Bình luận
0
Thế kỷ 15, thời Lê sơ ở làng Mộ Trạch, huyện Đường An, phủ Thượng Hồng (nay thuộc TP Hải Phòng) có gia đình cụ Vũ Bá Khiêm, thuộc đời thứ 5, dòng họ Vũ, nhà nghèo, quanh năm sống đạm bạc, nhưng giàu lòng nhân ái, sống hòa thuận với dân làng. Năm 1437 (có tài liệu nói năm 1443), ông bà sinh được người con trai đặt tên là Vũ Hữu.
Nhà nghèo khó, Vũ Hữu không được đi học nhưng sớm có năng khiếu đặc biệt về toán.
Truyện kể rằng, dân làng Mộ Trạch muốn sửa sang ngôi đình bị dột nát. Các bô lão trong làng lúng túng không biết tính toán làm sao để có thể hoàn thành ngôi đình. Vũ Hữu chỉ cần nhìn qua, lấy que vạch lên đất tính toán, một lát đã xong.
Toán thợ làm theo cách cậu vẽ, quả nhiên đúng. Ngôi đình được hoàn thành trước sự chứng kiến của cả dân làng. Mọi người ngạc nhiên, cho rằng Vũ Hữu là thần đồng. Từ đó cả làng góp tiền nuôi Vũ Hữu ăn học.
Theo gia phả họ Vũ, làng Mộ Trạch thì Vũ Hữu đỗ Hoàng Giáp khi mới 20 tuổi. Tuy là nhà nho, nhưng ông lại đặc biệt say mê môn toán. Ông hệ thống hóa những thành tựu về hình học, số học đương thời, viết thành quyển “Lập thành toán pháp”, chỉ dẫn cách chia cụ thể và chính xác về cách chia ruộng đất, xây dựng nhà cửa, thành lũy… Các phép đo ruộng đất được tính theo đơn vị mẫu, sào, thước (24 m2) và tấc (1/10 thước). Đây có thể là quyển sách toán học cổ nhất nước ta. Ông còn được coi là nhà toán học đầu tiên của Việt Nam. Nhân dân ta gọi ông là trạng Toán. Bia khoa Quý Mùi hiện ở Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) có ghi tên ông.
Nói về tài toán học của ông, sách “Công dư tiệp ký” của Vũ Phương ghi lại câu chuyện như sau: Xưa, vua Lê Thánh Tông muốn thử tài Vũ Hữu nên đã giao cho ông sửa chữa 3 cửa Đoan Môn, Đại Hưng và Đông Hoa của thành Thăng Long.
Phụng mệnh, Vũ Hữu dùng thước đo chiều cao, chiều dài, chiều rộng của các cửa thành và tính ra số gạch, đá, vật liệu phải dùng. Suốt thời gian sửa chữa cổng thành, Vũ Hữu đảm nhận giám sát, chỉ đạo toán thợ làm việc. Cổng thành được xây xong nhanh chóng nhưng mấy viên đại thần lại la lên: “Quan Lang Trung, ngài tính toán thế nào mà vẫn còn thừa 1 viên gạch”. Nghe các đại thần có ý kiến, Vũ Hữu mới nói: "Xin các ngài hãy thư thả. Viên gạch đó tôi đã tính trước dùng để thay thế viên gạch bị vỡ ở tường thành phía tây cửa Đông Hoa". Nói dứt lời, ông cho thợ đục viên gạch vỡ và thay bằng viên gạch thừa. Lúc này, mọi người đều tâm phục, khẩu phục.
Kết quả là khi xây xong, đá không thừa một tấc, gạch không thiếu một viên, quy mô các cửa thành được sửa chữa không sai một ly, một tấc. Vua Lê Thánh Tông rất hài lòng đã ban chiếu khen thưởng Vũ Hữu.
Vũ Hữu lập kỷ lục khi đã kinh qua các chức vụ như: Khâm hình viện Lang trung, Thượng thư Bộ hộ, Thượng thư Bộ lễ trong triều đình nhà hậu Lê. Cả đời làm quan của mình, Vũ Hữu cẩn thận, cần mẫn, thanh liêm, trung thực, luôn được vua tin dùng, sau được phong Thái bảo.
Vũ Hữu làm quan trải qua 7 đời vua, đến năm 70 tuổi mới nghỉ hưu.
Để ghi nhớ công lao của ông, nhiều nơi đã lập đền thờ, trong đó có nhà thờ “Hiền Đức Đường” ở làng Mộ Trạch, nơi ông ra đời.
