Nếu Quan Vũ đầu hàng và quy thuật Tào Tháo, thế cục Tam Quốc sẽ ra sao?

Nếu Quan Vũ đầu hàng và quy thuật Tào Tháo, thế cục Tam Quốc sẽ ra sao?

Trong lịch sử Tam Quốc, Quan Vũ là biểu tượng của lòng trung nghĩa và chính trực, là vị danh tướng được cả bạn lẫn thù kính trọng. Câu chuyện ông tạm hàng Tào Tháo tại Hứa Xương nhưng vẫn giữ trọn trung tâm với Lưu Bị là một trong những đoạn sử đầy kịch tính nhất thời loạn thế. Nhưng nếu lịch sử rẽ sang một hướng khác – nếu Quan Vũ thật sự đầu hàng và quy thuận Tào Tháo – thì cục diện Tam Quốc sẽ thay đổi ra sao? Đây là một giả định đầy sức nặng, bởi địa vị, tài năng và danh vọng của Quan Vũ không chỉ ảnh hưởng đến vận mệnh của Lưu Bị mà còn có thể làm thay đổi toàn bộ thế cục chính trị – quân sự thời bấy giờ.

Trước hết, cần nhìn nhận vai trò của Quan Vũ trong thế lực Lưu Bị. Ông không chỉ là một võ tướng trụ cột mà còn là biểu tượng tinh thần của nghĩa quân Hán thất. Cùng với Trương Phi, ông là cánh tay phải và trái của Lưu Bị trong mọi giai đoạn dựng nghiệp. Khi còn tay trắng lưu lạc, chính Quan Vũ đã sát cánh cùng Lưu Bị vượt qua vô số hiểm nguy. Sau này, trong giai đoạn thành lập Thục Hán, Quan Vũ được phong Hán Thọ Đình Hầu, rồi trấn giữ Kinh Châu – vị trí chiến lược bậc nhất của cục diện Tam Quốc. Sức ảnh hưởng của ông không chỉ nằm ở tài võ nghệ mà còn ở sự trung thành tuyệt đối và uy tín với quân sĩ, điều khiến cả Tào Tháo lẫn Tôn Quyền đều phải dè chừng. Một nhân vật như vậy, nếu quay giáo về với Tào Tháo, chắc chắn sẽ gây ra chấn động lớn.

Nếu Quan Vũ đầu hàng thật sự, tác động đầu tiên là uy tín và vị thế của Lưu Bị sẽ sụp đổ nghiêm trọng. Thời điểm Hán thất suy vi, Lưu Bị dựng cờ chính nghĩa phục Hán, điều khiến ông thu phục được nhiều hiền tài chính là lòng trung nghĩa. Quan Vũ chính là hiện thân sống động của lý tưởng ấy. Nếu ông phản bội, không chỉ quân sĩ Lưu Bị mất lòng tin mà ngay cả các mưu sĩ như Gia Cát Lượng, Pháp Chính, Bàng Thống… cũng sẽ phải cân nhắc lại lựa chọn của mình. Trong xã hội thời đó, “nghĩa” là nền tảng để tập hợp nhân tâm, nên nếu vị tướng biểu tượng cho trung nghĩa quay lưng, Lưu Bị sẽ khó có thể tiếp tục khẳng định ngọn cờ chính thống của mình. Không loại trừ khả năng nhiều thuộc hạ sẽ dao động, thậm chí rời bỏ hàng ngũ, khiến thế lực Lưu Bị tan rã ngay từ sớm.

Với Tào Tháo, việc Quan Vũ đầu hàng sẽ là một thắng lợi kép cả về quân sự lẫn chính trị. Trước hết, ông có thể thu phục một mãnh tướng hạng nhất thiên hạ – người mà chính Tào Tháo từng gọi là “mãnh hổ trong võ tướng”. Quan Vũ với võ nghệ cao cường, dũng khí và uy tín, có thể trở thành một trụ cột quân sự mới trong đội ngũ của Tào Ngụy. Hơn nữa, việc một biểu tượng trung nghĩa như Quan Vũ quy thuận sẽ là đòn giáng mạnh vào danh nghĩa chính thống mà Lưu Bị luôn dựa vào để tập hợp nhân tâm. Tào Tháo có thể dùng hình ảnh Quan Vũ như một công cụ tuyên truyền chính trị, chứng minh rằng kể cả những người kiên trung nhất cũng phải thừa nhận ông là người đủ tài đức để “phụng thiên tử nhi lệnh chư hầu”.

