Tuyến trùng gây hại trên cây cam, chuối cùng nhiều cây trồng, các nhà khoa học, doanh nghiệp hiến kế loạt giải pháp, công nghệ

Thông tin này được các nhà khoa học đưa ra tại Hội thảo Khoa học với chủ đề: "Bệnh hại do Fusarium sp. và tuyến trùng trên một số cây ăn trái, rau màu và biện pháp quản lý", do Viện Bảo vệ thực vật phối hợp với Công ty TNHH Syngenta Việt Nam tổ chức, ngày 7/3.

Tuyến trùng và Fusarium gây hại cho nhiều cây ăn trái

Theo PGS.TS Trịnh Quang Pháp - Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, 25% tổng sản lượng cây trồng bị mất do các bệnh do nấm, vi khuẩn, virus, tuyến trùng… gây ra.

Trong đó, tuyến trùng là sinh vật phổ biến nhất và chiếm 80–90% tổng số động vật đa bào có trong đất. Tuyến trùng gây hại cho cây bằng cách làm tổn thương và ăn rễ tơ, tế bào biểu bì, tế bào vỏ hoặc mô sinh trưởng của rễ. Theo sinh dưỡng tuyến trùng ngoại ký sinh, bán nội ký sinh và nội ký sinh.

Cơ chế tương tác của tuyến trùng và các nấm bệnh trong đất có mối tương quan mật thiết. Trong quá trình gây hại tuyến trùng tạo ra vết thương nghiêm trọng trên bề mặt rễ. Tuyến trùng làm biến đổi chất nền của cây chủ làm rễ không phát triển và phá vở sức đề kháng của cây chủ. từ đó tạo ra cửa ngõ cho nhiều loại nấm cơ hội trong đất khác xâm nhập gây hại nghiệm trọng hơn, trong đó có Fusarium sp. và hậu quả là có thểm làm chết cây.

TS. Hà Minh Thanh - Phó Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật cho hay, bệnh hại do tuyến trùng và nấm Fusarium sp. và là thách thức lớn trên toàn thế giới, gây ra các bệnh vàng lá Panama trên chuối, bệnh héo rũ ở dưa hấu, bệnh lúa von và nhiều dịch bệnh khác. Dù đã có nhiều biện pháp phòng trừ, việc kiểm soát hoàn toàn hai tác nhân này vẫn là bài toán khó.

Đối với các nghiên cứu về nguyên nhân gây ra hiện tượng vàng lá thối rễ cây ăn quả có múi cũng cho thấy là do sự gây hại đồng thời hoặc đơn lẻ của các tác nhân trong đất, bao gồm các loài nấm Fusarium, Phytophthora, Pythium và tuyến trùng.

Trong đó, tác nhân chính là nấm Fusarium solani và có sự tương tác giữa nấm Fusarium solani với tuyến trùng. Tuyến trùng tấn công làm rễ tổn thương sau đó nấm Fusarium tấn công vào. Hoặc cũng có thể do nấm Phytophthora tấn công rễ trước tạo nên vết thối sau đó nấm Fusarium tấn công vào sau. Nấm F. solani còn là tác nhân của bệnh thối rễ của nhiều loại cây ăn trái khác tại.

Còn theo TS. Nguyễn Huy Chung - Viện Bảo vệ thực vật, bệnh héo vàng do nấm Fusarium oxysporum f.sp cubense cũng gây hại nghiêm trọng trên chuối. Trong đó, có nhiều chủng nấm gây bệnh như chủng 1, chủng TR4, trong đó chủng TR4 nguy hiểm nhất, gây hại nặng nề trên chuối tiêu. Bệnh có nguồn gốc từ đất và rất khó phòng trừ.

Hiến kế phòng ngừa tuyến trùng và Fusarium

Để quản lý Fusarium và tuyến trùng, TS. Hà Minh Thanh đưa ra một số biện pháp xử lý đất và cây giống trước khi trồng trong phòng chống bệnh vàng lá thối rễ trên cây cam.

Theo đó, TS. Thanh đưa ra 5 công thức, gồm: Công thức 1 xử lý đất và cây giống trước khi trồng bằng chế phẩm sinh học; Công thức 2 xử lý đất trồng bằng chế phẩm sinh học; Công thức 3 xử lý đất trồng bằng thuốc hóa học; Công thức 4 xử lý cây giống bằng chế phẩm sinh học; Công thức 5 không xử lý đất và cây giống.

TS. Nguyễn Huy Chung cũng đưa ra một số biện pháp phòng bệnh Fusarium sp. và tuyến trùng trên cây chuối. Theo đó, các quy trình kiểm dịch, ngăn ngừa bệnh héo vàng Fusarium sp. bằng cách hạn chế sự di chuyển cây, chồi bị bệnh, và đất có thể mang bào tử nấm Foc từ khu vực bị nhiễm bệnh sang khu vực sạch.

Sử dụng vật liệu trồng vi nhân giống từ phòng thí nghiệm có uy tín. Nếu được quản lý đúng cách, sẽ không có nấm Foc, không lây lan giữa các vùng.

Một biện pháp khác TS Chung đưa ra, đó là, áp dụng biện pháp sinh học bằng việc sử dụng một số chế phẩm có chứa nấm đối kháng, vi khuẩn đối kháng, xạ khuẩn như Trichoderma viride, Pseudomonas fluoresce, Streptomyces …

Ngoài ra, cũng có thể áp dụng phương pháp canh tác bằng bón phân hữu cơ, phân chuồng giúp tăng cường hệ vi sinh vật đất; Luân canh chuối với cây trồng khác làm giảm mật độ nguồn bệnh trong đất, luân canh 3-5 năm, luân canh với lúa nước.

Trồng xen canh với cây trồng khác, cây che phủ đất giúp tăng hệ vi sinh vật đất đối kháng nấm bệnh; Thay đổi giống chuối giữa các nhóm.

Những năm gần đây, trước thách thức từ biến đổi khí hậu và áp lực sâu bệnh hại gia tăng cùng với đòi hỏi của người tiêu dùng về chất lượng nông sản ngày càng cao, Syngenta tiếp tục khẳng định vị thế của công ty dẫn đầu trong ngành nông dược với việc tiên phong giới thiệu các giải pháp công nghệ quản lý sâu bệnh hại hiệu quả đồng thời giúp môi trường an toàn hơn, đáp ứng đòi hỏi về sản xuất nông nghiệp bền vững. 

Cũng tại Hội thảo, đại diện Công ty TNHH Syngenta Việt Nam cho biết, đơn vị cũng đang nghiên cứu giải pháp trừ tuyến trùng, và nấm bệnh gây hại trong đất, trong đó có Fusarium sp. 

Thông qua hơn 5.000 thí nghiệm trên hơn 100 loại cây trồng, Công nghệ TYMIRIUMTM là giải pháp phòng trừ tuyến trùng công nghệ mới cho hiệu quả cao với khả năng bảo vệ mạnh mẽ bộ rễ cây trồng chống lại các tác nhân gây hại tiềm ẩn trong đất đặc biệt là tuyến trùng, ngăn chặn vàng lá thối rễ trên nhiều loại cây trồng. Giúp nông dân quản lý bệnh hại trong đất hiệu quả, gia tăng năng suất cây trồng, và canh tác bền vững.

×