Sinh hổ tử
Trạng toán Vũ Hữu có người con trai tên là Vũ Quỳnh. Năm 1478, Vũ Quỳnh thi đỗ tiến sĩ dưới triều vua Lê Thánh Tông. Ông từng giữ các chức vụ Thượng thư các bộ: Công, Binh, Lễ, Lại kiêm Tư nghiệp Quốc Tử Giám và Tổng tài Sử Quán. Vũ Quỳnh là một trong bốn nhà viết sử lớn nhất cùng với Ngô Sĩ Liên, Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên.
Công trình sử học mà ông cống hiến trong vai trò Tổng tài Sử quán là bộ “Đại Việt thông giám thông khảo” được biên soạn năm 1511 dưới triều vua Lê Tương Dực. Nội dung chép từ thời Hồng Bàng đến năm đầu Lê Thái Tổ gồm 26 quyển.
Vũ Quỳnh cũng từng tham gia biên soạn bộ sử lớn và nổi tiếng nhất là "Đại Việt sử ký toàn thư”, đóng góp rất nhiều cho nền sử học nước nhà. Cảm phục tài năng và đức độ của Vũ Quỳnh, người đương thời đã gọi ông là “Trạng Chằm” là tên nôm của làng Mộ Trạch.
Sáng 25/12, Đại hội Công đoàn TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 bước vào phiên làm việc trọng thể, công bố quyết định chỉ định nhân sự lãnh đạo chủ chốt của tổ chức Công đoàn thành phố sau khi sáp nhập.
Chia sẻ
CSGT hóa trang, mặc thường phục chỉ được dừng xe xử lý vi phạm trong những trường hợp nhất định. Luật sư tư vấn, người dân cần nắm rõ quy định tại Thông tư 73/2024/TT-BCA về các trường hợp CSGT hóa trang được phép dừng phương tiện để xử lý, nhằm tránh tình trạng dừng xe tùy tiện.
Chia sẻ
Quảng Ninh sẽ tổ chức Countdown 2026 với sự tham gia của nhiều tên tuổi như NSND Quang Thọ, Minh Tuyết, Thu Minh, Phan Mạnh Quỳnh, Binz, Đỗ Hoàng Hiệp…
Chia sẻ
Theo các tài liệu của chính phủ Mỹ, năm 2026, Ukraine sẽ nhận được lượng hỗ trợ quân sự tích lũy thấp nhất từ Mỹ kể từ đầu năm 2022 và sẽ không thể trông cậy vào các dòng viện trợ trị giá hàng tỷ đô la.
Chia sẻ
VinFast sẽ mang tới Vietnam Mobility Show (VnMS) 2025 đầy đủ dải sản phẩm ô tô và xe máy điện, mở ra không gian trải nghiệm toàn diện dành cho khách hàng đang có nhu cầu chuyển đổi xanh.
Chia sẻ
Bộ GDĐT vừa đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Bộ GDĐT để ý kiến về dự thảo Thông tư quy định về hướng nghiệp và phân luồng trong giáo dục.
Chia sẻ
Từ dữ liệu hệ thống Camera AI, Công an phường Tân Hưng phối hợp cùng cảnh sát hình sự đã truy vết, bắt gọn kẻ đột nhập phòng trọ trộm laptop và rút tiền ngân hàng.
Chia sẻ
Bệnh nhân bất ngờ phát hiện khối phồng vùng bẹn phải. Khối phồng to lên rõ rệt khi đi lại, lao động nhiều và xẹp xuống khi nằm nghỉ.
Chia sẻ
Sáng nay 25/12, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long – Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm chủ trì Hội nghị Tổng kết Chương trình phối hợp số 01 giữa Chính phủ với Hội Nông dân Việt Nam và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam về “Tuyên truyền vận động sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm chất lượng, an toàn vì sức khỏe cộng đồng, phát triển bền vững giai đoạn 2021-2025”.
Chia sẻ
Đề xuất xây dựng Sân bay quốc tế Ninh Bình đang thu hút sự quan tâm lớn, kỳ vọng trở thành hạ tầng giao thông chiến lược, mở rộng không gian phát triển, thúc đẩy du lịch và kinh tế vùng trong giai đoạn tới.
Chia sẻ
TP.HCM đang khẩn trương hoàn tất kế hoạch tổ chức sự kiện đếm ngược đón năm mới Countdown 2026 tại phố đi bộ Nguyễn Huệ, với chuỗi hoạt động kéo dài nhiều ngày, cao điểm là đêm 31/12.
Chia sẻ
Sân bay Tân Sơn Nhất và 11 quận cũ nội thành TP.HCM nằm trong tầm ngắm của đề án thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ). Theo lộ trình, xe máy cũ và ô tô không đạt chuẩn khí thải sẽ phải đóng phí hoặc bị cấm lưu thông để giảm ô nhiễm.
