Trồng mắc ca ở Việt Nam theo hướng an toàn giúp tăng giá bán từ 10–20% so với kiểu thông thường

Sáng ngày 11/8, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp “Sản xuất mắc ca đạt tiêu chuẩn VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”. Diễn đàn đã thu hút sự tham gia của hàng trăm nông hộ trồng mắc ca, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà quản lý tham gia.

Ông Nguyễn Huy Thuấn - Phó Trưởng phòng Khuyến nông Trồng trọt và Lâm nghiệp, Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết, tính đến hết năm 2024, tổng diện tích trồng cây mắc ca cả nước là hơn 46.200 ha. Trong đó, tại khu vực Tây Nguyên có hơn 27.300ha, một số địa phương có diện tích trồng cây mắc ca lớn như Lâm Đồng gần 16.000 ha, Đắk Lắk có hơn 7.000 ha.

Trong những năm qua, cây mắc ca đang dần trở thành một trong những cây trồng có tiềm năng phát triển tại các vùng trung du và miền núi, đặc biệt là khu vực Tây Nguyên và Tây Bắc – nơi có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp. Với giá trị thương mại cao và xu hướng tiêu dùng gia tăng trên thị trường quốc tế, mắc ca được định hướng trở thành cây trồng chiến lược trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với phát triển vùng nguyên liệu tập trung, chế biến sâu và xuất khẩu.

Hiện nay, trên cả nước đã có nhiều mô hình đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong canh tác như sử dụng giống ghép, trồng hàng đôi, tưới tiết kiệm, bón phân cân đối, quản lý dịch hại tổng hợp… góp phần nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Năng suất bình quân đạt 1–1,5 tấn hạt khô/ha, một số vùng đạt trên 3 tấn/ha trong điều kiện thâm canh tốt.

Việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ trong sản xuất mắc ca đã được triển khai bước đầu tại một số địa phương với diện tích còn khiêm tốn. Một số hợp tác xã và doanh nghiệp đã được hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất theo quy trình an toàn, có truy xuất nguồn gốc, giúp tăng giá bán từ 10–20% so với sản xuất thông thường.

Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Mắc ca Việt Nam, năm 2024 cả nước xuất khẩu khoảng 500–600 tấn nhân mắc ca, chủ yếu sang thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng nhập khẩu khoảng 3.500–4.000 tấn hạt mắc ca thô từ Nam Phi, Úc, Kenya… phục vụ chế biến và tiêu dùng nội địa. Điều này cho thấy thị trường trong nước còn dư địa lớn nhưng sản phẩm nội địa vẫn chưa đủ sức cạnh tranh về sản lượng, chất lượng và giá thành.

Ông Nguyễn Hà Lộc - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cho hay, thời gian qua, hoạt động phát triển sản xuất mắc ca trên địa bàn tỉnh tương đối thuận lợi nhờ được quy hoạch, định hướng cụ thể ngay từ khi bắt đầu phát triển mạnh. Đến nay, tổng diện tích sản xuất mắc ca toàn tỉnh Lâm Đồng đạt gần 16.000 ha. Trong đó, 80% trồng trên đất nông nghiệp với hình thức chủ yếu là xen canh trong các vườn cây công nghiệp; diện tích trồng trên đất lâm nghiệp khoảng 3.000ha tập trung.

Cũng tại tỉnh Lâm Đồng, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã triển khai Dự án “Xây dựng mô hình thâm canh cây Mắc ca theo tiêu chuẩn VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm tại một số tỉnh Tây Nguyên” với khoảng 70ha của 140 hộ dân tham gia. Dự án này kỳ vọng hình thành vùng nguyên liệu mắc ca đạt chuẩn VietGAP gắn với bao tiêu và truy xuất nguồn gốc, góp phần xây dựng chuỗi giá trị bền vững, thân thiện môi trường.

Trả lời Dân Việt tại diễn đàn, ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết, “Trong nhiều năm phát triển mắc ca, chúng ta đã có nhiều thành công như hiệu quả kinh tế, môi trường sinh thái, tạo công ăn việc làm cho người đồng bào dân tộc thiểu số... Tuy nhiên, khi muốn mở rộng diện tích, phát triển bền vững, chúng ta cũng phải định vị lại chuỗi giá trị sản xuất ngành mắc ca.

Trong đó, phải đánh giá tất cả các tác nhân trong chuỗi giá trị, đối với bà con thì phải nhìn lại việc sản xuất, quy hoạch vùng trồng, lựa chọn giống, quy trình canh tác đã chính xác hay chưa. Đối với doanh nghiệp thì phải xem lại đã đầu tư xứng đáng cho chuỗi giá trị này chưa, đã liên kết chặt chẽ với vùng sản xuất, đã xây dựng được vùng trồng của chính mình hay chưa....”

×