Việt Nam thúc đẩy xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP ra thế giới

Sự kiện được Chính phủ Việt Nam và FAO đồng tổ chức, nhằm mục đích giới thiệu những thành công của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới mang tính chuyển đổi của Việt Nam thông qua chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" đến các quốc gia Châu Phi.

OCOP – Mô hình kết nối giá trị bản địa với thị trường toàn cầu

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh: “OCOP không chỉ là thương hiệu sản phẩm nông thôn mà còn là mô hình tích hợp toàn diện giữa nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân. Chương trình góp phần trao quyền cho cộng đồng, phát triển chuỗi giá trị bền vững và nâng cao thu nhập, chất lượng sống cho người dân nông thôn”.

Ra đời từ năm 2018, OCOP Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ với hơn 16.800 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 126 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao. Trên 60% chủ thể OCOP ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu trung bình 18%/năm. Nhiều sản phẩm đã khẳng định vị thế tại các thị trường cao cấp như Nhật Bản, châu Âu, Mỹ...

“Việt Nam xác định chương trình OCOP là một trụ cột quan trọng trong chiến lược cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng xanh, có trách nhiệm, hội nhập sâu và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là cách tiếp cận toàn diện, tích hợp cả văn hóa, sáng tạo, công nghệ và kinh tế”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam chia sẻ.

Tham dự sự kiện, bà Beth Bechdol – Phó Tổng Giám đốc FAO đánh giá cao mô hình OCOP của Việt Nam: “Chương trình này là minh chứng rõ ràng cho cách mà một quốc gia có thể biến lợi thế địa phương thành giá trị toàn cầu. Nó không chỉ tạo ra sản phẩm, mà tạo ra việc làm, tăng trưởng bao trùm và gìn giữ bản sắc văn hóa”.

Theo bà, trong bối cảnh toàn cầu đang phải đối mặt với khủng hoảng lương thực, OCOP là một giải pháp mang tính hệ thống, có thể hỗ trợ các nước chuyển đổi nền nông nghiệp sang hướng hiệu quả hơn, bền vững hơn và công bằng hơn.

Các nghệ nhân Việt Nam giới thiệu sản phẩm OCOP tại Diễn đàn.

Cũng tại diễn đàn, Tổng Giám đốc FAO – ông Khuất Đông Ngọc đã gửi thông điệp bằng video nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác châu Á – châu Phi thông qua mô hình OCOP. Ông Khuất Đông Ngọc cho hay: “Việc chia sẻ kinh nghiệm giữa các nước sẽ giúp mở rộng mô hình OCOP, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xây dựng thương hiệu quốc gia – từ đó cải thiện năng suất, tăng khả năng tiếp cận thị trường và đem lại đời sống tốt hơn cho nông dân”.

Tổng Giám đốc FAO đặc biệt nhấn mạnh khả năng OCOP giúp xây dựng “chuỗi giá trị nông nghiệp văn hóa” – tức là sản phẩm không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn đại diện cho ký ức, truyền thống và bản sắc cộng đồng. Điều đó là yếu tố tạo nên sức cạnh tranh bền vững trên thị trường toàn cầu.

Tăng tốc xúc tiến thương mại – Hướng đi chiến lược của OCOP Việt Nam

Giới thiệu kinh nghiệm của Việt Nam trong triển khai chương trình OCOP, Thứ trưởng Trần Thanh Nam khẳng định: “Thành công của OCOP sẽ không được ghi nhận nếu sản phẩm không đến được tay người tiêu dùng. Vì thế, Việt Nam đang tập trung đẩy mạnh xúc tiến thương mại và chuyển đổi số cho chương trình OCOP”.

Hiện tại, sản phẩm OCOP Việt Nam đã được tiêu thụ qua nhiều kênh: siêu thị, chợ truyền thống, hệ thống các điểm bán OCOP, du lịch – sự kiện, thương mại điện tử (Shopee, Amazon, Alibaba, Tiki, TikTok Shop…). Nhiều sản phẩm được xuất khẩu thành công như: miến dong Tài Hoan, cà phê Bích Thao, nước mắm Lê Gia, gạo ST25…

Tuy nhiên, chương trình OCOP Việt Nam vẫn còn những rào cản lớn: Năng lực sản xuất còn nhỏ lẻ, thủ công; Bao bì chưa hấp dẫn, thiếu tiêu chuẩn quốc tế; Truy xuất nguồn gốc chưa đồng bộ, còn thiếu mã QR, chứng nhận FDA, HALAL, EU Organic... và khó tiếp cận thương mại điện tử xuyên biên giới do thiếu nhân lực và kỹ năng số.

