Tự hào 95 năm Hội Nông dân Việt Nam: Phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, vững tin bước vào kỷ nguyên mới

Quá trình hình thành và phát triển của Hội Nông dân Việt Nam luôn gắn liền với giai cấp nông dân trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước. Trải qua 95 năm xây dựng và trưởng thành dưới sự lãnh đạo của Đảng, tổ chức Hội Nông dân và giai cấp nông dân Việt Nam ngày càng lớn mạnh và có những đóng góp to lớn trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, phát triển và đổi mới đất nước. Hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam và phong trào nông dân đã góp phần quan trọng trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới, đóng góp vào sự ổn định, phát triển chung của đất nước.

Sự ra đời của Nông hội đỏ, tiền thân của Hội Nông dân Việt Nam gắn liền với đường lối, cương lĩnh của Đảng

Cuối thập kỷ 20 của thế kỷ XX, ở một số địa phương đã hình thành tổ chức “Nông hội đỏ” chỉ đạo cuộc nổi dậy của nông dân đấu tranh chống thực dân, địa chủ phong kiến và tư sản, đòi quyền dân sinh, dân chủ. Tháng 11/1929, Ban Chấp hành Tổng Nông hội Nghệ An ra đời, do đồng chí Phan Thái Ất làm Bí thư. Dưới sự lãnh đạo của xứ ủy Trung Kỳ, ngày 10/12/1929 truyền đơn được rải ở thành phố Vinh - Bến Thủy và một số vùng của Nghệ An, kêu gọi các tầng lớp nhân dân tham gia các tổ chức quần chúng của Đảng Cộng sản, trong đó kêu gọi dân cày gia nhập Nông hội, theo Đảng Cộng sản đấu tranh đòi bỏ thuế người, thuế vườn, thuế chợ, bỏ lệ bắt phù... Tiếp theo nhiều tổ chức Nông hội đỏ được thành lập ở Thái Bình, Hà Nội, Hà Đông, Hải Phòng, Hải Dương và các tỉnh Trung Kỳ, Nam Kỳ.

Đầu năm 1930, Hội nghị hợp nhất thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức tại bán đảo Cửu Long thuộc Hồng Kông (Trung Quốc), trong Sách lược vắn tắt của Đảng do đồng chí Nguyễn Ái Quốc dự thảo, được Hội nghị hợp nhất thông qua ngày 03/02/1930 đã nêu ra những vấn đề cơ bản đối với giai cấp nông dân: “Đảng phải thu phục cho được đại đa số dân cày nghèo làm cách mạng thổ địa đánh đổ bọn đại địa chủ và phong kiến”, đồng thời Đảng nhấn mạnh “Nông dân là lực lượng to lớn của cách mạng”, phải “thâu phục quảng đại quần chúng lao động” để “dẫn đạo nông dân ra tranh đấu, đòi bỏ thuế, sưu, chống địa tô nô lệ, chống nợ cao lãi, chống công ích, chống các thứ độc quyền, đòi lúa, đòi khoai, liên lạc các vấn đề này với vấn đề điền địa”.

Đến tháng 10 năm 1930, Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp tại Hương Cảng, Hồng Kông (Trung Quốc) đã thông qua bản Luận cương chính trị, trong đó nêu rõ “Dân cày là hạng người chiếm đại đa số ở Đông Dương (hơn 90%), họ là một động lực mạnh cho cách mạng tư sản dân quyền”, “Vấn đề thổ địa là cái cốt của cách mạng tư sản dân quyền, vô sản giai cấp có đứng đầu và cùng với quần chúng dân cày để tranh đấu và binh vực quyền lợi hằng ngày cho dân cày và để thực hành thổ địa cách mạng cho triệt để thì mới giành quyền lãnh đạo dân cày được”. Cùng với đó, Nghị quyết Hội nghị về “Tình hình hiện tại ở Đông Dương và nhiệm vụ cần kíp của Đảng” được ban hành, trong đó xác định “phải chỉnh đốn Nông hội lại cho có hệ thống theo điều lệ mới và dự bị việc tổ chức Đông Dương Tổng Nông hội” và đã ra Nghị quyết thành lập Tổng Nông hội Đông Dương (tên gọi đầu tiên của Hội Nông dân Việt Nam ngày nay), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử giai cấp nông dân Việt Nam, sự trưởng thành và lớn mạnh của phong trào nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Sự nghiệp cách mạng của Đảng qua các thời kỳ có Hội Nông dân và giai cấp nông dân đồng hành