Cục diện chiến lược cũng sẽ thay đổi đáng kể. Trong thực tế lịch sử, Quan Vũ từng lập công lớn khi chém Nhan Lương, Văn Sú tại Bạch Mã, giúp Tào Tháo đánh tan Viên Thiệu. Nếu ông ở lại, những chiến công tương tự có thể tiếp diễn, gia tăng sức mạnh cho quân Ngụy. Về sau, khi Tào Tháo tấn công phương Nam, có Quan Vũ hỗ trợ, khả năng chinh phục Kinh Châu sẽ cao hơn nhiều, thậm chí chiến cục ở Xích Bích cũng có thể đổi khác. Nếu Quan Vũ đứng trong hàng ngũ Ngụy quân thay vì trấn thủ Kinh Châu cho Thục, Tào Tháo có thể rảnh tay đối phó với Đông Ngô, thay đổi hẳn cán cân tam phân thiên hạ.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một khía cạnh khác: liệu Quan Vũ có thực sự được Tào Tháo trọng dụng và phát huy hết tài năng? Thực tế, dưới trướng Tào Tháo không thiếu võ tướng kiệt xuất như Hứa Chử, Điển Vi, Trương Liêu hay Nhạc Tiến. Đồng thời, tính cách cứng rắn, ngạo nghễ và trung thành tuyệt đối của Quan Vũ có thể trở thành trở ngại trong môi trường chính trị phức tạp của triều đình Ngụy. Tào Tháo là người rất giỏi dùng người, nhưng cũng là người đa nghi và thận trọng. Một nhân vật từng là tâm phúc của đối thủ, lại quá nổi tiếng và có uy tín cao, rất có thể sẽ bị hạn chế quyền lực, thậm chí trở thành mối lo ngại tiềm tàng. Quan Vũ không phải kiểu người dễ chấp nhận bị kiềm chế hay sống dưới quyền những người từng đối địch với mình. Do đó, khả năng hợp tác lâu dài giữa Quan Vũ và Tào Tháo vẫn còn là dấu hỏi lớn.

Quan trọng hơn, câu hỏi cốt lõi là: Quan Vũ có thể đầu hàng thật sự hay không? Câu trả lời, theo hầu hết sử liệu và nhận định của hậu thế, là gần như không thể. Bản chất của Quan Vũ là một người đặt “nghĩa” lên trên hết. Trong “Tam Quốc chí”, Trần Thọ chép rõ: “Vũ, tính trọng nghĩa, chí tại phụng Hán.” Khi tạm hàng Tào Tháo ở Hứa Xương, ông đã ba lần dâng thư cáo biệt, chờ khi biết tin Lưu Bị ở Hà Bắc liền từ biệt ngay dù Tào Tháo hết mực đãi ngộ. Tào Tháo tặng vàng bạc châu báu, ngựa Xích Thố, chức quan hậu hĩnh, Quan Vũ đều nhận, nhưng chỉ để báo đáp ân cứu mạng, sau đó lập tức bỏ đi. Điều này cho thấy lòng trung thành của ông không thể bị lung lay bởi quyền lực hay phú quý. Một người như vậy, khả năng “quy thuận” theo đúng nghĩa là vô cùng thấp.

Hơn nữa, thời đại Tam Quốc là thời kỳ “nghĩa – tín” được đề cao đặc biệt. Người ta có thể tha thứ cho thất bại, nhưng phản bội là không thể chấp nhận. Quan Vũ hiểu rõ điều đó. Một khi phản bội Lưu Bị, ông sẽ đánh mất chính danh nghĩa mà bản thân mình luôn gìn giữ. Uy tín của ông trong thiên hạ sẽ không còn như trước, và dù có được Tào Tháo trọng dụng đến đâu, hình ảnh “Võ Thánh” về sau cũng khó mà tồn tại. Sử sách ghi lại, ngay cả khi đã bị Đông Ngô bắt và biết chắc cái chết cận kề, Quan Vũ vẫn giữ nguyên khí tiết, không khuất phục, điều này càng cho thấy việc ông thực sự đầu hàng là điều gần như bất khả thi.

Vì vậy, dù giả định Quan Vũ đầu hàng Tào Tháo mở ra một chuỗi hệ quả có thể thay đổi lịch sử – từ việc Lưu Bị sụp đổ sớm, Tào Ngụy thống nhất thiên hạ nhanh hơn, cho đến việc hình ảnh “nghĩa” bị đảo ngược – thì kịch bản ấy vẫn khó xảy ra. Bởi trung nghĩa không chỉ là phẩm chất cá nhân của Quan Vũ, mà còn là nền tảng chính trị – đạo đức mà cả thời đại Tam Quốc vận hành dựa vào. Chính lòng trung ấy đã khiến Quan Vũ trở thành một biểu tượng vượt thời gian, được thờ phụng như Võ Thánh qua hàng nghìn năm. Nếu ông từng phản bội, ông có thể là một đại tướng thành công, nhưng sẽ không bao giờ trở thành biểu tượng vĩ đại như lịch sử đã ghi nhận.

Cuối cùng, lịch sử không có chữ “nếu”, và chính vì Quan Vũ không chọn con đường phản bội, mà hình ảnh của ông mới sống mãi trong lòng hậu thế. Giả định về việc ông đầu hàng Tào Tháo chỉ giúp ta hiểu sâu hơn về vai trò quyết định của cá nhân trong vận mệnh lịch sử và thấy rõ hơn giá trị của “nghĩa” – thứ mà một khi mất đi, quyền lực hay chiến thắng quân sự cũng trở nên vô nghĩa. Quan Vũ có thể đã thay đổi cục diện Tam Quốc nếu quay giáo theo Tào Tháo, nhưng khi ấy, Tam Quốc cũng sẽ mất đi một trong những biểu tượng trung nghĩa cao nhất mà lịch sử từng có.

×