Quảng Ninh: Nuôi tôm theo chuỗi giá trị, nông dân có tiếng nói khi đàm phán đầu vào - đầu ra

Phát triển các mô hình hợp tác, liên kết nuôi tôm

Ngày 9/9, tại TP.Cẩm Phả, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở NNPTNT tỉnh Quảng Ninh tổ chức hội nghị sơ kết mô hình liên kết, hợp tác trong ngành tôm với chủ đề "Xây dựng mô hình nuôi tôm công nghiệp liên kết, hợp tác theo chuỗi giá trị".

Hội nghị có sự tham gia của đại diện Cục Thủy sản, các đơn vị có liên quan thuộc Bộ NNPTNT; Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh, Chi cục Thủy sản các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Nam Định; các đơn vị doanh nghiệp tham gia chuỗi liên kết, cùng sự tham gia của các tổ hợp tác, HTX và bà con nông dân.

Ông Nhữ Văn Cẩn, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, hội nghị nhằm sơ kết, đánh giá những nội dung đã triển khai thực hiện, chỉ ra những khó khăn, vướng mắc đồng thời bàn giải pháp trong quá trình thực hiện mô hình hợp tác, liên kết.

Đây cũng là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, các doanh nghiệp, các HTX, tổ hợp tác trong ngành tôm cùng nhau trao đổi, chia sẻ thông tin, xây dựng mối liên kết bền vững, tháo gỡ những khó khăn trong nuôi tôm hiện nay. Đồng thời, diễn đàn cũng nhằm trao đổi, thảo luận các giải pháp phù hợp để phát triển liên kết, hợp tác ngành tôm hiệu quả hơn.

Theo ông Ngô Tất Thắng, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Quảng Ninh, trong 8 tháng năm 2023, mặc dù diện tích nuôi tôm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh không tăng nhưng sản lượng đã tăng 12,9% so với cùng kỳ và đạt 81,7 % kế hoạch. Đây là mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

Tuy nhiên, hiện nay nghề nuôi tôm trên địa bàn vẫn gặp một số khó khăn như việc sản xuất tôm giống tại chỗ hạn chế; các cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm giống trong tỉnh chủ yếu là thực hiện ương dưỡng, sản lượng cũng mới đáp ứng được 70% nhu cầu của các cơ sở nuôi tôm.

Các tổ chức đăng ký mô hình hoạt động HTX đa số do cá nhân thuê lại để nuôi tôm và nuôi theo hình thức quảng canh cải tiến là chính. Hoạt động của HTX rời rạc, hoạt động theo từng hộ cá nhân.

Bên cạnh đó, giá thành sản xuất tôm vẫn còn cao hơn so với các nước trong khu vực; phần lớn hạ tầng vùng nuôi chưa đảm bảo; công nghệ vùng nuôi chưa phù hợp, năng suất thấp, hiệu quả sản xuất chưa cao...

Thời gian tới, Quảng Ninh sẽ rà soát và tổ chức lại mô hình sản xuất đơn lẻ theo hộ cá thể thành các mô hình sản xuất liên kết hợp tác, tổ chức cộng đồng hoặc hợp tác xã... nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong sản xuất, cung ứng dịch vụ và tiêu thụ sản phẩm tôm nuôi.

Tại hội nghị, các cơ quan, đơn vị cùng chia sẻ kinh nghiệm, bài học rút ra từ ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, liên kết hợp tác trong mô hình nuôi tôm.

Chia sẻ kinh nghiệm về liên kết chuỗi tôm tại Đồng bằng sông Cửu Long, ông Đinh Xuân Lập - Phó Giám đốc Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS) cho hay, thông qua mô hình liên kết chuỗi, sinh kế của người nuôi quy mô nhỏ được đảm bảo và bền vững hơn, ổn định về thị trường và giá bán, kiểm soát được chất lượng sản phẩm, giảm thiểu dịch bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu...

Thông qua mô hình liên kết chuỗi giá trị, doanh nghiệp chế biến thủy sản có nguồn nguyên liệu ổn định, có truy xuất và được kiểm soát chất lượng, giảm thiểu các rủi ro trong kinh doanh. Việc quản lý nhà nước và triển khai các chương trình nâng cao năng lực cho người nuôi của các cơ quan nhà nước cũng thuận tiện hơn thông qua các "đầu mối".

Đại diện Cục Thủy sản kiến nghị, người nuôi tôm cần phát triển các mô hình hợp tác, liên kết dựa trên tổ chức các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, phân tán thành các tổ hợp tác, HTX, Chi hội nghề nghiệp. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, hình thành các doanh nghiệp xã hội trong nuôi, chế biến và tiêu thụ sản phẩm tôm theo vùng sản xuất để nâng cao hiệu quả sản xuất và giá trị sản phẩm. 

Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo tập huấn, chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường gắn với xây dựng thương hiệu... 

Tại hội nghị, ông Hoàng Văn Thu, Phó tổ trưởng Tổ hợp tác nuôi tôm công nghiệp xã Cộng Hòa (TP.Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) cũng cho biết, trước đây người dân trên địa bàn xã chủ yếu nuôi tôm theo hình thức quảng canh, có một phần diện tích là nuôi tôm quảng canh cải tiến. Khoảng 2 năm trở lại đây, các hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi từ nuôi tôm quảng canh sang nuôi công nghiệp, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế, trong đó có một số hộ nuôi tôm đạt hiệu quả cao.

Đến năm 2023, được sự kết nối của Hội Nông dân xã Cộng Hòa với Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh tư vấn, các hộ nuôi tôm quy mô vừa tại xã Cộng Hoà đã thành lập tổ liên kết nuôi tôm thương phẩm với 10 thành viên, tổng diện tích gần 20ha.

Từ khi tham gia vào tổ hợp tác, các hộ có tiếng nói chung khi tham gia phản ánh, kiến nghị những vướng mắc với chính quyền, hay cử đại diện đi đàm phán ký kết hợp tác với các công ty giống, thức ăn, chế phẩm, đầu ra cho con tôm. 

Từ đó vừa đảm bảo chất lượng tôm nuôi lại vừa giảm được giá đầu vào, đầu ra được đảm bảo, các hội viên được cập nhập kiến thức thường xuyên với các chuyên gia nuôi tôm hàng đầu cả nước.

Trong quá trình triển khai đã có sự đồng hành của Công ty TNHH Việt Úc Quảng Ninh, Công ty Thức ăn Grobest, công ty thuốc hóa chất, các nhà khoa học, Trung tâm Khuyến nông và các cấp chính quyền.

Kết luận hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản Nhữ Văn Cẩn đề nghị Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cần đánh giá, làm rõ được sự khác biệt, lợi ích của mô hình nuôi tôm theo chuỗi liên kết.

Các Chi cục Thủy sản, Trung tâm khuyến nông các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia có các cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ để tiếp tục nhân rộng mô hình. 

Đồng thời, đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục tham gia, hỗ trợ cho các mô hình, để người nuôi tôm thực sự trở thành trung tâm của chuỗi liên kết. 

Trước đó, ngày 8/9, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các đại biểu đã tham quan mô hình nuôi tôm quy mô nhỏ, liên kết theo chuỗi giá trị tại xã Cộng Hòa, TP.Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.

×