Bình luận
0
Từ đội viên Đội thiếu sinh quân đến Giáo sư ngành múa
Trong lịch sử nghệ thuật múa, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh là vị Giáo sư đầu tiên của ngành. Ông đã có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành nghệ thuật múa Việt Nam. Ông là một trong số ít nghệ sĩ múa được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh sinh năm 1933, mất năm 2022. Ông sinh ra ở làng nghề truyền thống Đa Sỹ, xã Kiến Hưng, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay là phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, TP Hà Nội).
Ông từng giữ chức Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa; Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam; Tổng biên tập Tạp chí Nhịp điệu của Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam…
Lúc sinh thời, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh kể rằng, ông tham gia cách mạng từ năm 1946. Năm 13 tuổi, ông vào Đội thiếu sinh quân quyết tử của Thủ đô, từng tham gia chiến đấu trong 60 ngày khói lửa bảo vệ Hà Nội, giam cầm chân Pháp, tạo điều kiện cho cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ.
Chàng thiếu niên của gia đình nghèo trong làng Đa Sỹ ngày ấy không thể ngờ, nhờ quân đội mà mình “bén duyên” với nghệ thuật múa.
Theo đó, khi theo Trung đoàn Thủ đô rút lên chiến khu Việt Bắc, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh đã được xem đồng bào dân tộc múa và được họ dạy nhiều điệu múa của đồng bào mình. Niềm yêu thích múa ngấm dần, trở thành một phần sở thích những lúc rỗi rãi. Đồng chí phụ trách Thiếu sinh quân lúc ấy thấy ông có vóc dáng nhỏ nhắn, lại yêu thích văn nghệ nên chuyển ông về Đội Văn nghệ phục vụ bộ đội và nhân dân chiến khu. Từ cái duyên ấy, tình yêu với những điệu múa, lời ca cứ ngấm sâu, lớn dần rồi thành cái nghiệp khiến GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh gắn bó tâm huyết trọn một đời.
Không bằng lòng với trình độ còn hạn hẹp của bản thân, vào quân đội, ông vừa công tác, vừa tranh thủ học văn hóa. Liên tiếp tốt nghiệp Đại học Sư phạm chuyên ngành Văn học, Đại học Ngoại ngữ chuyên tu tiếng Nga, tiếng Bulgari, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh trở thành một trong số nghệ sĩ múa hiếm hoi được chọn sang Bulgari để đào tạo Tiến sĩ nghệ thuật học.
Trong thời gian này, cụ thể là năm 1962, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh sáng tác kịch múa Anh hùng Bế Văn Đàn – tác phẩm đã đoạt Huy chương Vàng quốc gia và cùng các cộng sự sáng tác kịch múa Ngọn lửa Nghệ Tĩnh - tác phẩm sau này được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2000.
Miệt mài 4 năm ở xứ người, vượt rất nhiều nỗi khó khăn, năm 1973, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ nghệ thuật học. Ông trở thành một trong những Tiến sĩ nghệ thuật học đầu tiên của ngành múa. Trở về nước, ông cứ nhớ mãi lời thầy hướng dẫn: “Phát triển nghệ thuật múa phải bằng hai chân, cả lý luận và thực tiễn, nếu không sẽ giống như người bị cà thọt, khó đi được xa…” nên quyết định vừa tham gia biểu diễn, vừa nghiên cứu và sáng tác.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh có “biệt tài” bắt nhanh được những ý tưởng chợt lóe lên khi thực tiễn, chất liệu sống ăn nhập với những ký ức, kiến thức mà ông được trang bị, giúp ông có thể sáng tạo nhanh, chuẩn. Tài năng của ông liên tiếp được khẳng định qua các tác phẩm như: Giã gạo dưới trăng, Biển và lửa quê tôi, Ngẫu hứng tâm linh… Riêng tác phẩm Giã gạo dưới trăng từng được Huy chương Vàng quốc tế và được Nhà hát Ca múa nhạc Dân gian Bungari biểu diễn.
Trong gần 80 năm hoạt động nghệ thuật, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh đã tạo nên “gia tài” khổng lồ với 174 tác phẩm nghệ thuật, từ kịch múa, thơ múa, múa dân tộc đến múa hiện đại và những tác phẩm đó đưa lại cho ông hàng chục Giải thưởng và Bằng khen của Hội nghệ sĩ Múa Việt Nam, Huy chương Vàng và Huy chương Bạc quốc gia.
Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực sáng tác, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh còn công bố rất nhiều công trình khoa học về nghệ thuật múa. Để làm công tác nghiên cứu, không như nhiều người chỉ chăm chú với sách vở, ông chấp nhận vất vả, yêu thích đi điền dã. Dấu chân ông trải khắp miền đất nước, từng trèo đèo lội suối, ăn ngủ cùng đồng bào từ vùng núi cao Tây Bắc, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ cho tới mảng đất đồng bằng sông Cửu Long, Nam Bộ…
Đi để tìm hiểu, ghi chép, tìm cách bảo tồn những điệu múa cổ của các dân tộc ít người mà giàu truyền thống văn hóa như: Mường, Tày, Thái, Mông, Dao, Khơme, Chăm, Mạ…
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh từng tâm sự rằng, ông đi nhiều vì đam mê, vì yêu thích nên không cảm thấy mệt mỏi mà còn vui, thấy mình “được” rất nhiều. Càng đi, ông càng thấy kho tàng nghệ thuật múa dân gian, dân tộc của đất nước mình phong phú và càng thấy kết quả lao động của mình nhỏ bé. Chưa kể, rất nhiều cái “được” khác, là tình cảm mộc mạc, chân thành, là nhiệt huyết, đam mê của các nghệ nhân múa khắp các vùng miền. Vì lẽ đó, khi được cùng ăn, cùng ở với đồng bào ông lại càng có thêm động lực để sáng tạo và nghiên cứu.
Ông từng làm chủ nhiệm đề tài nghiên cứu Sưu tầm và phục hồi múa cổ Thăng Long trong suốt 15 năm (2005-2019). Kết quả thật không phụ sự dày công sưu tầm, nghiên cứu khi nhóm nghiên cứu của ông đã sưu tầm, phục dựng hơn 50 điệu múa cổ như: múa Rắn lột ở phường Việt Hưng, quận Long Biên; múa Xếp chữ ở làng Chử Xá, xã Văn Đức, huyện Gia Lâm; múa Trống Bồng ở làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì…
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh biên soạn và xuất bản hơn 20 cuốn sách, công trình nghiên cứu về nghệ thuật múa và văn hóa như: Đại cương nghệ thuật múa; Nghệ thuật múa chèo; Nghệ thuật múa tộc người Mạ; 100 điệu múa truyền thống Việt Nam; Nghệ thuật múa tín ngưỡng dân tộc Việt Nam; Nghệ thuật múa cổ truyền vùng Hà Nội mở rộng; Múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội; Văn hóa làng Đa Sỹ; Nghệ thuật múa trong lễ hội ở Thăng Long - Hà Nội… Ông là một trong những Tiến sĩ, nhà nghiên cứu được đánh giá cao bởi những tác phẩm nghiên cứu thực sự là cơ sở để “góp phần hình thành cơ sở lý luận, văn hóa, khoa học và cơ sở thực tiễn chuyên ngành nghệ thuật múa ở Việt Nam”.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh cũng nổi tiếng trong giới với tư cách là một nhà giáo tâm huyết và nhiệt thành. Ông đã tham gia giảng dạy tại 5 trường đại học và viện nghiên cứu; biên soạn 12 giáo trình là tác giả, được ứng dụng giảng dạy ở 7 trường đại học và viện nghiên cứu; hướng dẫn khoa học cho hàng chục Tiến sĩ, Thạc sĩ. Các học trò của ông có thể kể đến: Nghệ sĩ Nhân dân Ấu Dũng, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Anh Phương, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Văn, Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Văn Hiếu, Nghệ sĩ Nhân dân Vũ Việt Cường…
Trọn một đời đam mê sáng tạo, nghiên cứu và giảng dạy nghệ thuật múa… GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh đã được nhận nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhì năm 1998; Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
Ngoài ra, ông còn sở hữu Huy chương Vàng quốc tế; 17 Huy chương Vàng quốc gia; 3 Huy chương Vàng cho biên đạo, đạo diễn xuất sắc; 10 Huy chương Bạc quốc gia do Bộ VHTTDL trao tặng và danh hiệu Công dân Thủ đô Ưu tú năm 2020. Trước đó, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2001 và phong hàm Giáo sư năm 2014 - trở thành vị Giáo sư đầu tiên của nghệ thuật múa Việt Nam.
Những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh vẫn canh cánh nỗi trăn trở, đến thời điểm này, ông vẫn chưa tìm được người nào thực sự tâm huyết với nghệ thuật múa để tiếp nối sự nghiệp của ông trên con đường mà ông đã dành trọn một đời theo đuổi.
"Việc Bộ VHTTDL tôn vinh Bảo Ninh và Nguyễn Huy Thiệp là một điều rất mới, niềm vui chưa từng có trong lịch sử", nhà thơ Trần Đăng Khoa chia sẻ.
Một nam sinh 21 tuổi bị nhóm giả danh công an dọa liên quan ma túy, ép gọi về xin 550 triệu đồng "chuộc mạng", được lực lượng chức năng giải cứu kịp thời.