Để khắc phục, Việt Nam triển khai một loạt giải pháp chiến lược, đó là: Chuẩn hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm; Tăng cường xúc tiến thương mại, kết nối thị trường; Phát triển thương hiệu OCOP quốc gia; Chuyển đổi số toàn diện cho OCOP;

Cụ thể hóa các giải pháp này, là các hoạt động hỗ trợ đào tạo chủ thể OCOP về bao bì, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn thực phẩm… hướng đến sản phẩm xanh – sạch – hữu cơ, phù hợp với thị trường quốc tế; Tổ chức hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước; Chọn sản phẩm tiêu biểu làm quà tặng chính thức cho các sự kiện ngoại giao, hội nghị quốc tế; Hỗ trợ chủ thể xây dựng kênh bán hàng online, livestream bán hàng, sử dụng TikTok, Facebook, YouTube để quảng bá câu chuyện sản phẩm, nguồn gốc văn hóa và tạo kết nối cảm xúc với người tiêu dùng.

“Tôi tồn tại vì chúng ta tồn tại” - thông điệp hợp tác toàn cầu

Khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đã trích dẫn triết lý Ubuntu của châu Phi: “Tôi tồn tại vì chúng ta tồn tại” như một thông điệp hợp tác toàn cầu. Chỉ bằng sự đồng hành, chia sẻ kiến thức, công nghệ và thị trường, OCOP mới có thể lan tỏa bền vững trên toàn cầu.

Việt Nam hiện có:
* 16.855 sản phẩm OCOP được công nhận từ 3 sao trở lên.
* Hơn 9.000 chủ thể OCOP đang hoạt động, gần 3.000 hợp tác xã.
* 60% sản phẩm tăng doanh thu trung bình 18%/năm.
* 57,9% sản phẩm OCOP đã tiếp cận kênh bán hàng hiện đại.
* 126 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 5 sao.

“Từ thực tiễn Việt Nam, chúng tôi tin rằng OCOP là mô hình hiệu quả trong việc khơi dậy nội lực, thúc đẩy sáng tạo và xây dựng nền nông nghiệp văn hóa. Mô hình này sẽ trở thành biểu tượng mới cho sự phát triển nông thôn bao trùm trên thế giới”, thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam nhấn mạnh.

Tại sự kiện, các Bộ trưởng Nông nghiệp từ Châu Phi và Châu Á đã cùng nhau thảo luận kinh nghiệm thực hiện sáng kiến OCOP.

Ông Samuel Dalitso Kawale, Bộ trưởng Nông nghiệp Malawi, chia sẻ tại Diễn đàn: “Sáng kiến OCOP đã giúp Malawi bảo vệ ngành công nghiệp chuối, một trụ cột kinh tế quan trọng, khỏi sự tấn công của virus. Đây không chỉ đơn thuần là vấn đề sản xuất, mà còn là mối đe dọa đến sinh kế, dinh dưỡng, nguồn ngoại tệ và bản sắc nông nghiệp của chúng tôi. OCOP không chỉ mang lại cho chúng tôi một giải pháp, mà còn là một lộ trình để phục hồi và phát triển toàn diện”.

Bộ trưởng Nông nghiệp Malawi cho biết thêm: “Chúng tôi mong muốn hợp tác sâu rộng hơn với Việt Nam và các quốc gia khác để cùng trao đổi kiến thức về phát triển sản phẩm OCOP.”

Còn theo ông Ezzeldin Gadallahm, Trưởng phòng Thí nghiệm Trung ương, Bộ Nông nghiệp Ai Cập: Ai Cập đã chọn cây chà là làm sản phẩm OCOP ưu tiên mang theo “niềm tin sâu sắc của chúng tôi vào tầm quan trọng chiến lược của nó. Cây chà là không chỉ là một trụ cột nông nghiệp truyền thống, mà còn hứa hẹn mang lại các lợi ích kinh tế, tạo việc làm và nâng cao giá trị gia tăng khi xuất khẩu”.

Việc tăng năng suất đồng thời sử dụng ít đầu vào hơn, giúp ngành nông nghiệp tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, từ đó trở nên bền vững và mang lại lợi nhuận cho tất cả mọi người. Đây là điều vô cùng quan trọng đối với các quốc gia châu Phi và châu Á-Thái Bình Dương, những khu vực hiện đang có mức độ đói nghèo và suy dinh dưỡng cao nhất thế giới.

Tại Hội nghị, thứ trưởng Trần Thanh Nam đề xuất FAO tổ chức liên kết thành hệ thống mạng lưới các nước có sản phẩm OCOP tạo thành hệ sinh thái các sản phẩm OCOP trên toàn thế giới để hỗ trợ các nước chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm và phát triển bền vững.

×