Vụ phụ huynh trường quốc tế tố con bị đánh: chuyên gia nói gì?

Bà T.H.T., một phụ huynh trường Quốc tế TP.HCM (ISHCMC-AA) ở An Phú, TP Thủ Đức mới đây tố phải cho con tạm dừng đến trường vì lo ngại con không an toàn sau khi bị một học sinh đánh. Phụ huynh này cho hay, theo lời kể của con, tuần trước, học sinh trường tham gia dã ngoại tại hồ Tràm.

Lúc ăn, con bà giữ ghế để bạn đi lấy đồ ăn. Một học sinh lớp 8 muốn lấy ghế đó. Con trả lời ghế có người ngồi rồi. Em kia nói nặng lời nhưng con bà T.H.T. không phản ứng. Ngày 26/5, theo phụ huynh này, con bà bị một học sinh cùng trường đánh, đấm vào ngực trong khuôn viên trường. Cũng theo lời phụ huynh, giáo viên nhìn thấy nhưng không can ngăn.

Theo bà T.H.T. phản ánh, trường trả lời bà rằng sẽ cho số điện thoại của phụ huynh học sinh kia để 2 bên tự giải quyết với lý do "việc xảy ra bên ngoài trường". Bà T.H.T. cho rằng trong vụ việc, nhà trường tôn trọng, lắng nghe phụ huynh, không ai nhận trách nhiệm bảo vệ con họ. Vụ việc đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi.

Liên quan đến vụ việc trên, chuyên gia giáo dục Bùi Khánh Nguyên đã có những chia sẻ về quyền của cha mẹ khi con bị đánh ở trường.

Bùi Khánh Nguyên là một giáo viên tiếng Anh, hiệu trưởng trường trung học, nghiên cứu viên quan hệ quốc tế và là diễn giả độc lập về giáo dục. Anh cũng làm công việc quản lý nhiều năm cho các tập đoàn đa quốc gia của Anh, Mỹ, Singapore trong các vai trò Giám đốc Quan hệ công chúng, Giám đốc Truyền thông, và Giám đốc Đối ngoại cấp cao.

Anh từng tham gia với vai trò cộng tác viên cho một dự án nghiên cứu về các trường quốc tế tại TP.HCM của Viện nghiên cứu giáo dục, Đại học Sư phạm TP. HCM. Bùi Khánh Nguyên tốt nghiệp Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Ngoại thương, thạc sỹ Đại học Stirling (Vương quốc Anh), và MBA Đại học Hawaii (Hoa Kỳ) tại Việt Nam.

Theo chuyên gia Bùi Khánh Nguyên, với học sinh còn đang học phổ thông, dưới 18 tuổi, cha mẹ thường chính là người giám hộ (guardian) của trẻ. Do vậy, khi con bị hành hung, tấn công, bắt nạt, bạo hành, lạm dụng… ở trường, cha mẹ có những quyền nhất định để can thiệp và bảo vệ con cái. Một số quyền của cha mẹ với nhà trường là quyền được nhà trường chủ động thông tin ngay khi có sự việc xảy ra vượt quá mức độ thông thường. Ví dụ, khi đã có sự xâm phạm thân thể hoặc thương tích thì đã là sự việc nghiêm trọng.

Quyền được nhà trường thông tin rõ ràng về chính sách, nội quy của nhà trường đối với các hành vi bị kỷ luật của học sinh, cũng như quy trình thực hiện các biện pháp kỷ luật học sinh. Chính sách này phải được xây dựng từ trước, và được thông tin tới toàn thể cộng đồng học sinh, giáo viên, nhân viên, và cha mẹ. 

Trong trường hợp trường không có chính sách này, cha mẹ có thể yêu cầu trường áp dụng theo điều lệ trường phổ thông hoặc theo các thông tư quy định việc khen thưởng, kỷ luật học sinh. Tất cả các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục quốc tế đều yêu cầu nhà trường phải có chính sách bảo vệ an toàn và hạnh phúc (wellbeing) của học sinh .

Cha mẹ có quyền yêu cầu nhà trường lập hội đồng kỷ luật để xem xét vụ việc xâm phạm tới con mình và quyền được tham gia các cuộc họp với nhà trường để trao đổi thông tin, giải quyết sự việc; Quyền yêu cầu nhà trường có chính sách bảo vệ an toàn cho con trong trường hợp con bị đe dọa bởi bạn bè hoặc người lớn trong trường; Quyền yêu cầu cho con tạm ngưng học để ngăn chặn việc xấu xảy ra cũng như bảo vệ tâm lý cho con.

Ngoài ra, cha mẹ có quyền được yêu cầu các dịch vụ hỗ trợ từ các nhân sự liên quan trong trường như y tá trường, chuyên viên tâm lý học đường, giáo viên chủ nhiệm lớp; Quyền khiếu nại về việc nhà trường không thực hiện đúng quy trình kỷ luật học sinh cũng như không ngăn chặn bạo lực học đường; Quyền được báo cảnh sát trong trường hợp trường không giải quyết sự việc hợp lý dẫn tới việc con bị thương tích, xâm hại…

Mặc dù có nhiều quyền khi con bị đánh ở trường nhưng phụ huynh cũng cần lưu ý mình có thể không có các quyền nhất định. Cụ thể, không được gặp trực tiếp học sinh gây ra thương tích hay xâm hại bạn. Lý do trường học phải ngăn chặn cuộc gặp này vì từ phía bị xâm hại, cha mẹ có thể không kiềm chế được và lao vào tấn công đứa trẻ phía bên kia. Như vậy thì từ một cái sai này sẽ dẫn tới một cái sai khác, và tiếp tục đẩy tình huống vào mức tệ hơn lúc ban đầu.

Cha mẹ không được gặp trực tiếp gia đình của đứa trẻ gây ra lỗi, với lý do tương tự là tránh xung đột, bạo lực giữa hai gia đình. Thông thường nếu có tổ chức gặp, phải được tổ chức trong trường, và do trường sắp xếp.

Chuyện va chạm của học sinh với nhau có thể xảy ra, và thường xảy ra, nhất là với lứa tuổi teen, các em có thể nóng nảy, liều lĩnh, thiếu kiềm chế. Tuy nhiên, thái độ đúng của nhà trường, cha mẹ sẽ quyết định việc ngăn sự việc trượt ra xa hơn. Mục tiêu tối thượng là bảo vệ an toàn được cho em học sinh gặp nạn, và mục tiêu tiếp theo là cảm hóa được học sinh sai phạm, giúp em chủ động nhận thức được lỗi và hòa giải thành công với bạn.

Trong trường hợp xấu nhất, hãy bảo vệ con bằng biện pháp cuối cùng như chuyển trường, chuyển nơi ở, chọn học online, thậm chí học tại nhà (homeschooling)".