Từ vụ kháng nghị giám đốc thẩm quyết định giảm án cho Phan Sào Nam: Trường hợp nào được giảm án tù?

Như Dân Việt đã đưa tin, VKSND Cấp cao tại Hà Nội vừa quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 ngày 4/2/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam.

VKSND Cấp cao tại Hà Nội đề nghị Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam theo đúng quy định của pháp luật.

VKSND Cấp cao tại Hà Nội xét thấy, 2 quyết định số 587 và 80 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam là không đủ điều kiện, không có căn cứ theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp được giảm án tù

Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho hay, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự (BLHS) mà xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ.

Theo quy định tại Điều 66 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 và hướng dẫn tại Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau đây:

Phạm tội lần đầu; có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; có nơi cư trú rõ ràng; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí; đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Không thuộc một trong các trường hợp phạm tội quy định tại khoản 2 Điều 66 Bộ luật này, bao gồm: Người bị kết án về một trong các tội quy định tại Chương XIII (Các tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia), Chương XXVI (Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh), Điều 299 của Bộ luật này (Tội khủng bố);

Người bị kết án 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại Chương XIV (Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩn, danh sự của con người) của Bộ luật này do cố ý hoặc người bị kết án 07 năm tù trở lên đối với một trong các tội quy định tại các điều 168 (tội Cưới tài sản), 169 (tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản), 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy, 251(tội mua bán trái phép chất ma túy) và 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy) ; Người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 40 của Bộ luật này.

Luật sư Cường cho biết, theo quy định trên, khi đáp ứng các điều kiện về tha tù trước thời hạnTòa án quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người bị kết án. 

Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách. Thời gian thử thách bằng thời gian còn lại của hình phạt tù. Về trình tự, thủ tục tha tù trước thời hạn được quy định tại Điều 368 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

Toà chấp nhận kháng nghị, quyết định giảm án sẽ được huỷ bỏ

Luật sư Cường cho biết, người phạm tội lập công càng lớn mức giảm nhẹ hình phạt (chuyển loại hình phạt nhẹ hơn, giảm mức hình phạt tù hoặc phạt tiền hoặc thời gian cải tạo không giam giữ) cho họ càng nhiều và ngược lại.

Áp dụng tình tiết "Người phạm tội đã lập công chuộc tội" với người phạm tội khi có chứng cứ chứng minh người phạm tội sau khi thực hiện tội phạm đã lập công: "Xác nhận của cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án về hành động của người phạm tội giúp phát hiện, điều tra tội phạm mà họ đã thực hiện và tội phạm khác, tham gia bắt kẻ phạm tội khác;

Đánh giá lời khai, thông tin, tài liệu người phạm tội tự nguyện cung cấp có giá trị phát hiện, bắt giữ kẻ phạm tội khác, triệt phá tổ chức phạm tội; giấy xác nhận, bằng khen của cá nhân, tổ chức được hưởng lợi ích từ hành động lập công của người phạm tội".

Nếu là lập công chuộc tội trước thời điểm xét xử sẽ là tình tiết giảm nhẹ khi tòa án lượng hình. Còn khi đang chấp hành án mà "lập công" cũng sẽ là một trong các tình tiết để xem xét đặc xá, giảm án, tha tù có điều kiện theo quy định của luật thi hành án và các văn bản hướng dẫn thi hành.

"Như vậy, tình tiết "lập công" trong trường hợp này phải có văn bản xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Hội đồng thẩm phán sẽ làm rõ văn bản xác nhận "lập công" này là văn bản nào, cơ quan nào đã xác nhận, căn cứ vào đâu để xác nhận sự việc "lập công" chuộc tội", luật sư Cường nói.

Ngoài ra, trong vụ án đánh bạc nêu trên, trong trường hợp có dấu hiệu vi phạm trong việc lập giấy tờ này hoặc đó là giấy tờ giả người vi phạm sẽ bị xem xét xử lý theo quy định pháp luật. 

Trường hợp Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ đã có văn bản xác nhận việc "lập công" là không có căn cứ Hội đồng thẩm phán sẽ làm rõ văn bản lập công này từ đâu mà ra, ai là người ký văn bản, căn cứ ký văn bản dựa vào đâu, có dấu hiệu cung cấp lấy tờ tài liệu giả, làm giấy tờ giả hay không.

Nếu có sai phạm thì sai phạm từ ai, khâu nào để có căn cứ xác định hành vi sai phạm cụ thể, từ đó có hướng giải quyết, xử lý vụ việc theo pháp luật.

Trong trường hợp kháng nghị của Viện kiểm sát được tòa án chấp nhận quyết định tha tù trước thời hạn sẽ bị hủy bỏ, đồng thời tòa án sẽ ra quyết định thi hành án và sẽ bắt bị cáo để thi hành án theo nội dung bản án đã tuyên.

Trường hợp cán bộ, cơ quan, tổ chức vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân mà thực hiện hoạt động tố tụng trái pháp luật, ra quyết định, bản án trái pháp luật có thể xem xét kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định về các tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp. Vấn đề này cơ quan chức năng sẽ xác minh làm rõ để có kết luận chính thức.

Trường hợp tòa án quyết định chấp nhận kháng nghị để hủy quyết định tha tù việc xem xét trách nhiệm của cán bộ qua các khâu là điều cần thiết, mức độ sai phạm đến đâu thì sẽ xem xét xử lý đến đó theo quy định pháp luật.

Trong trường hợp Phan  Sào  Nam chưa bồi thường khắc phục hoàn toàn hậu quả hoặc chưa thực hiện xong hình phạt tiền, án phí; chưa đáp ứng điều kiện về quá trình cải tạo đạt loại khá trở lên theo quy định hoặc giấy tờ về việc lập công không đúng, không có thật quyết định tha tù trước thời hạn sẽ bị hủy bỏ và Nam sẽ phải bị bắt trở lại để chấp hành nốt thời gian của phần bản án còn thiếu.

Trong trường hợp cơ quan chức năng có căn cứ cho thấy đối tượng này còn có tài sản cất giấu ở nước ngoài (Singapore hoặc các quốc gia khác) việc thu hồi tài sản do phạm tội mà có hoặc cưỡng chế thi hành án đối với hình phạt tiền, tịch thu tài sản có thể vẫn được thực hiện thông qua hiệp định tương trợ tư pháp hoặc các điều ước quốc tế mà Việt Nam và quốc gia đang quản lý tài sản đó đã ký kết.

×