Quốc hội "chốt" cơ chế đặc thù cho nhà ở xã hội, bãi bỏ "rừng thủ tục"

Nghị quyết về cơ chế đặc biệt của Quốc hội về nhà ở xã hội cởi mở mạnh mẽ, xoá bỏ nhiều thủ tục hành chính. Trong đó đặc biệt là cho phép thực hiện các dự án chỉ định thầu, không thông qua đấu thầu; thủ tục hậu kiểm, rút gọn cấp phép, phê duyệt dự án, thẩm định phòng cháy chữa cháy, an toàn… nhằm phục vụ mục tiêu cấp bách về nhà ở xã hội.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 6 năm 2025, trừ các nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết thì có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2025.

Nghị quyết quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội trên phạm vi toàn quốc như Quỹ Nhà ở quốc gia. Bên cạnh đó, Nghị quyết cơ chế đặc thù quy định giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân không sử dụng vốn đầu tư công.

Nghị quyết xây dựng cơ chế đặc biệt về việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; Thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; Xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội.

Đặc biệt, Nghị quyết cũng quy định điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội...

Liên quan đến điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, theo nghị quyết, đối với tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được sắp xếp lại thì căn cứ vào phạm vi đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án trước thời điểm sắp xếp lại để xác định điều kiện về nhà ở đối với đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở.

Bên cạnh đó, trường hợp đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở có địa điểm làm việc cách xa nơi ở của mình thì điều kiện về nhà ở để được mua, thuê mua nhà ở xã hội là chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc.

Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, UBND tỉnh quy định chi tiết về trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ 1/6, trừ trường hợp quy định giao Chính phủ quy định chi tiết thì có hiệu lực từ 1/7.

Chiều nay 28/5, thừa uỷ quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã báo cáo tiếp thu, giải trình các vấn đề của đại biểu Quốc hội quan tâm xung quanh dự thảo Nghị quyết được đưa ra lấy ý kiến. Theo đó, nhằm thể chế hóa kịp thời Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Kết luận số 137-KL/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Đồng thời, Nghị quyết chỉnh lý theo hướng giao quyền chủ động cho địa phương xem xét, đánh giá theo thời gian di chuyển, điều kiện hạ tầng giao thông, vùng miền... để xác định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi về chỗ ở thuận tiện, gần nơi làm việc.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Nghị quyết cũng mở rộng đối tượng gồm: doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được thuê nhà ở xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình ở tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động yên tâm công tác.

Đáng chú ý, Nghị quyết cơ chế đặc thù của Quốc hội thống nhất cắt giảm hàng loạt các thủ tục hành chính được xem như "rừng thủ tục" liên quan đến nhà ở xã hội như thủ tục hành chính liên quan phê duyệt dự án, đấu thầu, chỉ định thầu, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm....

Cụ thể, Nghị quyết cho phép không thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư mà thực hiện giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu. Việc này cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành.

Không yêu cầu thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, theo đó, cắt giảm được 65 ngày so với quy định hiện hành (bằng 100%).

Bỏ thủ tục thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, theo đó cắt giảm được từ 15 - 35 ngày so với quy định hiện hành tùy theo quy mô dự án (100%).

Không yêu cầu phải thực hiện quy trình đấu thầu rộng rãi đối với các gói thầu lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng mà được áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn, theo đó cắt giảm được từ 45 - 105 ngày so với quy định hiện hành tùy theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước hay quốc tế (75-90%).

Cuối cùng, Nghị quyết cho phép việc miễn giấy phép xây dựng đối với trường hợp áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình, theo đó cắt giảm được 20 - 30 ngày so với quy định hiện hành tùy theo loại và cấp công trình (100%).

×