Nhờ phổ cập internet và thiết bị thông minh, người dân ở vùng sâu vùng xa ngày càng thạo kinh doanh online

Ở nhiều bản làng xa xôi, sóng 4G/5G và chiếc điện thoại thông minh đang trở thành “cây cầu số” nối người dân với thị trường. Rau sạch, mật ong rừng, thổ cẩm, dược liệu… được chụp ảnh, đăng bán, nhận đơn ngay trên ứng dụng. Phổ cập internet và thiết bị thông minh vì thế không chỉ là câu chuyện hạ tầng, mà là chìa khóa mở đường giao thương, tạo sinh kế mới cho vùng sâu, vùng xa.

Lợi ích thấy rõ: hộ sản xuất tiếp cận khách hàng trực tiếp, giảm trung gian, cải thiện biên lợi nhuận; hợp tác xã mở gian hàng trên sàn thương mại điện tử; thanh niên bản làm dịch vụ chụp ảnh, đóng gói, giao hàng “chặng cuối”. Người mua ở đô thị có thêm nguồn đặc sản, truy xuất rõ ràng.

Để điện thoại thực sự thành “máy bán hàng”, cần đồng bộ: trạm phát sóng và điện ổn định; gói cước và thiết bị giá phải chăng; kỹ năng số cơ bản (chụp ảnh, viết mô tả, chăm sóc khách, bảo mật); thanh toán không tiền mặt và logistics nông thôn tin cậy. Cũng phải tính tới rủi ro lừa đảo, phí vận chuyển cao, đứt gãy mùa mưa lũ.

Toạ đàm trực tuyến "Phổ cập internet và thiết bị thông minh để kết nối giao thương, buôn bán tại vùng sâu, vùng xa" do Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt tổ chức. Ảnh: Khổng Chí

Bài toán cho chính quyền và doanh nghiệp là “ba cùng”: cùng đầu tư hạ tầng, cùng hạ giá thiết bị – dữ liệu, cùng đào tạo kỹ năng sát nhu cầu địa phương. Khi làm được, khoảng cách số sẽ dần khép lại.

Tại toạ đàm "Phổ cập internet và thiết bị thông minh để kết nối giao thương, buôn bán tại vùng sâu, vùng xa" do Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt tổ chức, chuyên gia công nghệ Dương Ngô Anh cho rằng với nhiều người nông dân khái niệm thương mại điện tử giờ đây đã không còn xa lạ.

Người dân vùng sâu, vùng xa tích cực "lên sàn" thương mại điện tử

Theo ông Dương Ngô Anh, người dân ở vùng sâu vùng xa hiện nay ngày càng tích cực tham gia bán hàng online, tận dụng tiềm năng của thương mại điện tử để phát triển kinh tế. Xu hướng này được thúc đẩy bởi sự gia tăng sử dụng internet và điện thoại thông minh ở khu vực nông thôn, cùng với nhu cầu ngày càng cao về chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

"Tôi từng chứng kiến rất nhiều người dân ở vùng sâu vùng xa giỏi làm kinh doanh online", chuyên gia Dương Ngô Anh chia sẻ.

Chuyên gia công nghệ Dương Ngô Anh nói về xu hướng này được thúc đẩy bởi sự gia tăng sử dụng internet và điện thoại thông minh ở khu vực nông thôn, đặc biệt vùng sâu vùng xa.

Ông lấy ví dụ: Có thể kể đến chị Phìn Thị Chiển ở huyện Mường Tè, chỉ cần một thiết bị điện thoại, một cú livestream cùng các TikToker là có thể tiếp cận ngay với hàng nghìn người tiêu dùng ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng…

Trong vòng 30 phút lên sóng, chị đã chốt gần 200kg thịt sấy, ba chỉ gác bếp và các sản phẩm OCOP khác, thu về doanh thu gần 100 triệu đồng. Tổng thể toàn phiên thu hút 783.000 lượt xem, gần 300 triệu đồng doanh thu và hàng trăm đơn hàng đổ về vùng cao chỉ sau vài giờ lên sóng.

Với nhiều người nông dân khái niệm thương mại điện tử giờ đây đã không còn xa lạ, tuy nhiên việc mua sắm, nhất là đưa các sản phẩm của hộ gia đình bán trên sàn thương mại điện tử vẫn chưa trở thành thói quen của nhiều người.