Chia sẻ
Trên tuyến đường qua Đèo Ngang thuộc địa phận tỉnh Quảng Trị xuất hiện nhiều vết nứt lớn, kéo dài hàng chục mét. Dù người dân phản ánh tình trạng này nhiều ngày qua, đơn vị quản lý tuyến đường cho biết “đã nắm nhưng chưa xử lý”.
Chia sẻ
Dòng tiền hôm nay (4/12) dịch chuyển mạnh vào nhóm ngân hàng và dịch vụ tài chính, giúp VN-Index duy trì đà tăng phiên thứ 3 liên tiếp dù chịu áp lực từ các cổ phiếu lớn. Thanh khoản cải thiện và khối ngoại tiếp tục mua ròng đã củng cố tâm lý thị trường trong phiên giao dịch.
Chia sẻ
Công an TP Hà Nội đã tạm giữ Lê Bá Linh, 28 tuổi, sau khi người này bị cáo buộc đánh anh N.Đ.D. ngay giữa ngã tư Phạm Hùng – Dương Đình Nghệ sau va chạm giao thông rồi rời khỏi hiện trường.
Chia sẻ
Món canh dân dã nhưng cực kỳ ngon miệng và siêu hot trên mạng xã hội.
Chia sẻ
Tổng thư ký NATO Mark Rutte ghi nhận các đồng minh đã cam kết tăng cường hỗ trợ Ukraine thông qua một chương trình cho phép châu Âu mua vũ khí Mỹ để chuyển giao cho Kiev sau cuộc họp tại trụ sở liên minh ở Brussels ngày 3/12.
Chia sẻ
Sau 10 năm, giá nhà tại các đô thị lớn như TP.HCM tăng gần gấp đôi tốc độ tăng thu nhập, khiến khả năng sở hữu chỗ ở của người lao động ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Chia sẻ
Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Bắc Ninh vừa phối hợp với Ngân hàng Tiên Phong, chi nhánh Quế Võ ngăn kịp thời một người dân chuyển 450 triệu đồng cho đối tượng lừa đảo mạo danh Công an.
Chia sẻ
Chuẩn bị tâm thế, tiềm lực và chiến lược từ sớm, từ xa, nên khi bước vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, T&T Group nhanh chóng nổi lên như một “ông lớn” với loạt dự án tầm quốc gia, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, góp sức cùng Chính phủ thực hiện thành công cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Chia sẻ
Dù sắc xanh bao phủ nhóm bất động sản, thị trường vẫn chao đảo khi bộ ba “đầu tàu” Vingroup đồng loạt bị bán mạnh, kéo chỉ số ngành giảm điểm. Trong khi đó, VN-Index lại giữ được đà tăng nhẹ nhờ lực đỡ từ nhóm ngân hàng và nguyên vật liệu.
Chia sẻ
Nằm trên trục Hoàng Quốc Việt – tuyến đường cửa ngõ quan trọng kết nối Bãi Cháy với trung tâm du lịch Hạ Long và các vùng kinh tế lân cận – Imperia Holiday Hạ Long đang nhanh chóng trở thành điểm nóng của thị trường căn hộ. Vị trí chiến lược, kết nối đa hướng và hệ tiện ích hoàn chỉnh quanh khu vực đang tạo nên sức hút đặc biệt cho dự án trong giai đoạn nhu cầu an cư – đầu tư tại Hạ Long tăng mạnh.
Chia sẻ
Sau khi sáp nhập địa giới hành chính, TP.HCM đang dồn lực triển khai mạng lưới đường sắt đô thị nghìn kilomet. Thành phố vừa kiến nghị Bộ Tài chính bố trí 221.098 tỷ đồng (tương đương 8,39 tỷ USD) vốn Trung ương cho giai đoạn 2026-2030, đồng thời quyết tâm khởi công tuyến Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) vào tháng 1/2026.
Chia sẻ
Bỉ tin rằng Nga sẽ không thua trong cuộc chiến Ukraine và cho rằng những tuyên bố về thất bại của Moscow chỉ là “một câu chuyện cổ tích, một ảo tưởng hoàn toàn”. Vì vậy, tài sản bị đóng băng sẽ phải được trả lại cho Nga sau chiến tranh - Thủ tướng Bỉ Bart De Wever tuyên bố.
Chia sẻ
TAND tỉnh Cà Mau đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án liên quan đến ông Huỳnh Thế Giới (58 tuổi) - cựu Giám đốc Công ty CP Đầu tư - Phát triển nhà Cà Mau (gọi tắt là Công ty phát triển nhà Cà Mau), cùng 2 đồng phạm với cáo buộc gây thất thoát ngân sách.