Từ ngay sau khi được thành lập với tiền thân là Nông hội đỏ và đến nay là Hội Nông dân Việt Nam, trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau của dân tộc, tổ chức Hội Nông dân cùng với giai cấp nông dân Việt Nam luôn gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng với các dấu mốc: (1) Tổ chức Hội và cuộc vận động đấu tranh giải phóng dân tộc (1930-1945), (2) Tổ chức Hội và giai cấp nông dân trong sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh chống Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1945-1975), (3) Tổ chức Hội và giai cấp nông dân trong xây dựng chế độ làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa (1976-1985), (4) Hội Nông dân Việt Nam và giai cấp nông dân trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1986-2023), (5) Hội Nông dân Việt Nam và giai cấp nông dân trong giai đoạn cách mạng mới (2023 đến nay).

Có thể nói, sứ mệnh của giai cấp nông dân luôn gắn liền với vận mệnh của đất nước và sự ra đời của tổ chức Hội là một tất yếu khách quan. Sự phát triển của Hội luôn gắn liền với từng giai đoạn lịch sử phát triển của đất nước, đã trải qua 8 kỳ Đại hội từ năm 1988 đến nay. Suốt 95 năm qua, dưới ngọn cờ của Đảng quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, các thế hệ cán bộ, hội viên, nông dân đã hun đúc nên truyền thống cách mạng quý báu đó là “Yêu nước, đoàn kết, kiên cường, sáng tạo” và trở thành niềm tự hào của tổ chức Hội và giai cấp nông dân.

Trong những năm tháng đấu tranh giành độc lập, giai cấp nông dân chính là “đội quân chủ lực” của cách mạng, là bức tường thành vững chắc bảo vệ, che chở cho Đảng. Hàng triệu nông dân yêu nước đã không quản ngại hy sinh, gian khổ, hăng hái tham gia các phong trào cách mạng, góp xương máu làm nên thắng lợi lịch sử của Cách mạng Tháng Tám, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nông dân Việt Nam vừa là người lính kiên cường ngoài mặt trận, vừa là người lao động cần cù nơi hậu phương. Với tinh thần “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, nông dân đã tích cực hưởng ứng, tham gia “Phong trào thi đua ái quốc, sản xuất lập công đề cao chiến sĩ”, “Xây dựng cánh đồng 5 tấn” trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp lần thứ 2; các phong trào “Chắc tay súng, vững tay cày”, “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt” ở miền Bắc; “Giành dân, giành đất”, “Bám đất, giữ làng, tăng gia sản xuất, phục vụ kháng chiến” ở miền Nam trong thời kỳ chống Mỹ xâm lược. Những đóng góp và sự hy sinh to lớn của nông dân đã góp phần cùng cả nước làm nên những chiến thắng lẫy lừng mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và đại thắng mùa xuân năm 1975.

