tái thiết Ukraine và bồi thường thiệt hại do chiến tranh gây ra.

Ngoài Bỉ, Hungary phản đối kế hoạch, còn Slovakia nói rằng họ sẽ không ủng hộ các đề xuất cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Việc phê duyệt chỉ cần đa số đủ điều kiện.

Ủy ban châu Âu cũng đưa ra phương án phát hành nợ chung nếu không đạt được thỏa thuận về việc sử dụng tài sản bị phong tỏa. Tuy nhiên, các quốc gia như Đức phản đối điều này, và việc yêu cầu đồng thuận tuyệt đối khiến lựa chọn này khó khả thi.

Moscow đã mô tả kế hoạch của EU sử dụng tài sản Nga là hành vi trộm cắp và cảnh báo sẽ có biện pháp trả đũa pháp lý khắc nghiệt.

×