Nhà ở xã hội thứ cấp: Nhà cho người nghèo nhưng giá cho người giàu

Giá nhà ở xã hội tăng như... giá thương mại

Báo cáo mới của Bộ Xây dựng cho thấy, mặt bằng giá căn hộ tại Hà Nội trong quý 3/2025 tiếp tục leo thang, nhất là nhóm trung cấp và cao cấp. Ở thị trường sơ cấp, mức chào bán trung bình đã vọt lên khoảng 95 triệu đồng/m2; riêng hơn 43% lượng sản phẩm mới tung ra thị trường có giá vượt 120 triệu đồng/m2.

Đáng chú ý, đà tăng không chỉ giới hạn ở nhà thương mại. Ngay cả phân khúc nhà ở xã hội trên thị trường thứ cấp - nơi lẽ ra dành cho người thu nhập thấp và trung bình cũng chứng kiến mức đội giá mạnh.

Theo khảo sát của Dân Việt, nhiều khu nhà ở xã hội tại Hà Nội đã sử dụng từ 5 - 10 năm, đang “leo” lên mức giá gần 90 triệu đồng/m2.

Đơn cử như tại Đại Kim Building (phường Định Công), căn hộ nhà ở xã hội hơn 7 năm tuổi nay được rao bán với giá hơn 5 tỷ đồng/căn, tương đương giao động khoảng 68 - 80 triệu đồng/m2. Thậm chí có những căn nhà ở xã hội tại đây rao bán gần 90 triệu đồng/m2.

Trong khi đó, thời điểm bàn giao cách đây khoảng 8 năm, mức giá chỉ khoảng 15 triệu đồng/m2.

Hay tại dự án IEC Thanh Trì, những căn hộ rộng khoảng 60 - 70 m2 hiện xuất hiện trên thị trường với mức giá phổ biến từ 50 đến 57 triệu đồng/m2, tức rơi vào khoảng 3 - 3,8. tỷ đồng/căn.

Ở khu Rice City Linh Đàm (phường Hoàng Liệt), giá sang tay còn cao hơn, nhiều căn được chào ở mức 70 - 80 triệu đồng/m2, tương ứng khoảng 5 - 5,5 tỷ đồng.

Điểm mặt "gốc rễ" cơn sốt giá nhà ở xã hội

Có nhiều lý do được các chuyên gia và nhà môi giới đưa ra để giải thích hiện tượng này. Trước hết là cung - cầu mất cân đối: Nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế, trong khi nhu cầu thực đặc biệt ở các thành phố lớn vẫn rất cao.

Hiện, nhu cầu về nhà ở xã hội vẫn ở mức rất cao, trong khi lượng dự án mở bán lại nhỏ giọt. Thực tế cho thấy mỗi khi có dự án mới xuất hiện, người dân phải chen nhau xếp hàng từ tờ mờ sáng, thậm chí thức trắng đêm chỉ để nuôi hy vọng tìm được một chỗ an cư.

Một phần nguyên nhân khác đến từ chi phí đầu vào cho bất động sản: Vật liệu xây dựng như xi măng, thép, chi phí nhân công, đất đai đều tăng mạnh. Điều này khiến việc xây dựng nhà ở xã hội trở nên đắt đỏ hơn.

Không thể bỏ qua vai trò của giới môi giới và đầu cơ: Khi các căn nhà ở xã hội được phép sang nhượng sau một thời gian, nhiều người mua đã xem đây như một công cụ đầu tư, chứ không phải là nơi “an cư lạc nghiệp”.

Đặc biệt, theo GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng, chính sách hiện tại chưa đủ mạnh trong việc kiểm soát việc chuyển nhượng nhà ở xã hội: Sau khi hết thời hạn cấm chuyển nhượng, nhà đầu tiên có thể bán lại cho người không thuộc đối tượng ưu tiên, khiến giá bị đẩy cao.

Hiện tượng này cũng đặt ra rủi ro cho thị trường bất động sản: khi nhiều căn nhà ở xã hội được xem như hàng đầu tư, có nguy cơ tạo ra bong bóng trong phân khúc được cho là “ổn định”, đặc biệt nếu người đầu cơ giữ hàng chờ giá tiếp tục tăng.

Đồng quan điểm, bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng VARS IRE, Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cũng nhận định rằng: Một số cá nhân vẫn cố tình thao túng để làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm nguồn cung để thu lợi. Những hành vi này khiến giá trị thực của bất động sản bị méo mó, còn người mua có nhu cầu ở thực ngày càng khó tiếp cận nhà ở giá hợp lý.

VARS IRE cảnh báo rằng nếu không có một gói giải pháp toàn diện nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở phù hợp khả năng chi trả và đồng thời kiểm soát tốt mặt bằng giá để tránh việc giá nhà vượt xa thu nhập, thì “giấc mơ sở hữu chỗ ở” sẽ vẫn ngoài tầm với của phần lớn người trẻ.

×