Sau ngày đất nước thống nhất, giai cấp nông dân lại cùng cả nước tham gia hàn gắn vết thương chiến tranh, khai hoang, mở đất, hăng say lao động, xây dựng cuộc sống mới. Bước vào thời kỳ đổi mới, với đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng về phát triển nông nghiệp (Chỉ thị 100-CT/TW ngày 13/01/1981 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Nghị quyết 10-NQ/TW ngày 05/4/1988 của Bộ Chính trị), nông dân nước ta lại tiếp tục đi đầu trong sự nghiệp đổi mới đất nước, khẳng định vai trò, sứ mệnh với dấu mốc lịch sử đưa nước ta từ một quốc gia thiếu lương thực vươn lên đáp ứng được nhu cầu trong nước, có dự trữ và xuất khẩu với chuyến hàng đầu tiên 10.000 tấn gạo sang Ấn Độ vào ngày 23/8/1989. Những năm sau này, thực hiện các Nghị quyết của Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 05/8/2008, Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 16/6/2022), nông dân tiếp tục phát huy vai trò làm chủ của mình, đưa nông nghiệp phát triển toàn diện, dần theo hướng hiện đại và trở thành trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia, đưa Việt Nam trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản; đồng thời đóng góp lớn vào sự thành công của công cuộc xây dựng nông thôn mới.

Và trong những kết quả đó của giai cấp nông dân, luôn có sự đồng hành của tổ chức Hội Nông dân với vai trò nòng cốt cho các phong trào nông dân. Trong kháng chiến, Hội Nông dân đã hoàn thành sứ mệnh vận động, tập hợp, đoàn kết nông dân tham gia các phong trào cách mạng. Trong xây dựng và đổi mới đất nước, Hội Nông dân tiếp tục phát huy sứ mệnh, trở thành cầu nối quan trọng giữa nông dân với Đảng, Nhà nước; tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết, hỗ trợ và phát huy vai trò chủ thể, trung tâm của nông dân trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới; góp phần đưa chủ chương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với nông dân và đi vào thực tiễn đời sống xã hội ở nông thôn.

Vai trò, vị thế và những đóng góp của Hội Nông dân Việt Nam ngày càng được khẳng định, được Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, như trong phát biểu chỉ đạo tại Đại hội VIII Hội Nông dân Việt Nam, Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định “Các phong trào thi đua yêu nước do Hội Nông dân Việt Nam phát động đã có sức lan toả sâu, rộng, thu hút đông đảo cán bộ, hội viên nông dân tham gia, mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội và giảm nghèo bền vững. Vai trò của Hội là trung tâm, nòng cốt cho các phong trào nông dân trong phát triển kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và bảo vệ môi trường ngày càng được thể hiện rõ nét”.

Đổi mới chất lượng hoạt động Hội, vững tin bước vào kỷ nguyên mới

Thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Trung ương và chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã nghiêm túc, khẩn trương hoàn thành việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Yêu cầu đặt ra là tổ chức bộ máy mới sau khi sắp xếp, tinh gọn phải hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn. Để làm được điều đó, đòi hỏi Hội Nông dân và giai cấp nông dân Việt Nam phải thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm đáp ứng với yêu cầu của mô hình tổ chức bộ máy mới và phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cụ thể là:

Thứ nhất, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động, nâng cao hiệu quả công tác Hội và phong trào nông dân với các sản phẩm cụ thể gắn với lợi ích thiết thực của hội viên, nông dân; trọng tâm là triển khai thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, về phát triển kinh tế tập thể; các Nghị quyết của Bộ Chính trị như Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 20/12/2023 về “Đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới”, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân.

Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, phong trào “Cán bộ, hội viên, nông dân tích cực tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp”, hướng tới “Sinh kế nông thôn xanh - nông nghiệp số - chuỗi giá trị”, “gắn hợp tác xã, cụm liên kết, chế biến, thị trường” theo chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, nhiệm kỳ 2025-2030 và thực hiện thành công Quyết định 182/QĐ-TTg ngày 20/02/2024, Quyết định số 1081/QĐ-TTg ngày 05/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Tích cực hưởng ứng, tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân tham gia thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Thủ tướng Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, cấp ủy, chính quyền các cấp phát động phù hợp với nhiệm vụ công tác Hội, phong trào nông dân và tình hình thực tế của từng địa phương.