Hiện nay, Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) còn cử nhân viên xuống từng địa bàn để hỗ trợ trực tiếp người dân bán hàng trên sàn TMĐT Postmart. Đó là một trong những việc hết sức cần thiết để hỗ trợ người dân.

Về vấn đề vận chuyển hàng hoá ở vùng sâu vùng xa, ông Ngô Anh cho rằng khu vực này thường có khả năng tiếp cận internet và thiết bị thông minh thấp hơn so với khu vực đô thị. Việc sở hữu và sử dụng điện thoại thông minh, máy tính, hoặc kết nối internet ổn định là điều kiện tiên quyết để tham gia vào thương mại điện tử.

"Hệ thống logistics và vận chuyển ở vùng sâu vùng xa còn kém phát triển, với chi phí cao và thời gian giao hàng kéo dài. Điều này làm tăng giá thành sản phẩm và làm giảm sự hấp dẫn của thương mại điện tử đối với người tiêu dùng ở khu vực này.

Ngoài ra, nhiều người dân ở vùng sâu vùng xa vẫn quen với việc sử dụng tiền mặt, và việc tiếp cận các phương thức thanh toán điện tử như ví điện tử, chuyển khoản ngân hàng, hoặc thẻ tín dụng còn hạn chế. Điều này làm gián đoạn quá trình mua bán trực tuyến và giao dịch thương mại điện tử", ông Ngô Anh chia sẻ.

Vì thế, vấn đề là cần có các chính sách và chương trình hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan để thúc đẩy việc phổ cập công nghệ, đào tạo người dân, cải thiện cơ sở hạ tầng và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại số phát triển ở vùng sâu vùng xa.

Nhiều cơ hội nhưng cũng còn những khó khăn với người dân vùng sâu vùng xa khi buôn bán trên sàn thương mại điện tử

Các nền tảng công nghệ hiện nay đang mang lại nhiều cơ hội cho người dân vùng sâu vùng xa tiếp cận bán hàng online và livestream thương mại. Từ góc nhìn của mình, chuyên gia Ngô Anh cho rằng nhiều tỉnh như Lạng Sơn, Sơn La, Bắc Kạn… có nhiều tiềm năng trong phát triển các sản phẩm truyền thống, đặc sản đặc trưng địa phương.

Các tỉnh này cũng đã chủ động triển khai các hoạt động chuyển đổi số trong lĩnh vực thương mại nông thôn, sự tham gia tích cực của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình và người dân.

Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, và các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki giúp người bán tiếp cận hàng triệu người dùng, mở rộng thị trường tiềm năng.

"Tuy nhiên đường truyền internet ở vùng sâu vùng xa phải thừa nhận còn chậm, không ổn định, ảnh hưởng đến việc phát trực tiếp và giao dịch. Rồi việc Phải cạnh tranh với các nhà bán hàng trên toàn quốc, đặc biệt là các sản phẩm có thương hiệu", vị chuyên gia công nghệ nêu ra vấn đề khó khăn.

Công tác hỗ trợ người dân khi gặp sự cố cần phải nâng cao.

Một vấn đề đáng chú ý trong thời đại số. khi người dân vùng sâu vùng xa bắt đầu bán hàng online, làm sao để họ không trở thành đối tượng bị lừa đảo hoặc gặp rủi ro số. Theo ông Ngô Anh, để giúp người dân vùng sâu vùng xa tránh bị lừa đảo khi bán hàng online, cần có các biện pháp giáo dục, đào tạo và hỗ trợ cụ thể. Điều quan trọng là nâng cao nhận thức về các hình thức lừa đảo trực tuyến, hướng dẫn sử dụng các nền tảng an toàn và cung cấp các kênh hỗ trợ khi gặp sự cố.

Đặc biệt là công tác hỗ trợ người dân khi gặp sự cố cần phải nâng cao. Thành lập các tổ hỗ trợ tại địa phương, có thể là các tình nguyện viên, cán bộ xã, hoặc các chuyên gia công nghệ thông tin, để giúp đỡ người dân khi gặp các vấn đề về giao dịch, lừa đảo.

"Xu hướng chuyển đổi số nông nghiệp, nông thôn đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ tại nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Xây dựng “làng thông minh”, hướng đến mục tiêu nông thôn thông minh được xác định là một trong những nội dung quan trọng của chuyển đổi số nông nghiệp, nông thôn tại Việt Nam", chuyên gia công nghệ Ngô Anh kì vọng.

×