Chia sẻ
Lê Giang bất ngờ gặp sự cố nguy hiểm khiến bạn bè, đồng nghiệp và khán giả lo lắng. Nữ nghệ sĩ đã lên tiếng về tình trạng hiện tại.
Chia sẻ
TP.HCM chính thức triển khai cơ chế cho vay mới từ ngân sách thành phố, tập trung hỗ trợ người nghèo, người lao động yếu thế và nhiều nhóm chính sách khác với lãi suất ưu đãi, góp phần giảm nghèo bền vững.
Chia sẻ
UBND tỉnh Bắc Ninh vừa phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu B Khu công nghiệp Thuận Thành III với quy mô gần 330 ha, định hướng phát triển khu sản xuất tập trung, ưu tiên công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường và tăng tỷ lệ hạ tầng, cây xanh.
Chia sẻ
UBND tỉnh Gia Lai vừa chấp thuận chủ trương đầu tư nhà ở xã hội tại phường Quy Nhơn Bắc. Dự án gồm 2 khối nhà chung cư cao 18 tầng, quy mô dân số gần 2.600 người
Chia sẻ
Trên khu đất 590 m2, biệt thự 3 tầng được thiết kế theo hướng “ở cùng thiên nhiên” với hai khối nhà xen kẽ vườn và hồ cá. Không gian mở, nhiều cây xanh và mặt nước giúp ngôi nhà luôn mát mẻ, yên tĩnh và bền vững theo thời gian.
Chia sẻ
Khu vực sân khấu Sen Hồng tại Công viên 23/9 được chuyển thành điểm giữ xe máy tạm thời cho khách đi Metro số 1 thay vì khu A như kế hoạch trước đây.
Chia sẻ
Panko Vina, công ty dệt may của Tập đoàn Panko Hàn Quốc, cho biết sẽ chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh từ ngày 1/2/2026 và hứa trả lương đến hết ngày 31/1.
Chia sẻ
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà về việc nghỉ Tết Dương lịch năm 2026.
Chia sẻ
Chốt thời hạn AFC đưa ra án phạt với ĐT Malaysia ; Florian Wirtz muốn rời Liverpool để tới Real Madrid; AS Roma và M.U chưa thống nhất về thương vụ Joshua Zirkzee.
Chia sẻ
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang yêu cầu Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam tiếp tục quyết liệt trong giám sát, thanh tra, kiểm tra công tác phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí với quan điểm không bao che, không dung túng và xử lý nghiêm các vi phạm.
Chia sẻ
Sáng sớm nay 25/12, đúng dịp Noen 2025, trên đỉnh Fansipan, phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã đón đợt băng dày nhất từ đầu mùa đông.
Chia sẻ
Chính quyền xã Mỹ Đức vừa xử phạt hành chính nhiều lò mổ không phép do vi phạm vệ sinh thú y, đồng thời yêu cầu các chủ hộ cam kết khắc phục. Thế nhưng, chữ ký còn chưa ráo mực, người dân đã phát hiện các lò mổ có dấu hiệu xả chất thải liên quan đến sản phẩm động vật chưa qua xử lý ra môi trường.
Chia sẻ
Theo dự thảo Nghị định quy định về chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp cho nhà giáo nếu được áp dụng từ 1/1/2026, bảng lương mới 2026 của giáo viên mầm non sẽ có thay đổi đáng kể
Chia sẻ
Phòng Cảnh sát hình sự công an tỉnh Nghệ An vừa triệt phá ổ nhóm mua bán vũ khí quân dụng lớn, bắt 42 đối tượng, thu giữ hàng chục khẩu súng và hàng vạn viên đạn.
Chia sẻ
UBND TP.HCM vừa ban hành Quyết định mới về phân cấp thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng, đồng thời quy định rõ quy mô, thời hạn tồn tại của công trình có giấy phép xây dựng có thời hạn. Quyết định có hiệu lực từ 1/1/2026, tác động trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp.
Chia sẻ
Việc mở rộng khu vực thương mại tự do sang các nước Mỹ Latinh đe dọa đến nông dân châu Âu.
Chia sẻ
Năm 2026 sắp đến, 3 con giáp này sẽ thể hiện sự quyết đoán và can đảm, mở ra nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp, số dư tài khoản tăng nhanh.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân tài năng, từng đỗ loại xuất sắc khoa Toán Đại học Sư phạm Hà Nội, trúng tuyển phi công, nhưng không được nhận vì yếu tố lý lịch.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Phạm Quý Mùi (Theo Báo Hải Dương)
