Nhà nước được thu hồi dự án khi đạt thỏa thuận trên 75% diện tích đất

Gỡ ba “nút thắt” lớn trong lĩnh vực đất đai

Mới đây, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 254 với kỳ vọng mở ra dư địa để khơi thông hàng loạt dự án hạ tầng đang “đứng bánh” nhiều năm, đặc biệt ở các lĩnh vực có yêu cầu cao về giải phóng mặt bằng và thủ tục đầu tư. Trọng tâm của Nghị quyết tập trung xử lý ba vấn đề vốn được coi là “điểm nghẽn kinh niên”: thu hồi đất, bồi thường - tái định cư và sự chồng chéo của thủ tục hành chính.

Trong thực tế triển khai các dự án hạ tầng, thu hồi đất luôn là khâu nhạy cảm và khó khăn nhất. Nhiều công trình đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, thậm chí bố trí vốn, nhưng vẫn không thể triển khai do vướng mắc ở một số hộ dân chưa đồng thuận. Chỉ một diện tích nhỏ chưa giải phóng xong cũng có thể khiến cả dự án kéo dài, phát sinh chi phí và làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.

Nghị quyết 254 đưa ra một cơ chế mới mang tính “mở khóa” cho thực tiễn. Theo đó, khi dự án đã đạt được sự đồng thuận của trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất, Nhà nước có thể xem xét thu hồi phần diện tích còn lại để bảo đảm tiến độ chung.

Không kém phần quan trọng là sự điều chỉnh trong chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Thực tế cho thấy, phần lớn khiếu nại, khiếu kiện về đất đai xuất phát từ việc xác định giá bồi thường chưa sát với thị trường, gây tâm lý so sánh và bức xúc trong người dân.

Nghị quyết 254 cho phép áp dụng bảng giá đất cùng hệ số điều chỉnh để tính bồi thường, thay vì phải chờ xác định giá đất cụ thể cho từng thửa như trước. Trong trường hợp mức bồi thường thấp hơn mặt bằng thỏa thuận trung bình, người bị thu hồi đất được bù phần chênh lệch.

Bên cạnh hai vấn đề cốt lõi nêu trên, Nghị quyết 254 còn hướng tới tháo gỡ những “điểm nghẽn vô hình” từ thủ tục hành chính. Các khâu như đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tách thửa, hợp thửa hay xử lý tài sản gắn liền với đất thuê vốn mất nhiều thời gian nay được rút gọn, kèm theo quy định rõ ràng về thời hạn giải quyết.

×