Vận hành chính quyền địa phương hai cấp: Kiến nghị tăng cấp phó, bố trí lại nhân sự, lập tổ quản lý nhanh

Ghi nhận thực tế cho thấy, nếu không sớm tháo gỡ, áp lực này có thể ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ người dân. Vấn đề cũng được mổ xẻ tại Tọa đàm khoa học “Nhận diện và tháo gỡ những vướng mắc của chính quyền cấp xã trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp” do Học viện Hành chính và Quản trị công tổ chức hôm 13/8.

Quá tải việc, lãnh đạo xã, phường kiến nghị tăng cấp phó và bố trí lại nhân sự

Tại phường Long Biên (Hà Nội), bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy dẫn chứng bộ máy điều hành hiện chỉ còn một văn phòng và hai phòng chuyên môn, song phải “gánh” toàn bộ phần việc trước đây của nhiều phòng ban cấp huyện.

“Phòng Văn hóa – Xã hội hiện đảm nhiệm tới 21 chức năng, từ lĩnh vực Lao động – Thương binh và Xã hội, Văn hóa – Thông tin, Giáo dục, Y tế... Nếu tăng cấp phó và bố trí đúng chuyên môn, việc điều hành và tham mưu sẽ chuẩn xác, tiến độ cũng nhanh hơn”, bà Hằng nói.

Cũng theo bà Hằng, việc tinh gọn bộ máy từ 12 phòng ban cấp huyện xuống còn 3 phòng ban cấp xã khiến một trưởng phòng và một phó phòng phải phụ trách nhiều lĩnh vực khác nhau, từ tài chính, đất đai, đô thị đến y tế, giáo dục. Trong khi đó, không phải cán bộ nào cũng đủ chuyên môn để xử lý đồng thời nhiều mảng công việc

Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở nhiều địa phương khác. Ông Nguyễn Việt Hà, Bí thư Đảng ủy xã Gia Lâm cho biết số lượng cán bộ giảm trong khi mô hình mới khiến khối lượng công việc nhiều hơn trước. Không ít cán bộ được phân công trái chuyên môn, dẫn tới lúng túng khi xử lý. Việc triển khai mô hình thôn, tổ dân phố cũng còn nhiều bất cập.

Ông Hà đề xuất việc xác định vị trí việc làm ở cấp xã cần cụ thể, đầy đủ, sát với thực tế từng địa phương để bố trí đúng người, đúng chuyên môn.

"Nếu mỗi nhóm vị trí việc làm có ít nhất một cán bộ đủ chuyên môn hỗ trợ trưởng phòng, công tác tham mưu sẽ chính xác hơn, khối lượng được chia sẻ và tiến độ công việc nhanh hơn", ông nói và nhấn mạnh việc bố trí nhân lực hợp lý còn giúp khắc phục tình trạng gián đoạn khi lãnh đạo phòng đi đào tạo, bồi dưỡng.

"Nếu không có người đủ năng lực thay thế, phòng sẽ gặp khó trong điều hành khi trưởng phòng vắng", ông phân tích và đề xuất thêm về việc sớm triển khai mô hình thôn, tổ dân phố, xác định vị trí việc làm chính xác hơn, ban hành chế độ tiền lương phù hợp và tăng số lượng vị trí cấp phó để giảm tải công việc.

Ông Nguyễn Mạnh Tiến, Trưởng Ban Xây dựng Đảng phường Tây Hồ thẳng thắn chỉ rõ, việc sắp xếp bộ máy theo mô hình mới đang nảy sinh vướng mắc, đặc biệt khi nhiều cán bộ chưa hiểu rõ vai trò của chính quyền cấp xã “nửa cấp xã, nửa cấp huyện”. Từ thực tế sau sáp nhập hai phường Tây Hồ và Hồng Hà, ông đề xuất bồi dưỡng kỹ năng, tăng phối hợp giữa các cấp và đầu tư hạ tầng số.

Ở TP Hồ Chí Minh, bà Lê Thị Kim Liên, Chủ tịch UBND phường Long Nguyên chia sẻ, việc tinh giản phòng ban nhưng khối lượng công việc không giảm khiến nhiều cán bộ quá tải.