Chia sẻ
Lãi suất huy động vốn đã chứng kiến đợt tăng mạnh liên tiếp chỉ trong vòng một tháng. Đến đầu tháng 12, các kỳ hạn dài hạn phổ biến ở nhiều ngân hàng lên đến 6,2%/năm, một vài ngân hàng còn có mức cao hơn, tạo cơ hội sinh lời vượt trội cho nhà đầu tư cá nhân.
Chia sẻ
Những sự cố liên tiếp khiến công chúng lo ngại về khả năng truyền thông của nước chủ nhà SEA Games 33.
Chia sẻ
Bãi rác Núi Voi ở phường Bỉm Sơn (Thanh Hóa) nhiều năm qua đã quá tải, mùi hôi thối và nước thải đen kịt chảy ra môi trường khiến người dân vô cùng bức xúc.
Chia sẻ
Rau mì chính là một loại rau ăn lá có nguồn gốc cây nhập ngoại, xuất xứ Nam Mỹ, không phải cây bản địa Việt Nam. Có một thông tin bất ngờ, thông tin quan trọng về rau mì chính mà các mẹ cần biết. Rau mì chính ngọt như mì chính, ăn ngon, chưa phải là rau phổ biến ở Việt Nam. Loại rau ngọn non bấn, bẻ giòn rụm này xào, nấu canh, hay ăn lẩu đều giòn sần sật, có vị ngọt thanh, ăn ham miệng...
Chia sẻ
Lực lượng chức năng đã tiếp cận được khu vực các xe ô tô bị mắc kẹt trên đèo Gia Bắc (Lâm Đồng) do sạt lở, hỗ trợ cơm nước và nỗ lực giải phóng lượng đất đá để sớm thông đèo.
Chia sẻ
Dù thời tiết không còn mưa, đất đá vẫn liên tục tràn xuống gây sạt lở nặng trên tuyến đường DH6, làm ách tắc lối đi của hơn 800 hộ dân ở xã miền núi Nam Trà My và buộc chính quyền địa phương triển khai phương án khắc phục khẩn cấp.
Chia sẻ
Đúng như dự đoán của giới chuyên gia, doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, do giá xăng dầu thành phẩm biến động trái chiều nên giá xăng dầu trong nước cũng biến động mạnh.
Chia sẻ
Người dân vùng trũng Khánh Hòa chưa kịp ổn định cuộc sống thì nay lại căng mình tiếp tục chạy lũ vì mưa lớn trở lại.
Chia sẻ
Sau nhiều lần bị nhắc nhở vì chậm tiến độ, dự án nút giao An Phú (TP.HCM) với tổng vốn 3.400 tỷ đồng đang tăng tốc mạnh mẽ, với nhiều hạng mục cầu vượt và hầm chui dần thành hình rõ rệt.
Chia sẻ
"Quán Kỳ Nam" là dự án hiếm hoi tại Đông Nam Á được quay hoàn toàn bằng phim nhựa 35mm – một lựa chọn tưởng chừng đã biến mất. Trong cuộc trò chuyện với PV Dân Việt đạo diễn Leon Quang Lê hé lộ lý do dám “đi ngược thời đại” và hành trình tự xây lại cả quy trình làm phim từ con số 0.
Chia sẻ
Tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Ý Antonio Tajani về việc ngừng tham gia chương trình cung cấp vũ khí cho Ukraine cho thấy Rome đang xem xét lại chính sách viện trợ quân sự cho Kiev, hãng tin Bloomberg cho hay.
Chia sẻ
Hai dự án nâng cấp hạ tầng khu Nam vừa được UBND TP.HCM chấp thuận đưa vào nghiên cứu, mở ra cơ hội tái cấu trúc giao thông và không gian đô thị ven sông.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 4/12, vàng SJC và nhẫn tiếp tục giảm sâu theo hướng điều chỉnh của thế giới. Nhà vàng tiếp tục bán số lượng lớn và cảnh xếp hàng của người dân lại tái diễn.
Chia sẻ
Từ ngày 6/12, cầu Tân Thuận 1 (quận 7 cũ) sẽ điều chỉnh tổ chức giao thông, cấm các loại xe tải có khối lượng chuyên chở trên 1,5 tấn, xe khách trên 16 chỗ và giảm chiều cao giới hạn còn 2,5m.
Chia sẻ
Hơn 180.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư hiện là nguyên nhân gây tử vong sớm thứ 2 tại Việt Nam, chỉ sau bệnh tim mạch.
Chia sẻ
Nằm ở toạ độ giao thoa của nhiều dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia, Boutique Gate - bất động sản thấp tầng thương mại thuộc Vinhomes Global Gate sở hữu tiềm năng tăng giá vượt trội, được giới đầu tư ví như “cỗ máy sinh dòng tiền” hiếm có khó tìm ở khu vực phía Bắc.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Khiết Đan 