Thứ ba, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ Hội có đủ năng lực, phẩm chất theo chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, nhiệm kỳ 2025-2030, đó là: Cán bộ Hội Nông dân phải là hạt nhân nòng cốt, phối hợp thực hiện thống nhất, hiệu quả các nhiệm vụ trong Mặt trận Tổ quốc với phương châm “3 Gần”: gần dân, gần cơ sở, gần không gian số; “4 Không”: không hình thức, không né tránh, không đùn đẩy, không làm sai chức năng; “5 Phải’: phải lắng nghe, phải đối thoại, phải làm mẫu, phải chịu trách nhiệm, phải báo cáo kết quả. Trong công việc, áp dụng công thức 3 Dễ  - 3 Rõ - 3 Đo: dễ hiểu - dễ nhớ - dễ làm; rõ mục tiêu - rõ trách nhiệm - rõ thời hạn; đo đầu vào - đo đầu ra - đo tác động.

Thứ tư, tập trung xây dựng người nông dân văn minh, chuyên nghiệp, nông dân số, thực hiện tốt vai trò chủ thể, trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới bền vững và công nghiệp hoá, đô thị hoá nông thôn, hội nhập quốc tế; trong đó phát huy vai trò nông dân xuất sắc, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi là hạt nhân, nòng cốt để xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong sản xuất, dẫn dắt phong trào nông dân, lan tỏa tinh thần tương thân, tương ái, hỗ trợ các hộ nông dân khác vươn lên làm giàu chính đáng.

Thứ năm, tăng cường tổ chức, nâng cao chất lượng các cuộc đối thoại định kỳ giữa lãnh đạo Chính phủ, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp với hội viên, nông dân; đẩy mạnh tổ chức các diễn đàn “Lắng nghe nông dân nói”, chú trọng thực hiện đối thoại ở cấp cơ sở nhằm “Mở rộng dân chủ ở cơ sở, thúc đẩy đối thoại xã hội”, góp phần “Thể chế hóa thành quy trình bắt buộc đối với chủ trương: Dân biết-dân bàn-dân làm-dân kiểm tra-dân giám sát- dân thụ hưởng” theo chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, nhiệm kỳ 2025-2030.

Năm bài học kinh nghiệm để phát huy vai trò của Hội Nông dân Việt Nam trong giai đoạn mới

Một là, sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi kết quả hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam; sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, Mặt trận Tổ quốc và tạo điều kiện của chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan nhà nước và các tổ chức đoàn thể với Hội Nông dân cùng cấp là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Hội và phong trào nông dân.

Hai là, sự đoàn kết, chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội Nông dân các cấp; phát huy tinh thần gương mẫu, trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động công tác Hội là nhân tố cơ bản để đáp ứng yêu cầu của mô hình tổ chức bộ máy mới.

Ba là, đổi mới nhiệm vụ công tác Hội phải gắn với các sản phẩm cụ thể mang lại lợi ích thiết thực, nâng cao đời sống cho hội viên, nông dân để đẩy mạnh tuyên truyền, tập hợp, đoàn kết, vận động nông dân trong thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Bốn là, việc tổ chức thực hiện các phong trào nông dân cần bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, cụ thể hóa phải phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng cấp Hội, từng địa phương, có trọng tâm, trọng điểm, có sản phẩm cụ thể.

Năm là, chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, khen thưởng, biểu dương, tôn vinh kịp thời các tấm gương điển hình tiên tiến, cách làm hay, sáng tạo, nhất là đối với người lao động trực tiếp, cán bộ ở cơ sở là động lực lan tỏa, cổ vũ và nhân rộng, đẩy mạnh phong trào nông dân.

Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam là dịp để cán bộ, hội viên, nông dân cả nước ôn lại truyền thống cách mạng vẻ vang của tổ chức Hội và giai cấp nông dân Việt Nam; cổ vũ, động viên cán bộ, hội viên, nông dân ra sức thi đua xây dựng Hội Nông dân Việt Nam vững mạnh; phát huy vai trò nông dân là chủ thể, là trung tâm trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội./.

×