Trước khi sáp nhập, tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang, Nghệ sĩ Nhân dân sinh ra ở Bắc Ninh là Giám đốc Nhà hát Chèo Bắc Giang

Sáp nhập tỉnh Bắc Giang và tỉnh Bắc Ninh (đã được quy hoạch đến năm 2030 trở thành thành phố trực thuộc trung ương) thành 1 tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Bắc Ninh. Sáp nhập tỉnh Bắc Giang và tỉnh Bắc Ninh, trung tâm hành chính - chính trị đặt tại thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang hiện nay (giảm 1 tỉnh) có diện tích tự nhiên 4.718,6 km2 và quy mô dân số 3.509.100 người.

Sinh năm 1969 tại thôn Công Hà, xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, Nghệ sĩ Nhân dân Tạ Quang Lẫm là con thứ hai trong một gia đình làm nông. Con đường nghệ thuật của ông bắt đầu từ năm 1987, khi ông trúng tuyển vào Đoàn Nghệ thuật Tuồng Hà Bắc ngay sau khi học xong phổ thông. Tuy nhiên, hành trình nghệ thuật sớm gặp biến cố khi Đoàn Tuồng giải thể vào năm 1991, buộc ông phải rời xa sân khấu, trở về quê kinh doanh điện dân dụng.

Thế nhưng, đam mê nghệ thuật truyền thống vẫn âm ỉ cháy trong ông. Mỗi lần lên thị xã Bắc Ninh lấy hàng, ông lại ghé qua thăm Đoàn Dân ca Quan họ, nơi gia đình nghệ sĩ Lẫm – Phức (bố mẹ NSND Tự Long) đang sinh sống. Duyên nghề không dứt, ông bắt đầu học hát quan họ từ các nghệ nhân nổi tiếng. Một buổi chiều năm 1994, trong cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Hữu Luận – Trưởng Đoàn Chèo Hà Bắc, Tạ Quang Lẫm quyết định trở lại sân khấu, lần này là sân khấu chèo.

Tháng 5 năm 1994, ông chính thức trở thành diễn viên của Đoàn Chèo Hà Bắc. Vai diễn đầu tiên là Hoàng Trừu trong vở “Hoàng Trừu kén vợ”, tham gia Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc. Vai diễn mang lại cho ông sự khởi đầu đầy khích lệ, tiếp thêm động lực để ông gắn bó với chèo. Vai “chàng Gió” trong vở “Sự tích suối Mỡ” sau đó giúp ông đoạt Huy chương Bạc, đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự nghiệp.

Từ niềm đam mê sân khấu, cộng với giọng hát trời phú, Tạ Quang Lẫm nhanh chóng chiếm được tình cảm khán giả qua hàng loạt vai diễn. Năm 2000, ông vào vai Thân Cảnh Phúc trong vở “Phò mã Thân Cảnh Phúc”, giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Nghệ thuật Chèo toàn quốc. Tên tuổi ông bắt đầu được ghi nhớ trong lòng những người yêu chèo.

Suốt hơn 30 năm làm nghề, Tạ Quang Lẫm đã hóa thân vào hơn 30 vai diễn, phần lớn là vai chính. Ông sở hữu 5 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc trong các kỳ hội diễn sân khấu toàn quốc. Không chỉ là diễn viên, ông còn là đạo diễn của 6 vở chèo, trong đó có vở “Người con gái Kinh Bắc” giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu Chèo toàn quốc năm 2019 tại Bắc Giang.

Không ngừng thử thách bản thân, ông lần đầu vào vai phản diện với nhân vật Tổng đốc Lê Hoan trong vở “Đề Thám”. Để nhập vai, ông dành nhiều đêm luyện tập chỉ để hoàn thiện tiếng cười của một kẻ nham hiểm, tự cao và đểu giả. Nỗ lực ấy không uổng phí khi ông đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan Chèo chuyên nghiệp toàn quốc tổ chức tại Quảng Ninh.

Năm 2005, ông quyết định thi vào Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, theo học chuyên ngành đạo diễn. Tốt nghiệp loại giỏi năm 2009, ông trở lại Đoàn với cái nhìn mới về sân khấu, đầu tư nhiều hơn vào chiều sâu nghệ thuật. Trong vở “Danh chiếm bảng vàng”, ông vào vai quan Phủ doãn và tiếp tục giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu Chèo toàn quốc cùng năm. Không ngừng học hỏi, năm 2010, ông theo học cao học chuyên ngành Nghệ thuật Sân khấu và được giao nhiệm vụ Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Bắc Giang.

Từ năm 2012, khi về công tác tại đơn vị sau khi tốt nghiệp thạc sĩ, ông tập trung cao độ cho công tác đào tạo diễn viên trẻ, nâng cao kỹ năng diễn xuất, nhằm góp phần đưa chất lượng nghệ thuật ngày càng đi lên. Năm 2012, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Đến năm 2019, ông chính thức giữ cương vị Giám đốc Nhà hát Chèo Bắc Giang.

Dưới sự điều hành của ông, Nhà hát Chèo Bắc Giang có nhiều đổi mới, không chỉ trong công tác nghệ thuật mà còn trong hoạt động biểu diễn, truyền dạy, bảo tồn nghệ thuật truyền thống.

Với tâm huyết lớn dành cho thế hệ kế cận, ông luôn tích cực viết kịch bản, dàn dựng, trực tiếp hướng dẫn diễn xuất cho các CLB nghệ thuật ở cơ sở. Theo ông, muốn khán giả yêu chèo, trước hết phải có lớp diễn viên yêu nghề và có nghề.

Tạ Quang Lẫm cũng là người đứng sau thành công của nhiều vở diễn, chương trình nghệ thuật phục vụ các sự kiện chính trị, văn hóa tại Bắc Ninh, Bắc Giang. Ông nhận được nhiều bằng khen từ các cấp ngành, ghi nhận những đóng góp lặng thầm nhưng bền bỉ với nghệ thuật truyền thống.

Với những cống hiến không ngừng nghỉ, ông đã được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào ngày 6/3/2024. Đó là sự ghi nhận xứng đáng cho 35 năm cống hiến nghệ thuật của người nghệ sĩ mang trong mình trái tim đầy đam mê và trách nhiệm với sân khấu truyền thống.

×