Việt Nam "lọt top" các nước bị điều tra phòng vệ thương mại

Cụ thể, theo thông tin từ phía Bộ Công Thương, một số mặt hàng của Việt Nam có lợi thế xuất khẩu như nhôm, thép, thủy sản, gỗ dán, vật liệu xây dựng... đều đang có dính dáng đến các vụ kiện, điều tra phòng vệ thương mại.

Tính đến hết tháng 9, Bộ Công Thương đã ghi nhận và xử lý 193 vụ việc phòng vệ thương mại nước ngoài áp dụng đối với Việt Nam, bao gồm 108 vụ việc chống bán phá giá, 22 vụ việc chống trợ cấp, 23 vụ việc chống lẩn tránh thuế, 40 vụ việc tự vệ.

Đáng chú ý, số vụ việc mới khởi xướng điều tra với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam trong 9 tháng qua là 31 vụ. Theo đó, con số này gấp gần 2 lần so với toàn bộ vụ việc khởi xướng năm 2019, đồng thời, chưa khi nào Việt Nam liên quan tới nhiều vụ khởi xướng điều tra mới đến vậy.

Các thị trường thường xuyên điều tra phòng vệ thương mại với hàng xuất khẩu Việt Nam là Mỹ, EU, Ấn Độ, Canada và Úc. 62% các vụ việc bị điều tra đến từ những nước này. Tuy nhiên, gần đây các nước ASEAN cũng tích cực điều tra phòng vệ thương mại với Việt Nam, với tỷ lệ đã tăng lên con số 20%.

Ông Triệu Dũng, Cục trưởng Cục phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho hay, kể từ vụ việc đầu tiên hồi năm 2003 đến nay, các vụ việc bị khởi xướng điều tra đã khiến hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị ảnh hưởng khoảng 12 tỉ USD.

"Con số 12 tỉ USD không phải là hàng Việt Nam bị thiệt hại, mất đi mà là tính toán mang tính tương đối trên cơ sở là kim ngạch xuất khẩu của các mặt hàng đó vào năm liền trước", ông Dũng giải thích.

Cũng theo thông tin từ lãnh đạo có Cục phòng vệ thương mại, Việt Nam có 65/151 vụ việc kháng kiện thành công, không bị áp thuế, chấm dứt áp dụng biện pháp. Tuy nhiên, ông Dũng cũng dự báo, thời gian tới, số vụ khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại với hàng Việt Nam chắc chắn còn gia tăng.

Ở chiều ngược lại, cơ quan quản lý cũng khuyến cáo các DN sản xuất trong nước khi thấy hàng hóa nước ngoài nhập khẩu có dấu hiệu lẩn tránh, trợ cấp của Chính phủ thì cũng yêu cầu điều tra để bảo vệ sản xuất nội địa.

Theo ông Dũng, hiện tại, các DN xuất khẩu trong nước đã đã rất chủ động để phòng tránh bị các nước nhập khẩu khởi xướng điều tra.

"3 tháng qua, chúng tôi đã làm việc với 12 hội, ngành hàng từ cao su, gốm sứ, gỗ..., có hiệp hội làm đến 2 - 3 lần. Họ đề nghị Cục mời cả chuyên gia của Mỹ để nói về các hành vi dễ bị áp dụng biện pháp điều tra phòng vệ", ông Triệu Dũng nói.

Theo đại diện Bộ Công Thương, hiện tại cơ quan này đã xây dựng hệ thống theo dõi tình hình xuất nhập khẩu của một số ngành hàng quan trọng với các đối tác có kim ngạch lớn.

Đồng thời phân tích dữ liệu và thông tin từ các nguồn khác nhau, từ đó, nhận diện nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Chức năng quan trọng của hệ thống trên là việc phát hiện tình trạng hàng hóa nhập khẩu gia tăng đột biến, gây thiệt hại cho sản xuất trong nước.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã ban hành Danh mục hàng hóa cảnh báo sớm gồm 13 mặt hàng xuất khẩu sang 3 thị trường Mỹ, EU, Canada. Danh sách này sẽ được cập nhật thường xuyên, mở rộng cả về mặt hàng và thị trường tùy theo tình hình thực tiễn.