“Không ít thủ tục hành chính phức tạp đòi hỏi chuyên môn sâu, nhưng cán bộ hiện có chưa đáp ứng được. Hạ tầng chuyển đổi số cũng chưa kịp đáp ứng nhu cầu người dân sau sáp nhập”, bà Liên phản ánh, đồng thời kiến nghị tăng cấp phó, bố trí lại nhân sự, lập tổ quản lý nhanh và rà soát bớt thủ tục không cần thiết.

Cần chính sách “đo ni đóng giày” cho từng địa phương

Từ góc độ cơ quan quản lý, ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) thừa nhận còn nhiều bất cập trong vận hành mô hình 2 cấp: thể chế, chính sách chưa đồng bộ; khối lượng công việc lớn với hơn 1.065 thủ tục hành chính; chất lượng nhân lực chưa đáp ứng; tổ chức bộ máy và hạ tầng công nghệ còn hạn chế.

“Việc bố trí cấp phó và xác định vị trí việc làm còn nhiều bất cập. Bộ Nội vụ đang xây dựng báo cáo trình Bộ Chính trị để bổ sung cấp phó và thay thế Nghị định 33, đồng thời thiết lập lại hoạt động của tổ dân phố. Quy định mới sẽ đưa ra khung số lượng và giao thẩm quyền cho UBND tỉnh quyết định tùy khối lượng công việc, đặc thù từng địa bàn”, ông Tuấn cho biết.

GS.TS. Nguyễn Quốc Sửu, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị cho rằng, thực tiễn cho thấy, tinh giản bộ máy không đồng nghĩa giảm khối lượng công việc; thậm chí, ở nhiều nơi, khối lượng còn tăng do cộng gộp chức năng. Khi một trưởng phòng phải kiêm nhiệm quá nhiều lĩnh vực, việc điều hành khó tránh khỏi chậm trễ hoặc thiếu chiều sâu chuyên môn.

Nhiều ý kiến lãnh đạo ở các phường, xã cho rằng, cần xác định rõ vị trí việc làm ở cấp xã, mỗi nhóm công việc có ít nhất một cán bộ đủ chuyên môn để hỗ trợ trưởng phòng. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng tham mưu mà còn giúp chia sẻ khối lượng, đảm bảo tiến độ và tránh gián đoạn khi lãnh đạo vắng mặt.

Việc tăng số lượng cấp phó và điều chỉnh số phòng chuyên môn cần được cân nhắc dựa trên thực tiễn từng địa bàn, không áp dụng máy móc một mô hình cho tất cả. Song song đó là nâng cấp hạ tầng chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính, đào tạo nhân lực và có cơ chế lương thưởng phù hợp để giữ chân người giỏi.

Như lời một lãnh đạo phường chia sẻ bên lề tọa đàm: “Người dân cần sự phục vụ nhanh, chính xác. Nếu bộ máy không đủ người, hoặc người không đúng chuyên môn, thì dù chúng ta có tinh gọn đến đâu, hiệu quả phục vụ cũng khó được như mong muốn”.

PGS.TS Nguyễn Bá Chiến, Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công khẳng định, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương lớn, mang tầm chiến lược nhằm xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gần dân, phục vụ dân tốt hơn.

Sau hơn một tháng vận hành mô hình, Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng, Bộ Nội vụ đánh giá hệ thống hoạt động thông suốt, không gián đoạn, cơ bản đạt mục tiêu tinh gọn.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng tắc nghẽn, gián đoạn dịch vụ công và quá tải ở cấp xã. Sự thiếu hụt về năng lực của một bộ phận cán bộ, công chức; nguồn lực cơ sở vật chất, công nghệ thông tin hay sự chồng chéo trong phân cấp, phân quyền, cơ chế phối hợp đều có thể dẫn đến những hệ lụy tiêu cực, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp...

Do đó, việc nhận diện kịp thời những khó khăn, vướng mắc, đề xuất những giải pháp tháo gỡ với cách làm cụ thể là vô cùng cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay.

×